Robert (28) uit Santpoort-Noord realiseert droom in Haarlem: een eigen museum

Als Martijn Akkerman (72) kijkt naar Robert van Rhijn (28), dan ziet hij zijn jonge zelf. Akkerman, als juwelenhistoricus vooral bekend van optredens in Tussen Kunst en Kitsch, herkent de passie en de verzamelwoede. En misschien ook wel de eenzaamheid. Er zijn immers niet zo heel veel jongens die op hun zestiende besluiten dat ze een verzameling historische kunstobjecten willen aanleggen.

Museum voor Toegepaste Europese Kunst

Daarom geeft de zeventiger de twintiger graag een duwtje in de rug. Akkerman is lid van de Raad van Toezicht van MUTEK. MUTEK (voluit: Museum voor Toegepaste Europese Kunst) is het project van Robert, die in Amsterdam is geboren en in Santpoort-Zuid is opgegroeid. Samen verkennen ze op woensdagochtend de voormalige wachtruimte op spoor 3 van het Haarlemse station: de plek waar het toekomstige museum gevestigd wordt.

Tekst loopt door onder de foto.

“Al vanaf mijn zestiende wil ik dit”, vertelt Robert terwijl hij de imposante ruimte goed in zich opneemt. “Dat begon met het eerste object dat ik toen kocht. Ik kreeg van mijn ouders geld om een brommer aan te schaffen, maar ik kocht een honderd jaar oude vaas. Gewoon omdat ik die mooi vond. Vanaf toen wilde ik alleen maar meer.”

800 objecten

De verzameling van Robert bestaat inmiddels uit zo’n 800 objecten. Die komen allemaal uit de periode van eind 19e eeuw tot begin 21e eeuw. Toegepaste kunst is de gemeenschappelijke deler. Oftewel: objecten die een functie hebben én mooi versierd zijn. Denk aan een bijzondere klok of een mooi beschilderde vaas. Dat gaat van de stijlen Art Nouveau en Jugendstil (eind 19e, begin 20e eeuw) tot Alchimia (eind jaren 70 van de vorige eeuw) en Memphis Design (jaren 80).

“Ja, dat is een lange periode”, bekent Robert. “Maar ik stel wel voorwaarden aan wat ik verzamel. Het moet bijzonder vormgegeven zijn, op grote schaal geproduceerd zijn en invloedrijk zijn.” ‘Hoe unieker, hoe beter’ mag dan het motto van de meeste verzamelaars zijn, voor Robert geldt dat niet. De objecten moeten iets vertellen over de veranderende maatschappij.

Revolutionaire objecten

Als voorbeeld heeft Robert enkele objecten uit zijn collectie uitgestald op één van de balies in de voormalige wachtruimte. Het is een sierlijk beschilderde vaas in art-deco-stijl, een 120 jaar geleden in Haarlem vervaardigde pendule, en een rijk gedecoreerde elektrische tafellamp. “Vergis je niet”, zegt Akkerman. “Dit waren destijds revolutionaire objecten. Tot circa 1890 waren bijna alle gebruiksobjecten gebaseerd op ontwerpen uit het verleden. Hiermee startte een nieuwe tijd.”

Tekst loopt door onder de foto.

Dat verhaal moet in het nieuwe museum worden verteld. Aan de hand van uitgestalde objecten en uitleg in tekst wordt de ontwikkeling van de toegepaste kunst en de invloed op de maatschappij uitgelegd. Hoognodig, vindt Martijn Akkerman. “Het is een ondergeschoven kindje in Nederland. In de landen om ons heen zijn er hele musea aan dit soort collecties gewijd. Hier heb je dat niet. Terwijl de waardering voor deze kunst toeneemt.”

Pronkkamer

Dat is misschien ook wel de reden dat de NS, eigenaar van het pand, enthousiast is over de museumplannen. De voormalige wachtruimte is immers goed bewaard gebleven, maar tegenwoordig aan het oog van de treinreizigers onttrokken. En dat terwijl de prachtig vormgegeven voormalige wachtruimte voor de tweede klasse als pronkkamer van het station kan dienen. Robert: “Ik heb al op veel plekken in Nederland dit museum proberen op te starten, maar dit is toch wel de meest passende locatie.”

Daarmee komt een langgekoesterde droom van Robert in vervulling. “Het museum gaat er echt komen. Alles is rond, ook de financiering. We mikken op zo’n 20.000 bezoekers per jaar.” Eerst zal NS de zaal restaureren, daarna kan Robert beginnen met de inrichting. “Ik verwacht tegen het eind van dit jaar de deuren te openen.”