Een Franse mensenrechtenactiviste, Assa Traoré, wier broer in 2016 is overleden nadat hij door de politie was opgepakt, wordt geïntimideerd door onder meer politievakbonden omdat ze een samenwerking is aangegaan met de VN om racisme te bestrijden.
Dat blijkt uit een rapport van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties dat vandaag is verschenen. Frankrijk wordt in dit rapport, waar zelden westerse landen in staan, op het matje geroepen door de VN.
In het rapport staat dat de VN in november 2022 in een brief aan de Franse regering de intimidatie van Traoré door politievakbonden onder de aandacht heeft gebracht. Ook deed de commissaris een oproep aan de regering om Traoré in bescherming te nemen, actief haatberichten en bedreigingen tegen te gaan en, indien nodig, juridische stappen te ondernemen tegen de bonden.
Enkele maanden later kreeg de VN een reactie van de Franse overheid, waarin steun werd betuigd voor Traoré en beloofd om alle intimidatie van de activiste aan te pakken.
Assa Traoré is een van de meest vooraanstaande activisten op het gebied van racisme en politiegeweld in Frankrijk. Haar broer, de 24-jarige Adama, overleed in voorlopige hechtenis 2016.
Op een warme zomerdag weigerde Traoré mee te werken aan een identiteitscontrole in een lopend onderzoek naar zijn broer. Hij probeerde te vluchten, maar de politie achterhaalde hem en hij werd door drie agenten op de grond geduwd en gearresteerd. Hij raakte buiten bewustzijn en overleed twee uur later bij het politiebureau.
Deze maand werd de zaak gesloten. De drie agenten zijn nooit aangeklaagd doordat in autopsierapporten verschillende lezingen worden gegeven. In sommige staat dat Traoré overleed aan hartfalen na de arrestatie. Desondanks staat de zaak voor veel mensen symbool voor een groter probleem: het wantrouwen tegen de politie en het geweld dat agenten gebruiken bij arrestaties.
Politievakbonden zijn niet te spreken van de steun van de VN voor Traoré. Verschillende organisaties verspreiden geregeldintimiderende berichten over de activiste via X, voorheen Twitter. "Deze leugenachtige en geradicaliseerde activiste spuugt op Frankrijk", schrijft SNCP, een vakbond die de leiding van de Nationale Politie vertegenwoordigt, in een van de vele berichten gewijd aan Traoré.
Andere vakbonden schreven samen een brief waarin zij de overheid waarschuwen voor een "tegenreactie" en een "oorlog". "We moeten ons verzetten tegen deze 'plaag', we kunnen deze tirannie van gewelddadige minderheden niet meer aan", stond erin.
De brief werd gepubliceerd in de maanden dat er massale protesten waren in het land na de dood van de 17-jarige Nahel, die doodgeschoten werd door een politieagent.
De discussie over politiegeweld en institutioneel racisme ligt gevoelig in Frankrijk, met aan de ene kant een groep die institutioneel racisme ervaart en aan de andere kant een stroming die het bestaan ervan stellig ontkent. Deskundigen zeggen dat het niet erkennen van racisme ook alles te maken heeft met het seculiere karakter van Frankrijk.
Analyses van mensenrechtenorganisaties Human Rights Watch en Amnesty International en persbureau Reuters wijzen uit dat de meerderheid van de slachtoffers van politiegeweld een Afrikaanse of islamitische achtergrond heeft. Ook de VN tikte Frankrijk al eens op de vingers en spoorde het land aan om iets te doen aan het "diepgewortelde racisme".
In het VN-rapport worden naast Frankrijk 40 andere landen genoemd waar mensen bedreigd of geïntimideerd worden omdat ze samenwerken met de Verenigde Naties.