Hoe leefbaar is Texel nog? Uit onderzoek van het eilandbestuur blijkt dat één op de drie Texelaars vindt dat er te veel toeristen naar het eiland komen. "We zitten aan de top van onze groeicurve. Je wil geen Barcelona, Venetië of Giethoorn worden."
Jaarlijks bezoeken zo’n één miljoen mensen het eiland waar zo'n 14 duizend inwoners wonen. Recreatie en toerisme zijn belangrijk voor de Texelaars. Het merendeel van de inwoners van Texel is trots dat bezoekers naar ‘hun’ eiland komen.
Maar het is niet alleen positiviteit dat de klok slaat, want hoeveel toeristen kan het eiland aan? "Je moet op tijd bewust worden van je kwetsbaarheid", zegt wethouder Rikus Kieft. "Ik denk dat we aan de top van onze groeicurve zitten. Je ziet het bij alle toeristische 'hotspots' in binnen- en buitenland. Daar wordt drukte te laat gesignaleerd. Je wil geen Barcelona, Venetië of Giethoorn worden. Dat wil niemand. Daarom moet je de vinger aan de pols houden. En dat kun je alleen maar doen door goed te meten."
Inwoners zijn zich bewust van de positieve effecten zoals het voorzieningenniveau, versterking van lokale economie en de ontwikkeling van de kwaliteit van de openbare ruimte. Enkele negatieve effecten die inwoners ervaren zijn drukte op fietspaden en wegen, te weinig parkeerplaatsen, beperkte beschikbaarheid woningen, schade aan de natuur, prijseffecten (het leven wordt duurder) en drukte in winkels en supermarkten.
46 procent van de 1.800 geënquêteerden geeft aan dat de voordelen opwegen tegen de nadelen, 23 procent is neutraal en 31 procent geeft aan dat de voordelen niet opwegen tegen de nadelen.
In het onderzoek is ook aandacht besteed aan de druktebeleving. Eerder verschenen er berichten in de media dat Texel 'te druk' zou zijn. En dat gaf een negatief beeld. Texelaars is gevraagd of ze als gevolg van drukte overlast ervaren. Het zijn met name de zomermaanden waar Texelaars overlast ervaren, in het voorjaar en najaar bijna niet. Een meerderheid (57 procent) vindt het te druk op het eiland.
Overlast wordt ervaren in supermarkten (wachten voor de kassa), maar ook op parkeerplaatsen (geen plekje kunnen vinden) of op de weg (onverwacht stoppen van auto's).
"De mensen vinden het waarschijnlijk drukker op de fietspaden worden."
Texel kent ook veel dagtoeristen. Mensen die bijvoorbeeld een dagje op de fiets naar het eiland gaan om leuke dingen te doen. Een ruime meerderheid (62 procent) vindt dat er teveel dagtoeristen naar het eiland komt, vooral in de zomer. "Dat wordt gesuggereerd, maar er is geen cijfermatige onderbouwing", zegt Kieft. "De mensen vinden het waarschijnlijk drukker op de fietspaden worden."
En 63 procent geeft ook aan het gevoel te hebben dat het aantal bezoekers is toegenomen in de afgelopen twee jaar. Opvallend is wel dat een ruime meerderheid (62 procent) het (helemaal) eens is dat de komst van toeristen zorgt voor meer levendigheid, reuring en gezelligheid.
De toeristen hebben ook een ander voordeel, zo blijkt uit het rapport. Want hierdoor is het aanbod van winkels en horeca enorm groot in vergelijking met een andere gemeente van 14 duizend inwoners. Dat onderschrijven bijna alle ondervraagden. Het toerisme draagt daardoor ook bij aan de lokale economie.
Over de toekomst zijn de inwoners duidelijk. Verdere groei van het toerisme niet aanmoedigen, toerisme ontwikkelen op schaal passend bij het eiland, behouden van kleinschalig karakter en beschermen van de natuur en landschap.
De gemeente wil dat Texel aantrekkelijk blijft voor inwoners, bezoekers en ondernemers, maar is daarbij wel op zoek naar de balans tussen toeristische ontwikkelingen, de draagkracht van het Texelse landschap en draagvlak onder inwoners.
Dat roept de vraag op wat het draagvlak is onder inwoners en hoe zij de omvang van recreatie en toerisme beleven. Een meerderheid van Texelaars (66 procent) denkt dat meer bezoekers op Texel zal leiden tot meer weerstand tussen inwoners en bezoekers.
"Adequate monitoring is daarvoor essentieel om tijdig te kunnen bijsturen. Gelukkig zijn er al de nodige maatregelen die sturen op balans en dit rapport geeft hiervoor nog meer handvatten. Ook is herhaalonderzoek nodig onder inwoners”, zo staat in het rapport. Het volgende onderzoek staat in 2027 gepland.