De Haarlemse gemeenteraad wil 900.000 euro uittrekken om het Museum van de Geest in Haarlem-Noord de komende twee jaar door te helpen. Het museum kampt al jaren met grote financiële problemen, maar komt nu met een - naar eigen zeggen - levensvatbaar reddingsplan.
Het museum is te vinden in het Dolhuys aan de Schotersingel. In het monumentale pand werden eeuwenlang mensen met psychische problemen opgevangen. Nu huisvest het museum rond mentale gezondheid.
Het museum kwam in de problemen door de coronacrisis en het uitbreken van de oorlog in Oekraïne. Door corona was het museum in Haarlem lang dicht en door de oorlog sloot het (Russische) museum Hermitage in Amsterdam, waar het Museum van de Geest ook een expositieruimte heeft. De schulden liepen snel op. In oktober balanceerde het museum op de rand van een faillissement. Het was nog maar de vraag of de salarissen van de medewerkers betaald konden worden.
Veel minder betaalde medewerkers
Een eerste reddingsplan werd afgelopen maand verworpen door de gemeenteraad. Het ging toen om een bedrag van 1,8 miljoen euro aan belastinggeld. Cultuurwethouder Diana van Loenen deed toen nog een laatste poging om elders geld te vinden. Dat is deels gelukt: de vier GGZ-instellingen die het Museum van de Geest hebben opgericht, zijn bereid om de komende jaren meer geld uit te trekken.
Ondertussen kwam interim bestuurder Eelco Damen met een nog verder afgeschaald toekomstplan. Het museum kan door met veel minder betaalde medewerkers. Van de twintig voltijdsbanen zijn er inmiddels nog zeven over. Het bedrag dat aan de gemeente wordt gevraagd om het museum overeind te houden, is gehalveerd. Van 1,8 miljoen tot 900.000 euro. Voor de komende twee jaar.
Huur en lening kwijtgescholden
Het gaat onder meer om het kwijtschelden van een lening uit 2020 en van de huur van het pand in 2024. De gemeente is eigenaar van het monument en heeft het een aantal jaar geleden voor veel geld laten renoveren.
Tekst loopt door onder de foto.
Een aantal politieke partijen heeft vraagtekens bij het nieuwe reddingsplan. VVD-raadslid Alexander Bruch vreest dat het Museum van de Geest over een paar jaar opnieuw de hand moet ophouden bij de gemeente. "Dan verdient dit museum een plekje in het Museum van de Verdwenen Musea", grapte Bruch.
'Eigen broek ophouden'
Sander van der Raadt van Trots Haarlem ziet niets in nog meer overheidssteun voor het museum. Hij vindt dat musea zelf verantwoordelijk zijn om 'hun eigen broek op te houden'. PvdA en GroenLinks oefenden alvast op het samengaan van de twee partijen in Haarlem. Ze vinden allebei dat dit de laatste keer moet zijn dat de gemeente het museum van de ondergang moet redden.
De meeste partijen gaan, met de nodige kritische kanttekeningen, akkoord met het reddingsplan. Wethouder Van Loenen is tevreden: "Het college waardeert de doelstellingen en inhoudelijke koers van het museum; mentale gezondheid is een belangrijk thema.
Ik ben dan ook erg blij met het behaalde resultaat. Ook omdat de GGZ-instellingen hebben aangegeven extra geld uit te trekken. Het is goed om te merken dat dit plan ook brede steun heeft in de raad."
Interim bestuurder Eelco Damen van het Museum van de Geest is vanwege een vakantie niet bereikbaar voor commentaar. Een woordvoerder laat weten dat het museum blij is met het behaalde resultaat.
De geschiedenis van het Dolhuys
Het oudste deel van het gebouw werd al in 1320 gebouwd. Toen lag het nog buiten de stadsgrenzen van Haarlem. De eerste eeuwen werden er melaatsen (mensen met lepra) ondergebracht.
In 1559 volgde een grote verbouwing en werd het pand een 'dolhuis'. Een plek waar 'dollen' - mensen met mentale problemen - werden opgevangen.
Lastige patiënten werden opgesloten in veertien isoleercellen, die nog altijd intact zijn. Het pand aan de Schotersingel bleef in de eeuwen daarna een plek waar zorg werd verleend. Aan syfilispatiënten en later aan ouderen en kinderen. Ook zat er lang een crisisopvang van de GGZ.
Van zorgcentrum tot museum
In 2002 werd het een museum op initiatief van de 'Founding Fathers'. Dat zijn GGZ Noord-Holland-Noord, GGZ inGeest, Arkin en Parnassia Groep. Het museum heette eerst Het Dolhuys, later werd dat het Museum van de Geest.
In 2005 kreeg het museum de Nederlandse Design Prijs. Twee jaar later volgde een eervolle vermelding bij de European Museum of the Year Awards. In 2022 ontving het Museum van de Geest die prijs echt. De jury roemde de innovatieve manier waarop het museum de natuur van de menselijke geest verkent.
Meer nieuws uit Haarlem e.o.?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]