Dat er bij de politie capaciteitsproblemen zijn is al even bekend, maar nu er ook meer politiewerk is in de stad, worden die problemen ook zichtbaarder. Het leidt ertoe dat er bij de recherche nu soms gekozen wordt welke zaken wel en niet worden onderzocht, meldt de Amsterdamse driehoek (burgemeester, politie en justitie) vandaag.
"Over de hele linie worden onderzoeken noodgedwongen stopgezet of later opgepakt", is te lezen in een brief die burgemeester Halsema namens die driehoek aan de gemeenteraad stuurde. Het gaat dan bijvoorbeeld om explosies die verband houden met een conflict in de 'relationele sfeer', maar ook om steekpartijen waarbij niemand aangifte wil doen of een verklaring wil afleggen.
En dat heeft alles te maken met de toename van het aantal misdrijven en incidenten in de stad. Uit de Regionale veiligheidsrapportage van de politie blijkt dat er vooral een toename van openlijke geweldpleging tegen personen (40 procent), huisvredebreuk (74 procent) en explosies of brandstichtingen (31 procent).
Die toename van openlijke geweldplegingen worden de politie bijna volledig toegeschreven aan de bezettingen bij de UvA in het voorjaar en de protesten en rellen die uitbraken na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv.
Ook de huisvredebreuken zijn vooral te verklaren door de UvA-demonstraties in het voorjaar. Daarbij werden in totaal 169 mensen aangehouden voor huisvredebreuk.
Grenzen
"Noodgedwongen wordt de schaarse politie steeds vaker ingezet voor het bewaken van de openbare orde", zegt Halsema. "Daar zit een grens aan. Het reguliere politiewerk dreigt steeds meer in de knel te komen en dat gaat onder meer ten koste van de aanwezigheid in de wijken. Daarover maakt de driehoek zich grote zorgen."
De politie moest het afgelopen jaar sowieso al vaker opdraven voor demonstraties, die meestal zonder grote incidenten verliepen. In 2024 werd er bijna twee keer zo vaak gedemonstreerd als in 2023. Het ging vorig jaar om zo'n 3000 demonstraties, die volgens Halsema ook moeilijker te beveiligen zijn dan vroeger. Dat komt bijvoorbeeld omdat demonstraties zich vaak verplaatsen, ze soms een disruptief karakter hebben en er door verspreiding social media veel mensen op af kunnen komen: ook tegendemonstranten.
Door de excessen van afgelopen jaar gaan er in de Tweede Kamer steeds meer stemmen op om het demonstratierecht aan te scherpen, maar Halsema laat in de brief weten dat ze daar fel op tegen is. "Meer regels en beperkingen zullen niet leiden tot minder of beter beheersbare demonstraties, maar juist tot de noodzaak voor meer handhaving, meer confrontaties en meer inzet van politie."
Niet alleen het toegenomen aantal demonstraties zorgen ervoor dat de politie vorig jaar meer werk had. Zo is het aantal explosies opnieuw toegenomen, waren er meer geweldsdoden dan een jaar eerder.
Vorig jaar kwamen zo'n 20 mensen door geweld om het leven. In 14 gevallen werd het slachtoffer gestoken en in de helft van die steekpartijen is de dader waarschijnlijk iemand die op dat moment verward was. "Mensen die in de zorg thuishoren, maar in het strafrecht terechtkomen", zei de Amsterdamse hoofdofficier René de Beukelaar vanmiddag op een persconferentie.
Ook er een toename van cybercriminaliteit en gaat de ondermijning van drugscriminelen onverminderd hard door, schrijft Halsema. "Ook het voorkomen van en optreden tegen voetbalgeweld, de toename van meldingen over personen met onbegrepen gedrag, de groei van de stad en het aantal bezoekers, de steeds grimmiger wordende jaarwisseling met geweld tegen de hulpdiensten: ze vroegen allemaal om een forse inzet van politie."
Onderbezetting
En dat terwijl de politie dus naar eigen zeggen met forse onderbezetting kampt. Om al het politiewerk op te kunnen pakken, zouden er eigenlijk 300 fulltimers méér moeten werken. Dat is zes procent van het totale aantal medewerkers bij de politie.
Dat betekent dus ook dat er nu werk blijft liggen en dat er soms niet onderzocht of opgespoord wordt waar dat eigenlijk wel had gemoeten, erkent de driehoek. Dat gebeurt bijvoorbeeld als een rechercheur ingezet moet worden als ME'er.
Het heeft tot gevolg dat er bij de politie keuzes gemaakt worden in zaken die wél en niet worden opgepakt. Het gaat dan bijvoorbeeld om explosies die verband houden met een conflict in de 'relationele sfeer', maar ook om steekpartijen waarbij niemand aangifte wil doen of een verklaring wil afleggen. Ook relatief kleine vergrijpen zoals winkeldiefstallen worden niet altijd opgepakt. "We kijken natuurlijk wel of er een zaak dreigend is", zegt René de Beukelaer, "Als dat zo is pakken we het altijd op."
Om de bezettingsproblemen te kunnen verhelpen, vraagt de driehoek nadrukkelijk om meer geld vanuit het Rijk, maar ze vinden ook dat het landelijke politiebestand beter verdeeld moet worden. "Helaas kampt elke politie-eenheid in Nederland met onderbezetting en krapte op de arbeidsmarkt en moeten we de schaarste verdelen", schrijft Halsema.
💬 Wil je niets missen uit Amsterdam?
- Blijf op de hoogte via nhnieuws.nl/amsterdam
- Mail je tips naar [email protected]
- Praat mee en deel jouw nieuws in onze speciale Amsterdamse Facebookgroep!
Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]