Unheimisch lege straten en wegen, maar ook picknicks op de snelweg en gestalde paarden voor de kroeg. Velen die het hebben meegemaakt zullen zich de tien autoloze zondagen eind 1973 en begin 1974 nog goed herinneren. De laatste zondag van die reeks is dit weekend exact vijftig jaar geleden.
Autoloze zondag 50 jaar geleden -
Het besluit van het kabinet-Den Uyl om over te gaan op verregaande energiebesparende maatregelen had geen vrolijke aanleiding. De Arabische olieboycot was een represaille voor de Nederlandse steun aan Israël bij de Jom Kipoer-oorlog. De autoloze zondagen vormden één van de manieren waarop de regering hoopte op energie te besparen.
Maar wat vooral opvalt als je de foto's van toen bekijkt - naast ogenschijnlijk post-apocalyptisch doodse wegen - is de enorme hoeveelheid vrolijkheid in de straten van Amsterdam. Kinderen en volwassenen begeven zich op de snelweg om te fietsen en te rolschaatsen, en in de Jordaan trekken vier man te paard naar een kroeg in de Willemsstraat.
In open koets door de stad
Iemand die zich de autoloze zondagen nog goed kan herinneren is Fenny van Wees. Zij runt de destilleerderij van haar familie in de Jordaan. Ze vertelt dat ze tijdens de autoloze zondagen met een open koets met 6-span door de stad reed.
Een incidentele terugkeer van de autoloze zondag, zoals de Amsterdamse GroenLinks-fractie bepleit, ligt vooralsnog niet in de lijn der verwachting. Wél kunnen we binnenkort nog even proeven aan dat vrije gevoel van toen: ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van de stad, wordt de A10 West en Zuid op 21 juni 2025 helemaal afgesloten voor autoverkeer.
En of Fenny van Wees dan weer in een open koets door de stad gaat rijden? "Nee, absoluut niet. Dat zou ik nu bespottelijk vinden eigenlijk."
Latere autovrije zondagen
Hoewel de autoloze dagen van begin jaren 70 nooit meer terugkeerden, zijn er op initiatief van milieuorganisaties nog wel een paar keer vrijwillige autovrije zondagen geweest. In Amsterdam gebeurde dat in 1999, 2007, 2008 en voor het laatst op 20 september 2009. Alles binnen de Ring A10 (met uitzondering van Noord en Zeeburg), was toen afgesloten voor autoverkeer.
Autovrije zondag in 2009 - NH Nieuws
Voor veel mensen betekende de dag feest, maar de afgesloten binnenstad wekte ook frustratie op. Wat niet meehielp: de autovrije zondag viel samen met het Suikerfeest, waardoor het voor sommige Amsterdamse moslims onmogelijk werd om met de auto familiebezoeken af te leggen.
💬 Wil je niets missen uit Amsterdam?
- Blijf op de hoogte via nhnieuws.nl/amsterdam
- Mail je tips naar [email protected]
- Praat mee en deel jouw nieuws in onze speciale Amsterdamse Facebookgroep!
Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]