Bloemen- en bollensector houdt adem in door mogelijke extra importheffingen

"Ik kijk met pijn in mijn buik naar de ontwikkelingen", zegt Marco Groot. De geboren Uitgeester woont al vijftien jaar in Connecticut en is CEO van de Amerikaanse tak van Hilverda De Boer, een van de grootste bloemenexporteurs in Aalsmeer. "Als er nog 25 procent boven op de al bestaande 7 procent importheffingen komt, is dat redelijk desastreus."

Noord-Holland bollenland

De dreiging van importheffingen raakt niet alleen de sierteelt, maar ook de bloembollensector. Een nóg veel grotere markt in Noord-Holland. Jaarlijks worden er meer dan een miljard bollen geëxporteerd naar de VS, vertelt Mark-Jan Terwindt, directeur van de Koninklijke Handelsbond voor Boomkwekerij- en Bolproducten. "Noord-Holland is hiervoor het grootste productiegebied."

Uit cijfers van 2023 blijkt dat de provincie 555 bloembollentelers telt, met de grootste concentratie in de gemeenten Hollands Kroon, Schagen en Den Helder. Dit gebied, bekend als de Noordelijke Bollenstreek, was in 2020 goed voor 28 procent van de Nederlandse bloembollenteelt. De export blijft groeien: in 2022 werd voor ruim een miljard euro aan bloembollen uitgevoerd, bijna 30 procent meer dan vijf jaar eerder.

"Dus er is zeker wel een concrete zorg onder onze leden", zegt Terwindt. Een algemene heffing zou de sector hard raken, maar er is een kleine kans dat Nederland ontkomt aan de zwaarste gevolgen. Nederland heeft als enige EU-land een positieve handelsbalans met de VS. Dit betekent dat Nederland meer naar de VS exporteert dan het importeert, wat gunstig kan uitpakken bij handelsonderhandelingen. "Maar er is nog nog niks zeker."

Voor of na Moederdag?

De heffingen gaan, als ze worden doorgevoerd, waarschijnlijk in mei of juni van kracht, zegt Groot. "En dat is nogal een verschil." In de sierteelt draait alles om één cruciale datum: 11 mei, Moederdag  – veruit de drukste dag in de bloemenhandel. "Komen de heffingen voor of na Moederdag? Dat is the million dollar question."

De grote Amerikaanse supermarktketens, die bloemen inkopen bij Noord-Hollandse exporteurs, hebben hun contracten tot en met Moederdag al vastgelegd. Een plotselinge kostenstijging van 25 procent zou een zware klap zijn. “Dat zou onze marge compleet opvreten”, legt Groot uit. "En in deze branche werken we al met minimale marges."

Nederland is wereldwijd een van de grootste exporteurs van sierteeltproducten. Jaarlijks gaat een aanzienlijk deel van de export van bloemen en bloembollen naar de Verenigde Staten. "Buiten Europa is Amerika veruit de grootste exportmarkt van Noord-Holland", vertelt Groot. Vooral de tulpen, de meest geteelde bloem in Noord-Holland, gaan in tientallen miljoenen de oceaan over.

What if?

Voorlopig is het afwachten, maar exporteurs proberen zich voor te bereiden op verschillende scenario’s. "Wij merken nu nog niks", zegt Groot. "Maar stel dat we nu nieuwe contracten moeten opstellen, dan zullen we een clausule moeten opnemen met daarin: 'What if?'"

De grote vraag blijft wie de extra kosten uiteindelijk zal dragen: de supermarkten of de importeurs? "Daar moet je samen uitkomen. Er is nu nog zoveel onzekerheid." Mocht de heffing pas ná Moederdag ingaan, dan is de schade beperkt. Maar als de tarieven al eerder van kracht worden, kan dat flinke gevolgen hebben. Toch is Groot voorzichtig optimistisch. "Ik verwacht niet dat zulke heffingen jarenlang zal duren. Dat kan de wereldeconomie helemaal niet hebben." 

Als het onvermijdelijk blijkt, zullen telers zich moeten richten op alternatieve markten, voorspelt Terwindt. Maar de hoop onder de zowel de bollen- als bloemensector blijft dat er helemaal geen heffingen komen. "Trump roept van alles", concludeert Groot vanuit Connecticut. "Maar hij moet mijn bloemen gewoon met rust laten."