Jan Ponstijn (1883 - 1970) was een opvallende verschijning in de groep van kunstenaars die samen de Bergense School vormden. Hij hield van schilderen en kunst, maar probeerde vooral met zijn teksten de wereld te verbeteren. Voor de NH-serie 'Op een Oude Fiets' gaat conservator Jesse deze week langs bij zijn kleindochter in Bergen. Zij woont nog steeds in het huis van haar grootvader. In het atelier, dat door haar grootvader is gebouwd, heeft de tijd stilgestaan.
Op een van de mooiste plekjes in Bergen staat het huis van Jan Ponstijn. Toen hij het stuk grond kocht in de jaren 20 om er zijn atelier met slaapgelegenheid te bouwen was het nog goedkoop zo aan de rand van het kunstenaarsdorp. Na het atelier bouwt Ponstijn er een huis aan vast en vanaf de jaren 30 vestigt hij zich, net als zijn vele bevriende kunstenaars, definitief in Bergen.
Het huis is in originele staat en op de zijgevel staat nog altijd een van de vele levenslessen die Ponstijn zo graag verkondigde: 'Smeed de zwaarden om tot ploegyzers'. "Mijn opa was een pacifist en wilde zijn mening laten horen aan iedereen die het maar kon horen." Kleindochter Jet woont in het huis van haar grootvader en heeft warme herinneringen aan de plek, waar ze sinds haar jeugd alle weekenden en vakanties doorbracht.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Jet heeft er wat meubels aan toegevoegd, maar in het atelier is verder alles nog zoals in de tijd dat haar grootvader hier leefde. Zoals de stoel bij de haard die hij zelf heeft gemaakt. De balustrade met spreuken, een zelfgemaakte kroonluchter waarin teksten staan gegraveerd en het schilderspalet aan de wand waarop allerlei kunstenaars die later beroemd werden, hun handtekening hebben gezet.
"Hij vond het leuk om zijn opvattingen te laten zien over het leven", vertelt Jet. 'De kunst duurt lang en het leven is kort', zo staat met grote letters in het houtwerk in het atelier. "Hij gebruikte zijn huis om zijn politieke opvattingen te ventileren. Toen ik een jaar of veertien was, schreef hij een protest tegen de atoombom op het huis. En dat leidde dan voortdurend tot een praatje met voorbijgangers. Als puber schaamde ik me daar wel voor dat die opa zo het hele huis vol klodderde, maar achteraf denk je: wat een leuke man."
In de tuin pronkt nog steeds de zonnewijzer die haar grootvader maakte. En zelfs het tot speelhuisje omgebouwde ganzenhok. Jet haalt herinneringen op van een ideale jeugd en legt uit waarom ze het huis met alles erop en eraan koestert. Haar grootvader bracht haar interesse en liefde voor kunst bij. "Ik heb zulke duidelijke herinneringen aan hem dat het lijkt alsof hij hier nog steeds rondwandelt. Hij hoort hier nog steeds."
Op een oude fiets
In twaalf afleveringen fietsen beeldconservator Jesse en programmamaker Carolien langs de kust. Onderweg bezoeken zij plaatsen en ontmoeten zij mensen met belangrijke, bijzondere en soms vergeten verhalen uit het verleden.
Op een oude fiets is op zondagen te zien bij NH, om 17.11 uur.