Ratten schieten, het liefst zoveel mogelijk: dat is het doel van rattenvanger Erik Mus die in opdracht van twintig Texelse boeren regelmatig op pad gaat om de knaagdieren te doden. Het aantal ratten is op Texel namelijk sterk toegenomen. NH ging een avondje met hem mee. Resultaat: 170 dode ratten.
In een terreinwagen gaat Erik Mus de Texelse landerijen af op zoek naar ratten. Overdag zitten de dieren in holen in de grond, maar 's nachts worden ze actief. En dit keer is het raak op een veld waarvan de suikerbieten net gerooid zijn. De knaagdieren slepen met resten van het gewas om deze op te vreten. Het zijn er niet een paar, maar tientallen.
Warmtebeeld
"Kijk maar even door de nachtkijker", zegt Erik. En inderdaad, de ratten zijn door het warmtebeeld goed te zien. Ze bewegen over het veld. "Ze gaan nu allemaal in de slootkant 'wonen'. Als we de diertjes laten leven, eten ze de bieten op en verspreiden ze zich verder. Ook omliggende woningen van dit veld krijgen dan last van ratten." De rattenoverlast is de laatste jaren fors toegenomen op Texel.
Tekst gaat verder onder de foto.
Erik heeft een vergunning voor het afschieten van ratten. "Ik doe het ongeveer twintig jaar. In het begin deed ik dat met een hond, een Jack Russel. Dan had ik een hagelgeweer mee en een emmer aan een touw. Hoe ik het nu doe is veel effectiever."
Met een vierwielaangedreven auto rijden we langs de slootkant van het gerooide bietenland. Het is glibberen en glijden, omdat het de dagen ervoor flink heeft geregend. "Ik heb eerder een proefrondje gemaakt, dus het moet wel lukken. En anders kun jij toch heel hard duwen?", zegt hij met een glimlach.
De lichten worden gedimd en Erik rijdt zijn voertuig behendig langs de slootkant. Al snel komt het geweer tevoorschijn en worden de dieren in hoog tempo vanuit de auto geschoten. "Zo, dat is de eerste." Een paar seconden later: "Dat is nummer twee."
Tekst gaat verder onder de foto.
"Er zitten er nu echt veel. Ze lopen zelfs in de berm en op de weg, het 'rammelt' ervan. Je hoort ook als het raak is. Dan hoor je 'plof'. Ieder schot is bijna raak. Van de honderd ratten raak ik er ongeveer 98."
"Het is niet zo dat je ze in één ronde ze allemaal kan schieten." Vele ratten schuilen in hun holen, maar komen later terug. "Dan zie je ze bij de andere dode ratten zitten." In een tweede rondje later op de avond worden nog meer exemplaren gedood. De opbrengst van de avond is 170 ratten. "Mijn record is 360 dode ratten, maar toen schoten we met z'n tweeën. Toen waren de kogels op en zijn we naar huis gegaan."
De dode ratten laat hij niet liggen, maar neemt hij mee. "Ik ruim ongeveer tachtig procent op." Hij vindt ze niet allemaal terug, maar het restant wordt opgevreten door roofvogels, kraaien en meeuwen. "Dat geven we terug aan de natuur. Als ik de volgende dag weer langs rij, zijn ze echt allemaal weg."
Tekst gaat verder onder de foto.
Erik wordt ingehuurd door Texelse boeren en krijgt een vergoeding per rat. "De landerijen worden in het voorjaar weer ingezaaid met bijvoorbeeld mais of graan. De boeren willen niet dat alles in het voorjaar weer wordt opgevreten. De ratten graven dan de korrels weer op. Je ziet regelmatig dat er aan de slootkanten een paar regels mais ontbreken. Dat is het werk van de ratten. Over honderden meters halen ze alles eruit."
Hij gaat ook bij boerenerven langs. "Daar lopen de grootste exemplaren." De ratten op de erven van melkveehouderijen doen zich vaak te goed aan de maïskorrels in de maiskuil. De ratten graven en knagen dan vaak gaten in het plastic, waardoor gedeeltes van de maiskuil verbroeien omdat er water en lucht bij komt. "Ook ontlasten de ratten in de kuilen, waardoor dit ook in het voer terecht komt. Zo ontstaan er ziektes."
Groot als konijnen
Ook zijn er ratten die zich tegoed doen aan bijvoorbeeld krachtvoer. "Sommige ratten zijn net zo groot als konijnen", zegt Erik met een knipoog. Niet op alle avonden zijn veel ratten te vinden. "Dat heeft ook te maken met het weer. Soms heb je geluk en soms niet. Hoe langer ik het doe, hoe minder ik ervan begrijp. Je hebt ook weleens avonden dan zie je ze bijna niet, dan ben ik zo klaar. Maar als het goed gaat, dan ga ik wel een nachtje door."