Amsterdam Museum brengt ode aan Amsterdamse vrouwen en jij kan meedoen

Hedy d'Ancona hoefde niet lang na te denken over de vrouw aan wie zij graag een ode zou willen brengen. Natuurlijk was dat Joke Smit. "Zij is de grondlegger van de tweede feministische golf in Nederland in 1968. En ik stond aan haar rechterzijde."

Joke Smit overleed op veel te vroege leeftijd, maar liet een reeks van geschriften na die Hedy nog heel vaak inkijkt als ze een verhaal moet houden of een stuk moet schrijven. "Zij is zo onvergetelijk voor mij, en voor een heleboel vrouwen, niet alleen in Amsterdam. Mijn brief is daarom aan Joke gericht." 

Joke Smit is één van die bijzondere Amsterdamse vrouwen naar wie het museum op zoek is, maar er zijn er natuurlijk nog veel meer. Het Amsterdam Museum verzamelt al die odes en wil er ook graag een tentoonstelling van maken. 

Project

"In ons project verzamelen we odes aan vrouwen die hebben bijgedragen aan de stad Amsterdam, op welke manier dan ook", zegt hoofdconservator Imara Limon. "Dat kan door middel van een brief, maar het mag ook een verhaal zijn in de vorm van een filmpje."

"Je kunt zoveel mannennamen opnoemen waar de plekken in de stad naar vernoemd zijn, maar juist ook vrouwen hebben een belangrijke rol gehad in de geschiedenis van Amsterdam."

Tekst gaat door onder de foto.

Roeda Mohamad stuurde een ode in aan Marlanda Coco, een vrouw die minder bekend is dan Joke Smit, maar voor een heleboel vrouwen een grote steun is en is geweest. Ze hielp Roeda bijvoorbeeld met haar zelfbewuster te maken.

"Voor mij is ze belangrijk geweest in een periode waarin ik het best wel zwaar had", zegt Roeda. "Ik heb haar leren kennen via Femstart, een organisatie voor vrouwelijke ondernemers die wat extra steun nodig hebben. Ons contact groeide uit tot een vriendschap. Er zit tussen ons een groot leeftijdsverschil, een vrouw van 70 en ik ben 27, maar ik zie haar niet als een moeder, maar als een hele goede vriendin. Dat maakt onze relatie extra mooi."

Tentoonstelling

"Met de odes doen we heel veel", zegt Imara. "Ze zijn op het platform te lezen, maar ook bijvoorbeeld in de tentoonstelling. We maken een tentoonstelling waarin de verschillende odes terugkomen in de vorm van kunstwerken. We hebben kunstenaars gevraagd om een werk te maken met een vrouw als inspiratiebron. Maar er zijn ook collectiestukken uit het museum die verwijzen naar vrouwen of die van vrouwen zijn geweest."

"Als je door de tentoonstelling heen loopt, word je meegenomen door de geschiedenis van Amsterdam. Het gaat over vrouw-zijn, over emancipatie, over ondernemerschap, over macht, maar ook over vrouwen die -bijna- onzichtbaar zijn gebleven, voor sommigen. Terwijl ze toch een grote bijdrage hebben geleverd aan de stad."

Tekst gaat door onder de afbeelding.

Een van die 'onzichtbare' zichtbare vrouwen is Lenie Verbrugge. Lenie was jarenlang, en tot op hoge leeftijd, hét model voor veel kunstenaars. 

Lenie Verbrugge

"Lenie was een échte Amsterdamse vrouw uit de Jordaan", vertelt odebrenger Maria Dubbeldam. "Ze was model voor een heleboel kunstenaars. Dat heeft ze heel lang gedaan. Ze was kostwinner. Ze verdiende zelfs haar geld daarmee."

"Ik kwam haar op het spoor omdat ik zelf aan beeldhouwen doe. Op het atelier waar ik beeldhouw, stond een beeld van haar, een bijna levensgroot beeld. Dat was Lenie."

De tentoonstelling Vrouwen van Amsterdam - een ode is vanaf zaterdag 14 december te zien in het Amsterdam Museum aan de Amstel. Mis je nog een belangrijke vrouw in het nu al indrukwekkende rijtje odes? Insturen kan nog steeds.

Kijk hier voor meer afleveringen van Een museum voor Amsterdam.