Krijgt ieder Noord-Hollands dorpje straks een straatje erbij?

In Aartswoud, een dorp in de gemeente Opmeer, woont een hechte gemeenschap van zo’n vijfhonderd mensen. Voor zo’n klein dorp zijn er opvallend veel verenigingen. In de kerk worden culturele evenementen georganiseerd, de voetbalclub is actief, en het kleine schooltje is nog in gebruik.

“Maar als je hier geen nieuwe huizen bouwt, dan komt zo’n dorp op den duur in de problemen”, waarschuwt Herman ter Veen, wethouder van de gemeente Opmeer. "De jongeren willen wel blijven, maar zonder woningen trekken ze hier weg." 

In een gemeentelade ligt een uitgewerkt plan voor de bouw van 25 woningen, waarvan acht sociale huur. Maar de schop mag de grond niet in. Want volgens provinciale regels mag Aartswoud niet uitbreiden. Het lintdorp is aan alle kanten omsingeld door Bijzonder Provinciaal landschap, oftewel grond met een speciale status waardoor bouwen in het groen nagenoeg uitgesloten is.

Tekst loopt door onder de foto.

Als het aan de coalitie ligt, komt daar morgen verandering in. Gemeenten mogen nu bij hoge uitzondering elf woningen bouwen aan de rand van een dorp. De provincie wil die regels versoepelen, zodat de bouw van maximaal 25 woningen in beschermd gebied mogelijk wordt. Morgen stemmen de Provinciale Staten over dit voorstel.

Natuur

Martijn de Jong van Landschap Noord-Holland ziet het plan niet zitten en waarschuwt met name voor de bescherming van het ‘open landschap’. Ook vindt hij dat sommige plekken in Noord-Holland zo bijzonder zijn dat ze niet mogen veranderen. “Zoals bij Egmond, waar je nog kan zien dat de monniken een sloot hebben gegraven. Dat is gewoon fantastisch.”

Hij hoopt dat het plan in ieder geval nog wordt aangepast door bijzondere plekken, zoals oude duinen of de ruggen op Wieringen, extra te beschermen tegen woningbouw. “Voorheen werden dit soort locaties op waarde geschat als aardkundig monument, maar met de komst van het Bijzonder Provinciaal landschap is alles op één hoop gegooid. Er is geen maatwerk meer, waardoor ook de echt speciale plekken straks volgebouwd kunnen worden.”

Bouwen in het groen, zoals het vaak wordt genoemd, is al jarenlang taboe in Noord-Holland. Met schrikbeeld Zuid-Holland in het achterhoofd – waar veel dorpjes aan elkaar zijn gegroeid - wees de vorige coalitie 32 stukken land aan als Bijzonder Provinciaal Landschap (BPL). Die gebieden zijn volgens de provincie zo bijzonder dat ze extra bescherming verdienen, maar hebben niet dezelfde status als Natuurgebieden.

Tekst loopt door onder de foto.

De plannen van de provincie stuitten drie weken geleden dan ook op een hoop weerstand. Meer dan 1100 zienswijzen werden ingediend en een aantal insprekers liet van zich horen om de provincie te waarschuwen voor het volbouwen van Noord-Hollandse weilanden. 

16 jaar wachten op sociale huurwoning

Maar wethouders van gemeenten met kleine dorpen zijn wel enthousiast. De wethouder van Medemblik stuurde al een brandbrief naar de provincie en ook in Landsmeer kan wethouder Niels Bonenkamp niet wachten op groen licht.

In zijn gemeente, met aan de ene kant natuurgebied 't Twiske en aan de andere kant het Ilperveld, moeten mensen 16 jaar wachten op een sociale huurwoningen. “Binnenstedelijk bouwen is heel lastig en er zijn niet veel plekken meer. Dus vertel me, waar moeten die woningen dan komen?”

Bonenkamp benadrukt dat hij het open landschap wil behouden. “Wij willen ook niet dat alle weilanden worden volgebouwd. Integendeel. Wij wonen hier, kennen de omgeving en weten hoe belangrijk dat open landschap is.”

"Natuurlijk moeten we het open Noord-Hollandse landschap beschermen", benadrukt Ter Veen van Opmeer. "We moeten daarom bouwen op plekken waar we het landschap geen geweld wordt aangedaan. Het moeten passen in de omgeving."

Sociale huur 

Het is volgens De Jong nog maar de vraag of de versoepeling de woningnood zal oplossen. Hij is met name sceptisch over sociale huurwoningen. “Het zijn vaak de mooiste plekjes van het dorp, met uitzicht op het water of de polder. De kans is groot dat het 25 villa’s worden waar de gemeente goed aan kan verdienen.”

Het is juist andersom, zegt Ter Veen. “Als je elf woningen mag bouwen, dan is het te duur om er sociale huur van te maken. Bij 25 lukt het pas om goedkopere woningen rendabel te maken.”