Verhalen uit de Tweede Wereldoorlog, verteld in de huizen waar het gebeurde. Komende zaterdag zijn bezoekers welkom in tweehonderd huizen door het hele land, waar nabestaanden en experts vertellen wat er zich in en rond dat huis afspeelde tijdens de oorlog. Zo vertelt Zaanse kinderboekenschrijver Hans Kuyper over Frans van Os. In 1943 zat Van Os, samen met Douwe Soepboer, de Duitsers dwars op een inventieve manier.
Zaankanters Van Os en Soepboer zaten Duitsers dwars tijdens de oorlog: "Diep respect" - NH Nieuws
De bezetter heeft op dat moment in eigen land een tekort aan arbeidskrachten in de fabrieken. Nederlandse mannen tussen de 18 en de 35 worden gedwongen tewerkgesteld. Daar wil het Zaanse verzet een stokje voor steken.
Frans van Os, oud-werknemer van het Gewestelijk Arbeidsbureau, neemt het initiatief om de administratie te vernietigen zodat het voor de Duitsers lastig wordt bij de juiste adressen aan te kloppen. Samen met Douwe Soepboer steekt hij het gebouw in brand, terwijl anderen voor hen op de uitkijk staan.
"Dit is natuurlijk een plek die onherkenbaar veranderd is, maar hier stond het gebouw", vertelt Hans Kuyper al lopend over de Zaanse Oostzijde. Wijzend: "Het is werkelijk 50 meter van het huis van de brandweercommandant, hij had het bij wijze van spreken vanuit z'n huis kunnen blussen. Maar hij deed het niet." Een grote ravage bleef over.
Tekst loopt door onder de foto.
Het verhaal is hem al een lange tijd bekend, maar nog steeds klinkt er bewondering voor de verzetsmensen in zijn stem. "Ik kan me nauwelijks voorstellen hoeveel moed er nodig is om dat soort dingen te doen. Diep respect."
Dochter komt vertellen
Bijzonder is dat Dorotée van Os, de dochter van Frans, zaterdag bij het huis van Hans Kuyper meer komt vertellen over de heldendaad van haar vader. "Ik heb besloten om het te doen om de herinnering aan de oorlog leven te houden en aandacht te vestigen op het moedige verzet. En het is ook een eerbetoon aan mijn vader."
Ze vervolgt: "Ik ben afgelopen maand 80 jaar geworden, dus ik ben een van de laatsten die het nog kan vertellen. Ik heb de verhalen nog gehoord van mijn moeder, mijn tantes en ooms. Hij heeft nooit een onderscheiding willen hebben, omdat hij vond dat het zijn plicht was. Hij heeft er zelf ook nooit over gesproken. Na de gebeurtenissen in de Zaanstreek is hij gevangengenomen. In Amersfoort en Vught heeft hij verschrikkelijke dingen meegemaakt."
Geïnteresseerden kunnen zaterdag vanaf 13.30 tot 14.30 uur en 15.00 tot 16.00 uur terecht op de Halstraat 7 in Zaandam. Kijk hier voor de andere locaties.
💬 Wil je niets missen uit Zaanstreek-Waterland?
- Blijf op de hoogte via nhnieuws.nl/zaanstreek-waterland
- Mail ons jouw tips, verhalen, foto’s en filmpjes naar [email protected]
Taalfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]