Gezocht: Haarlemmers met ruimte in hun huis en in hun hart

Voor veel tieners is het moment waarop ze 18 jaar oud worden een echte mijlpaal: officieel volwassen. Een eigen pad kiezen. Misschien wel met rijlessen beginnen. In ieder geval iets om te vieren. Maar er zijn ook jongeren voor wie de 18e verjaardag minder feestelijk is. Officieel volwassen. En dus ook een hoop extra zorgen.

Zo is dat in Nederland geregeld. Vanaf je 18e ben je geen kind meer en krijg je ook geen jeugdzorg meer. Jongeren die in een zorginstelling verblijven, moeten daar vanaf dat moment ook vertrekken. “De hulp stopt”, ziet Karen Stuit, “en soms gaat het dan mis. Zeker bij de jongens en meisjes die geen vangnet hebben. Die belanden dan op straat.”

Onzichtbare groep

Karen is coördinator van de Haarlemse afdeling van Kamers met Aandacht. De stichting is al op veel plekken in Nederland actief, maar zet nu de eerste stappen in de provinciehoofdstad. Ondanks het welvarende imago van Haarlem, is dat nodig. “Je ziet ze niet zo gauw”, legt Karen uit. “Het is een onzichtbare groep. Jongeren die dakloos zijn, slapen vaak bij iemand op de bank of trekken van hot naar her.”

“En dan is het in Haarlem nog best goed geregeld”, benadrukt Karen. “Zo heb je Perron 18 en Buurts die jongeren kunnen aanmelden voor hulp.” Toch zijn er nog jonge mensen die tussen de wal en het schip vallen. De wachtlijst bij Kamers met Aandacht is er het bewijs van. Bijkomend probleem in Haarlem is: er hebben zich nog geen verhuurders gemeld bij de stichting. “Meld je aan”, vraagt Karen aan de Haarlemmers die een kamer over hebben.

Helemaal vreemd is het niet dat er nog wat koudwatervrees lijkt te bestaan onder de Haarlemmers. Een kamer in je eigen huis verhuren, heeft al de nodige impact op je leven. Als je verhuurt aan een jongere met een verleden bij de jeugdzorg, dan is het ook weer niet zo gek dat je daar eerst eens goed over wilt nadenken.

Gewoon ervaren

“Je kunt er lang over praten of nadenken, maar uiteindelijk moet je het gewoon ervaren.” Pauline uit Amsterdam is duidelijk als zij twijfelende Haarlemmers van advies moet voorzien. De zolderkamer in haar appartement in Amsterdam Oud-West verhuurt ze nu anderhalf jaar aan een jonge stadgenoot, die om privacyredenen niet geportretteerd wil worden.

“Ik woon hier al sinds de jaren ‘80”, vertelt Pauline. “En de zolderkamer verhuur ik ook al langer. Dat is voor mij niet nieuw. Ik kwam op het idee toen ik met pensioen ging. Ik heb in het speciaal onderwijs gewerkt. Op deze manier kan ik mijn ervaring met jongeren die extra zorg nodig hebben toch nog inzetten.”

Kamers met Aandacht is de naam van het initiatief, maar dat betekent niet dat de verhuurder zich dag en nacht moet bekommeren om de huurder. Pauline: “Je wordt met elkaar gematcht. Ik geef zelf aan wat mijn wensen en regels zijn, maar de jongere laat ook weten waar die behoefte aan heeft. Ik merk dat mijn huurder erg op zichzelf is. Dat is ook oké. Zolang de afgesproken regels maar worden nageleefd.”

Aanspreken op de regels

Problemen heeft Pauline niet ervaren. “Ja, in het begin douchte hij erg lang, wel 40 minuten. Daar heb ik hem op aangesproken en dat ging daarna veel beter. En ik heb vanaf het begin gezegd dat ik geen wasmachine op de etage boven mij wil in verband met lekkage. Toen hij die neer had gezet, heb ik dus gevraagd hem weg te halen. Ik denk dat de truc is om duidelijke regels met elkaar af te spreken.”

Geen grote problemen dus, hier in Amsterdam Oud-West, tussen huurder en verhuurder. Toch twijfelt Pauline of ze doorgaat met Kamers met Aandacht. “De huurtermijn loopt af deze zomer. Dat zijn de regels. Een jongere kan maximaal twee jaar huren via Kamers met Aandacht. Het probleem is voor mij de prijs.”

“De huurprijs die nu wordt betaald is niet marktconform. Dat snap ik. Voor dit soort jongeren is het leven al duur genoeg tegenwoordig. Voor mij is het dilemma dat ik de etage heel makkelijk verhuurd krijg. Het verschil tussen verhuren voor een niet-commerciële maar realistische prijs en verhuren via Kamers met Aandacht is hier in Amsterdam wel erg groot. Dat heeft voor mij ook gevolgen.”

Karen van Kamers met Aandacht hoopt dat verhuurders in Haarlem ook een ander soort beloning ervaren. “Een goed gevoel. Je helpt de jongeren echt op weg. We hebben allemaal een veilig thuis nodig om te kunnen groeien. En met een beetje geluk levert het ook nog extra gezelligheid op.”