Vapen onder jongeren wordt steeds populairder. Dat blijkt uit het rapport In Control of Alcohol & Drugs van GGD Noord-Holland Noord. Ruim 37 procent van de West-Friese jongeren tussen de 16 en 25 jaar geeft aan te vapen. Volwassenen en scholen maken zich zorgen, maar hoe kijken jongeren daar zelf tegenaan?
In eerste instantie werd de elektronische sigaret gezien als een gezonder alternatief voor roken. "Veel mensen die eerst rookten zijn daarom overgestapt", zegt een woordvoerder van GGD Noord-Holland Noord. Toch bleek al snel dat een vape ook schadelijk is voor de gezondheid. "Vaak zit er in één vape meer nicotine dan in een heel pakje sigaretten."
Artsen hebben al meerdere keren aan de bel getrokken, maar in plaats van een afname is het gebruik juist fors gestegen. In 2019 had slechts 2,8 procent van de West-Friese jongeren tussen de 16 en 25 jaar ooit gevaped. Vorig jaar is dat toegenomen tot 37,4 procent.
Tekst gaat verder onder de video.
Jongeren in Hoorn vertellen anoniem dat ze vaak beginnen met vapen door anderen in de vriendengroep: "Ik zag mijn vrienden het doen en ik wilde het ook proberen", vertelt een jongen op straat. Anderen geven aan te vapen door de stress thuis of op school. "Het haalt je gedachten weg van de realiteit", vertelt Luna* bij het station in Hoorn.
Via dealers en Snapchat komen jongeren aan hun de elektrische staafjes. Ook degene met smaakjes, die officieel sinds 1 januari 2024 verboden zijn in Nederland. Een lucratieve handel, met een groeiende vraag. "Ik koop ze voor drie euro in uit het buitenland en verkoop ze door voor 25 euro", vertelt een ex-dealer, die liever anoniem blijft. Handhaving is vanwege de online handel moeilijk controleerbaar.
Gevolgen merkbaar
Vapen brengt gezondheidsrisico's met zich mee, zoals irritatie aan de luchtwegen of een grotere kans op hart- en vaatziekten. "Het probleem met jongeren is dat ze nogal gericht zijn op het nu en niet nadenken wat over de gevolgen op latere leeftijd", vertelt Ester Teunen van Brijder Jeugd. Ze wil jongeren door middel van preventie bewuster maken. "Maar dat is nog een hele uitdaging."
De gesproken jongeren zijn op de hoogte van de risico's en ervaren soms ook nadelige gevolgen. "Door het vapen doet het soms pijn om te ademen en ik heb nu meer wondjes in mijn mond", aldus Luna. Ook Esma* (17) ervaart nu al gevolgen van het vapen. "Ik weet de gevaren ervan, maar het is verleidelijk om het te blijven doen. Ik vind het fijn om tijdens een film binnen te kunnen vapen", vertelt ze.
Veel jongeren vinden het 'lekker makkelijk'. Of ze denken aan de gevolgen? "Nee, iedereen gaat wel een keertje dood. Vapen vervroegt het misschien een beetje", aldus Luna.
"Op een gegeven moment stonden ze met twintig man te vapen in de wc"
Middelbare scholen staan machteloos. Hoewel het verboden is, zien ook zij dat het vapen drastisch is toegenomen. Daarom treffen ze maatregelen. Bij het OSG in Hoorn is de buitendeur van één van de wc's verwijderd om 'vape party's' te voorkomen. "Op een gegeven moment stonden ze met twintig man te vapen in de wc."
"Als leerlingen binnen de school worden betrapt op vapen volgt er een pedagogisch gesprek, worden de ouders ingelicht en wordt, in overleg, de vape afgenomen", zegt voorlichter Bibi Smit van het Atlas College in Hoorn. Toch krijgen ze er geen grip op. "Het is moeilijk te handhaven, omdat kinderen snel een pufje kunnen nemen zonder dat wij het opmerken", aldus Mirjam Mensch van het Tabor College. "Het wordt echt een katmuis-spel tussen docenten en leerlingen."
Preventie en ouders inlichten
De scholen zetten daarom ook in op preventielessen. "Voorlichting speelt een belangrijke rol in onze aanpak. Voor tweedejaars leerlingen is een speciale voorlichting door artsen, en tijdens de biologielessen wordt ook aandacht besteed aan dit thema."
Ook wijzen ze naar ouders. "Onze verantwoordelijkheid stopt bij de poort. Daarna hebben wij er geen zicht op", laat het OSG weten. "Het is belangrijk dat ouders het gesprek aan gaan over de gevolgen van vapen."
* Namen zijn gefingeerd en bekend bij de redactie.
Dit is een bericht van de gemeenschappelijke Westfriese nieuwsredactie
Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Volg ons Whatsappkanaal en krijg het nieuws direct op je telefoon
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📧 Stuur ons jouw tips op naar [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]