De Russische agressie moet worden gestopt en samen kunnen we dat, zo luidde het pleidooi van de Oekraïense president Zelensky op de Algemene Vergadering van de VN in New York. Ook kondigde hij aan dat hij morgen details gaat presenteren van de door Oekraïne opgestelde "vredesformule" op een bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad.
Het was de eerste keer sinds het uitbreken van de oorlog dat de Oekraïense leider sprak in het VN-gebouw. Hij herhaalde zijn boodschap dat het "kwaadaardige" Kremlin geen enkele strategie schuwt. "We kennen de namen van tienduizenden kinderen die ontvoerd zijn en hebben bewijs van honderdduizenden anderen die ontvoerd zijn door Rusland."
'Vraag het aan Prigozjin'
Behalve van genocide beschuldigde hij Rusland van het manipuleren van de wereldwijde voedselprijzen met het doel van internationale erkenning voor bezet gebied. De Russische VN-vertegenwoordiger zat op zijn telefoon te kijken terwijl Zelensky sprak. "Het kwaad kan niet worden vertrouwd, vraag dat maar aan Prigozjin", sneerde de Oekraïense president richting Rusland, doelend op de verongelukte leider van het Russische huurlingenleger Wagnergroep.
Zelensky waarschuwde dat "veel zetels in de Algemene Vergadering misschien leeg zullen blijven" als gevolg van de Russische expansiedrift:
President Zelensky van Oekraïne noemde de agressie van Rusland tegen zijn land een aanval op de internationale rechtsorde. - NOS
Hij vroeg niet concreet om meer wapens voor Oekraïne, maar meer algemeen om eensgezindheid. "We moeten samen handelen om de agressor te verslaan", zei hij in het Engels. De president verwees daarbij naar het door Oekraïne opgestelde vredesplan.
Tienpuntenplan voor vrede
Al maanden is Kyiv bezig met een diplomatiek offensief om zoveel mogelijk steun te krijgen voor het tienpuntenplan. Zelensky stelde dat ruim 140 landen hun volledige of gedeeltelijke steun hebben uitgesproken voor het voorstel. Hij beloofde morgen een gedetailleerde uitleg te geven over het plan, dat ook bruikbaar zou zijn voor andere gewapende conflicten.
In 2022 sprak Zelensky de Algemene Vergadering toe in een opgenomen videoboodschap. Hij zei destijds dat Oekraïne in staat was om alle op Rusland verloren gebieden te heroveren. "Dat kunnen we met de kracht van wapens, maar we hebben tijd nodig."
Een jaar later is die boodschap nog altijd actueel. Oekraïne heeft sindsdien gebieden heroverd, zoals de grote stad Cherson, maar het tegenoffensief is nog in volle gang. Rusland houdt een aanzienlijk deel van Zuidoost-Oekraïne bezet, inclusief de Krim.
Extra munitie, wapens en andere militaire steun blijft daarom hard nodig, herhaalde NAVO-chef Stoltenberg vandaag in een interview met persbureau Reuters.
Verdeeldheid
De VS heeft inmiddels zo'n 111 miljard dollar aan humanitaire en militaire hulp toegezegd, meldt denktank CSIS. Naar verwachting zal het Congres akkoord gaan met de aanvullende 24 miljard dollar waar president Biden om heeft gevraagd.
Maar de verdeeldheid in de Amerikaanse politiek over de vraag hoeveel meer Oekraïne nog moet krijgen groeit, vooral met de presidentsverkiezingen van volgend jaar op komst.
Ook binnen de VN is het onderwerp een splijtzwam. Opkomende grootmachten China, India, Zuid-Afrika en Brazilië gaan niet mee in de westerse retoriek dat Rusland hard moet worden aangepakt en Oekraïne militaire hulp moet krijgen.