Eenvoudig, maar plechtig: drukbezochte herdenking einde WOII in Haarlem

Het Haarlemse Indië Monument is te vinden in de binnentuin van het wooncomplex voor Indische ouderen nabij de Engelandlaan in Schalkwijk. Het monument staat dan ook centraal bij de herdenking. Het is druk, de bijeenkomst was vooraf al helemaal volgeboekt. De bezoekers worden warm ontvangen en de geur van Indonesische gerechten hangt onmiskenbaar in de lucht.

De Stichting Indische Ouderenraad Haarlem (SIOH) organiseert de herdenking. Voorzitter Jerry Kraus kijkt tevreden toe hoe de vele aanwezigen in een lange rij wachten om bloemen neer te leggen bij het Indië Monument. "Ik vind het geweldig, ik ben heel trots", zegt Kraus. "Deze herdenking is heel eenvoudig en dat zijn wij eigenlijk ook. Juist door die eenvoud is de herdenking heel plechtig."

'Oorlog stopte niet in mei 1945'

Het is belangrijk dat er aandacht is voor de oorlog in Azië, vindt Kraus. "Je moet nooit vergeten wat er gebeurd is. De oorlog stopte niet in mei 1945, die ging verder. Op 15 augustus was de capitulatie van Japan en dat was pas echt het einde van de Tweede Wereldoorlog. Dat is een markeerpunt dat we moeten herdenken."

Tekst loopt door onder de foto.

Nederland was volgens de voorzitter laat met het erkennen van de bevrijding van Indië. "Ik ben blij dat het nu wel gebeurt en dat moeten we blijven vasthouden. Zelfs bij de Indische Nederlanders is het niet altijd even bekend. Door elk jaar het einde van de Japanse bezetting van Nederlands-Indië te herdenken en de jongere generaties mee te nemen, blijft het leven. Ik ben ook blij met de jonge veteranen hier, dat is toch de toekomst.

Veteranen Haarlem

Jesper van Geldorp is zo'n 'jonge veteraan'. Hij is voorzitter van het Veteranencomité Haarlem. "Het is een mooie bijeenkomst, het is de eerste keer dat ik hier ben. De ontvangst was heel warm. Er zijn vandaag ook veel veteranen uit de omgeving aanwezig. Voor ons is het belangrijk dat we allereerst de gevallenen eren en dat we de geschiedenis doorgeven. Ook al is het bijna tachtig jaar geleden, het moet in onze herinnering blijven." 

Tekst loopt door onder de foto.

Burgemeester Jos Wienen hield een toespraak en legde namens de gemeente een krans bij het monument in de binnentuin. Ook hij is gecharmeerd van Lieflijk Indië, een wooncomplex voor 55-plussers met een Indische achtergrond. 

Onvoorstelbare dingen

"Het is hier prachtig. Mooi hoe ze de sfeer en beleving van het oude Nederlands-Indië hier weten vast te houden. Echt heel bijzonder." Wienen kan als historicus het belang van herdenken goed uitleggen: "Vanwege de onvoorstelbare dingen die daar gebeurd zijn. Zoals het einde van de oorlog in Europa een ijkpunt is, is dat in Azië ook zo. Veel mensen die ervaringen en herinneringen hebben aan de oorlog met Japan, wonen en leven hier. Ze zijn deel van onze samenleving."

Juist daarom moet 15 augustus hier worden herdacht, vindt Wienen. "Zo laten we merken dat zij deel zijn van onze samenleving en wij deel van hun geschiedenis. Nederland eigende zich het gezag toe in Indië, wat je daar nu ook van kan vinden. Zowel voor daar als voor hier mogen we dat niet vergeten."

De burgemeester haast zich weg: veel bezoekers willen nog even met hem op de foto of een kort praatje maken. En bijna even belangrijk: een dampend bord met Indonesische gerechten staat op hem te wachten.