Je kind vapet, misschien wel stiekem, en als ouder voel je je machteloos. Wat doe je dan? GGD Hollands Noorden gaf tijdens een online ouderavond handvatten om het gesprek over vapen aan te gaan. "Jij bent als ouder de handrem voor je kind."
Veel jongeren kennen de gevaren ervan, maar toch wordt er onder de jeugd steeds meer gevapet. Uit recent onderzoek van GGD Hollands Noorden en het RIVM blijkt dat één op de drie jongeren ooit heeft gevapet en dat één op de elf jongeren iedere dag vapet. Een verviervoudiging vergeleken met 2019.
Reden genoeg voor een ouderavond, georganiseerd door de GGD. Honderden ouders, docenten en andere geïnteresseerden werden dinsdagavond voorgelicht over vapen. "Snel ingrijpen is noodzakelijk. Je hoort zelfs dat er ook op basisscholen in groep 7 en 8 wordt gevapet", weet adviseur middelenpreventie Jiske Pardieck. Als ze eenmaal verslaafd zijn, is afkicken lastig, zei verslavingscoach Anita Veldt eerder al tegen NH.
Benauwd en bloed ophoesten
Tijdens de voorlichtingsavond spraken Sophie Cohen - kinderlongarts in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht - en preventiedeskundige Ester Keunen bij Brijder Jeugd. Cohen wees vooral op de gevaren van het vapen en haar strijd tegen de machtige tabaksindustrie.
Bijvoorbeeld over de verslavende werking ('Je kunt van één vape-pen al verslaafd raken') en de fysieke schade die het kan veroorzaken. "Twee weken geleden kwam er een jongen van 16 in het ziekenhuis. Hij was benauwd, doodziek en hoestte bloed op. We wisten eerst niet zo goed wat de oorzaak was, totdat we erachter kwamen dat hij een paar maanden geleden was begonnen met vapen."
Ester Keunen ging meer in op de rol die de ouder kan spelen, wanneer je merkt dat je kind vapet. Ze gaf enkele handvatten mee voor ouders die met (mogelijk) vapende kinderen te maken hebben.
6 tips voor ouders van vapende jongeren
1. Wees nieuwsgierig
"Ga op een open manier het gesprek over vapen aan. 'Wat weet je van vapen? Zie jij op school vaak jongeren vapen? Wat lijkt je er lekker aan?', zijn vragen die je kunt stellen. Maar ga bij een moeilijke situatie niet preken vanuit emotie. Benoem zo nu en dan wat je ziet en merkt aan je kind, maar benoem het niet continu."
2. Investeer in een goede band
"Hopelijk is die er al op het moment dat je kind begint met vapen of roken, maar behoud die ook. Je houdt van je kind. Ook al ontstaan er soms discussies over het vapen, blijf complimenten geven en blijf samen leuke dingen doen."
3. Help je kind 'nee' zeggen
"Groepsdruk kan een grote rol spelen, want het kan lastig zijn om 'nee' te zeggen. Ga hier samen met je kind het gesprek over aan. Toon ook begrip voor de situatie waarin je kind zich bevindt. 'Ik begrijp dat het aantrekkelijk is om het wel te doen, maar...'"
4. Contact met andere ouders
"Dat verandert in veel gevallen als je kind naar de middelbare school gaat. Soms kan een app-groep die vanuit school wordt gestart helpen om in contact te komen met andere ouders."
5. Wees concreet over regels
"Als ouder ben jij de handrem, de grens voor je puberkind. Geef heel duidelijk aan wat je wel en niet wilt, ook al is dit soms lastig. Bijvoorbeeld: 'Ik wil niet dat je rookt of vapet, want het is slecht voor je en verslavend. In huis wil ik het absoluut niet tegenkomen.' Dan stel je duidelijke regels. Bespreek ook vooraf de consequenties en houd je hier ook aan. Dan kun je daar op teruggrijpen, mocht het nodig zijn. Het geven van drie weken huisarrest heeft vaak weinig nut, maar je kunt je kind bijvoorbeeld iets in het huishouden laten doen, als de regels worden overtreden."
6. Geef het goede voorbeeld
"Het is een open deur, maar het helpt natuurlijk als je als ouder niet rookt of vapet. En als dat wel het geval is, helpt het om te zeggen dat je ook graag wil stoppen."
"Ik ken een jongere die een hond kreeg, toen hij stopte met vapen. En dat hielp"
Eén van de gestelde vragen van ouders tijdens de presentatie was: wanneer start je het gesprek met je kind over vapen? Keunen: "Dat hangt heel erg van je kind af. Maar als je iets vermoed, kun je het gesprek aangaan. Docenten doen er verstandig aan om er niet te vroeg over te beginnen, want je wilt ook niet hun interesse wekken."
Belangrijk is ook om te weten waarom jongeren gaan gebruiken. "Door de stoffen die vrijkomen, voelen ze zich even relaxter, maar het is wel erg schadelijk. Ze leren daarmee niet om zich op een normale manier goed te voelen en juist in de pubertijd is het belangrijk om om te leren gaan met emoties."
Tabaksindustrie als vijand
Kinderlongarts Cohen gelooft erg in de steunende rol vanuit de ouder, als het gaat om vapegebruik. "Je kunt beter een gezamenlijke vijand hebben, namelijk de tabaksindustrie. Want je wordt als gebruiker op een slinkse manier belazerd door die industrie, die miljarden verdient. Schroom ook niet om begeleiding te zoeken, bijvoorbeeld via apps, een huisarts of andere instanties. Of misschien werkt een andere motivatie. Ik ken een jongere die een hond kreeg, toen hij stopte met vapen. En dat hielp."
Dit is een bericht van de gemeenschappelijke Westfriese nieuwsredactie
Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Volg ons Whatsappkanaal en krijg het nieuws direct op je telefoon
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📧 Stuur ons jouw tips op naar [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]