Het was groot feest bij het Westfries Museum op 24 mei 2024. Het 17e-eeuwse schilderij van Jan Linsen werd 19 jaar na de kunstroof uit het Hoornse museum teruggevonden in het Poolse Krakau. Maar waar in Nederland werd gedacht dat het kunstwerk al lang weer terug zou zijn, ligt het nog altijd opgeslagen in een Pools kasteel. Dus is de grote vraag: waar is het wachten op?
Na het verdwijnen van de kunstschatten van de roof bij het Drents Museum afgelopen week, wordt ook in Hoorn sterk verlangd naar de terugkeer van een topstuk. De vondst van het 17e-eeuwse schilderij was de uitkomst van internationale samenwerking tussen Nederland, Polen en Oekraïne, zo legt een Poolse politiewoordvoerder uit. Bij een inval wordt het aangetroffen in een appartement in Krakau. Een Oekraïner wordt daar aangehouden. "Hij heeft het mogelijk van Oekraïne naar Polen gebracht om het hier te verkopen."
Dat het topstuk zo lang na de roof nog werd teruggevonden, kwam voor velen als een complete verrassing. In de nacht van 9 op 10 januari 2005 wordt het uit het Hoornse museum gestolen, samen met nog 23 andere schilderijen. Dieven schakelden het beveiligingssysteem uit en één van hen liet zich insluiten in het pand. Na sluitingstijd kon de dader op z'n gemak zijn slag slaan.
Eerder gestolen schilderijen in Oekraïne gevonden
Samen met kunstdetective Arthur Brand wordt een zoektocht gestart. Die achterhaalt dat ze in bezit zijn van de Oekraïense geheime dienst. In 2016 leidt het uiteindelijk tot de terugkeer van vijf schilderijen.
Het Bijbels tafereel 'Rebecca en Eliëzer' uit 1627 is dus nummer 6. En aangezien Polen ook in de Europese Unie zit, was de verwachting dat het kunstwerk snel terug zou keren. In november zei de Nederlandse politie nog: "We hopen dat het voor het eind van het jaar is opgelost."
Kunstwerk opgeslagen in Pools kasteel
Dat geldt ook voor het Westfries Museum zelf. Daar hadden ze eigenlijk verwacht dat het schilderij in december al terug zou zijn. Toch ligt het nog steeds opgeslagen in het Koninklijke Kasteel van Wawel in Krakau. Vanuit meerdere kanten is er toch wel verbazing waarom het zolang duurt.
Tekst gaat verder onder de foto.
Polen in oktober 2024: officiële procedure noodzakelijk
Maar in Polen zeggen ze de formele route te volgen. "Op 29 oktober vorig jaar hebben we tijdens een gesprek met de Nederlandse ambassade aangegeven dat het noodzakelijk was dat Nederland een procedure moest starten, zodat Polen het kunstwerk kan teruggeven", aldus de politiewoordvoerder ter plaatse.
Het gaat dan om een procedure via het Informatiesysteem interne markt (IMI). Een Europese afspraak om online, en beveiligd, gegevens met elkaar te delen. "Het gaat dan onder meer om documenten waarbij je aantoont dat het kunstwerk van jou is. Maar ook om te voorkomen dat je bijvoorbeeld een vervalst schilderij terugkrijgt", legt woordvoerder Paul Noppers van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed (IOE) uit.
Aanvraag ligt in Polen: hoelang nog wachten?
Die organisatie heeft twee weken geleden nog gegevens opgevraagd bij het Westfries Museum en deze week is de aanvraag via IMI ook ingediend bij de Poolse overheid. Maar hoelang het nu nog gaat duren, is voor de Nederlandse instanties gissen. Al is er wel de hoop dat het mogelijk ergens dit voorjaar wordt.
Paul Noppers van IOE: "Het kan best zijn dat ze het nog aan de Poolse rechter moeten voorleggen. Maar het kan ook zomaar gebeuren dat politie van Polen het aan de politie in Nederland geeft, zo van: 'hier heb je het'. Ieder land heeft daar haar eigen procedures voor."
Verdachte hangt straf tot 10 jaar cel boven hoofd
Ondertussen loopt in Polen ook nog steeds de strafzaak tegen de gearresteerde Oekraïner. Hij zit nog in voorarrest en het Openbaar Ministerie ter plekke heeft de zaak in onderzoek. De man wordt verdacht van heling, waar een straf van 1 tot 10 jaar cel op staat, zo legt de Poolse politiewoordvoerder uit.
Bij het Westfries Museum hopen ze dat het nog lukt om het schilderij terug te krijgen voordat het ruim twee jaar dichtgaat voor een grootscheepse renovatie. Zodat het in ieder geval voor even getoond kan worden aan het publiek. Maar of dat ook lukt, is hoogst onzeker.
Dit is een bericht van de gemeenschappelijke Westfriese nieuwsredactie
Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Volg ons Whatsappkanaal en krijg het nieuws direct op je telefoon
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📧 Stuur ons jouw tips op naar [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]