Used Products-winkels vaak doelwit van overvallen: waarom juist deze winkels?

Het lijstje van overvallen op de winkelketen is inmiddels lang. Begin deze week pleegden vier jongens, waarvan twee minderjarig, een overval bij een filiaal in het centrum van Den Helder. Eerder dit jaar gebeurde hetzelfde bij winkels in onder andere Beverwijk, Amsterdam en Hoofddorp. 

Zwarte markt 

Dat er sprake is van een trend in overvallen valt volgens Bas Hofte, woordvoerder van winkelketen Used Products, 'niet te ontkennen'. De daders tonen volgens hem opvallend veel overeenkomsten: "Het zijn vaak jonge jongens op scooters. Het zou mij dan ook niks verbazen als er ergens een Telegramgroepje is waar dit wordt gedeeld."

Used Products biedt klanten de mogelijkheid om tweedehands goederen in te leveren, variërend van mobiele telefoons tot designertassen. In ruil daarvoor ontvangen zij een geldbedrag, vaak direct in contanten. De ingeleverde producten worden vervolgens doorverkocht aan nieuwe klanten. Het concept is gericht op het hergebruiken van goederen binnen een gecontroleerd systeem van in- en verkoop.

Volgens criminoloog Jasper van der Kemp zijn er verschillende factoren die deze winkels tot aantrekkelijke doelwitten maken. "De producten die er worden verkocht, zoals telefoons en andere elektronica, zijn relatief makkelijk te verhandelen. Ze zijn moeilijk te traceren en hebben een grote doorverkoopwaarde, vooral op de zwarte markt," aldus Van der Kemp. Het ontbreken van traceerbaarheid is volgens hem een belangrijke reden waarom overvallers zich vaak richten op dit type winkel.

Daarnaast benadrukt de criminoloog dat overvallen op Used Products-winkels vaak uitgevoerd worden door een specifiek groepje criminelen die in wisselende samenstellingen opereren. "Het lijkt wel een soort netwerk te zijn", zegt hij. "Waarschijnlijk zijn er mensen die hebben ontdekt dat Used Products een makkelijke plek is om snel en met weinig risico gestolen goederen te verkopen."

Dummies en mistgeneratoren 

Hofte noemt de toename in overvallen 'zeker niet fijn'. Het draagt volgens hem niet bij aan het veiligheidsgevoel van de vaak nog jonge medewerkers. Daarom heeft de winkelketen meerdere maatregelen getroffen. 

Zo worden mobiele telefoons in etalages over het algemeen vervangen door dummies en werken sommige winkels met mist-generatoren, speciale apparaten die mist verspreiden zodat overvallers niks meer kunnen zien. 

Ook werkt Used Products naar eigen zeggen goed samen met de politie. Hofte: "Onze kassasystemen zijn live gekoppeld met hun systemen. Klanten die tweedehands producten verkopen, moeten zich legitimeren, en we registreren serienummers. Hierdoor hopen we de handel in gestolen goederen tegen te gaan."

Bedrijven die gebruikte producten verhandelen zijn verplicht een register bij te houden van hun aankopen en verkopen. Deze verplichting geldt volgens een woordvoerder van de politie Noord-Holland voor alle bedrijven in de tweedehands sector, niet alleen voor Used Products. 

Vier jaar geleden kwam een franchisenemer van het bedrijf in opspraak. De ondernemer uit Amsterdam-Oost werd veroordeeld voor handel in gestolen goederen en mag sindsdien de bedrijfsnaam niet meer gebruiken. Volgens de woordvoerder voorkomt een streng controlesysteem misstanden: elk ingekocht product wordt een week vastgehouden en door de politie gecontroleerd voordat het de verkoop in gaat.

Winkelwoordvoerder Hofte wil graag een hardnekkig gerucht uit de wereld helpen: de aanwezigheid van grote hoeveelheden contant geld. "Er komt wel geld binnen, maar er gaat net zoveel weer uit. Bij grote bedragen maken wij overboekingen. Als de overvallers daarvoor komen, vangen ze dus bot."