De subsidie voor zonnepanelen moet pas worden afgeschaft als er een concreet alternatief is. Dat vinden onder meer Vereniging Eigen Huis, de Woonbond, woningcorporatiekoepel Aedes en de Consumentenbond.
In een brief aan de Tweede Kamer schrijven ze dat anders met name huishoudens met lagere inkomens de verduurzaming kunnen vertragen, en daarmee ook de kans op een lagere energierekening.
Het kabinet wil de zogenoemde salderingsregeling vanaf 2025 stapsgewijs afbouwen, maar heeft daarvoor nog niet genoeg politieke steun. Morgen debatteert de Kamer opnieuw over de afbouw van de regeling.
Huishoudens met zonnepanelen wekken op zonnige dagen vaak meer stroom op dan ze zelf verbruiken. Die extra stroom leveren ze terug aan het net en mogen ze via de salderingsregeling aan het eind van het jaar verrekenen met de stroom die ze van het net hebben afgenomen. De regeling is enorm succesvol, inmiddels heeft een op de vijf huishoudens in Nederland zonnepanelen.
Critici vinden de regeling oneerlijk, omdat energiemaatschappijen het voordeel voor mensen met zonnepanelen doorberekenen aan klanten die geen zonnepanelen hebben.
Volgens een recent onderzoek van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) kan de energierekening daardoor tot zo'n 200 euro per jaar hoger zijn. De regeling wordt ook wel een "een herverdeling van arm naar rijk" genoemd, omdat relatief meer huishoudens met hoge inkomens zonnepanelen hebben.
Dat is voor het kabinet een reden om de salderingsregeling aan te pakken, laat het ministerie weten: "Nederland is nu Europees kampioen zonnepanelen. Dat is heel goed nieuws, maar betekent ook dat de kosten van de salderingsregeling voor huishoudens zonder zonnepanelen steeds hoger worden. Zonnepanelen worden bovendien steeds efficiënter en verdienen zich steeds sneller terug."
Vrees voor afnemend draagvlak
De woonorganisaties benadrukken in hun gezamenlijke brief aan de Kamer dat het afschaffen van de salderingsregeling ook negatieve gevolgen kan hebben voor lagere inkomensgroepen, bijvoorbeeld in de sociale huursector.
Op ruim 16 procent van de sociale huurwoningen zitten nu zonnepanelen. Ter vergelijking: bij koopwoningen is dat zo'n 35 procent. Woonkoepel Aedes heeft als doel dat in 2030 ruim 30 procent van de sociale huur zonnestroom heeft.
In de huidige situatie schaffen woningcorporaties vaak de zonnepanelen aan, om de aankoopsom via de servicekosten in termijnen en deels bij de huurder terug te halen.
Huurders gaan daar vaak mee akkoord, omdat hun energierekening door de salderingsregeling direct lager wordt. Zowel de Woonbond als Aedes vrezen dat het draagvlak voor zonnepanelen bij het verdwijnen van de regel zou kunnen afnemen.
"We kwamen net lekker op stoom, maar merken nu al dat de huurder vaker op de rem staat, omdat ze te veel vragen hebben over de toekomst", vertelt Aedes-voorzitter Martin van Rijn.
Huurder Victor Boel heeft zonnepanelen via zijn woningbouworganisatie en is het niet eens met de afschaf van de salderingsregeling:
Het kabinet wil de salderingsregeling vanaf 2025 afbouwen. Mensen die te veel opgewekte stroom terugleveren aan het net, krijgen daar dan geen vergoeding meer voor. Huurder Victor Boel heeft zonnepanelen en is het niet eens met de afschaf van de regeling. - NOS
Op dit moment is nog niet precies duidelijk wat er voor de salderingsregeling in de plaats komt. Minister Jetten van Klimaat heeft gezegd dat zijn uitgangspunt is om ook na de afschaffing van de subsidie de terugverdientijd van zonnepanelen op zeven jaar te houden.
Verder laat het ministerie weten dat er een minimumvergoeding voor teruggeleverde stroom komt. "Daardoor blijft het ook zonder salderen lonen om in zonnepanelen te investeren", benadrukt het ministerie. Hoe hoog die vergoeding wordt, is nog niet bekend.
De woonorganisaties willen zo snel mogelijk duidelijkheid. "Wij zijn niet tegen de afschaffing van de salderingsregeling, de kritiek is begrijpelijk", zegt Marcel Trip van de Woonbond. Er moet volgens hem spoedig helderheid komen over het teruglevertarief.
Ook moet er volgens de Woonbond een subsidie komen die speciaal gericht is op het leggen van zonnepanelen op huurwoningen of woningeigenaren met smalle beurs. "Wil je dat die mensen ook profiteren, dan moet je daar beleid op maken en dat ontbreekt op dit moment nog."