De hekken zijn hermetisch gesloten en de sloten vervangen. Medewerkers mogen het pand van de Texelse kringloopwinkel Dorcas niet meer in, de toegang is hen ontzegd. Het terrein aan de Maricoweg in Den Burg ziet er desolaat uit. Het vierkoppige bestuur is niet meer actief en de ruim vijftig vrijwilligers zijn opgestapt. Sleutels en pasjes moesten worden ingeleverd. "We laten ons niet in een keurslijf dwingen", zegt voorzitter Jan van Schie.
Reden van schermutselingen bij de kringloopwinkel is een verschil van inzicht over het beleid tussen het landelijke organisatiebestuur Dorcas en het bestuur van de winkel in Den Burg. "Deze winkel was een heel groot succes", zegt Van Schie. "Maar dat was ook het enige."
Het verschil van inzicht gaat met name om de toegenomen hoeveelheid administratieve taken. "De zeggenschap van het Texelse bestuur wordt afgepakt, terwijl de verantwoordelijkheid voor de organisatie wordt vergroot. Dat schuurt. Zij willen een soort McDonaldsachtige formule op Dorcas loslaten die gedreven wordt door vrijwilligers. Dat gaat helemaal niet."
De voorzitter noemt als voorbeeld dat alle spullen moeten worden geregistreerd. "Als wij iets uit de winkel halen omdat het onverkoopbaar is, dan moet dat ook gewogen en geregistreerd worden." Ook wat naar externe organisaties gaat, moet worden bijgehouden. Zo gaan er goederen naar bijvoorbeeld de Rotary. "Daar moeten we ook een bonnetje van krijgen."
"Al die afvalstromen moeten gescheiden en gedocumenteerd worden. Daar heb je tien boekhouders voor nodig"
Dorcas werkt met veel vrijwilligersorganisaties. Zo komen veel van de goederen bij de Texelse Ria van der Vis. Zij zamelt hulpgoederen in voor mensen in Oost-Europa. "Zij moet straks ook bonnetjes gaan tekenen."
En de spullen die niet bruikbaar zijn, gaan naar het recyclingbedrijf van Amsing. Ook dit moet worden gewogen en in de administratie verwerkt. Verder gaan er ook veel spullen naar afvalverwerker Tatenhove en de gemeente.
"Het wordt een soort papieren tijger", zegt Van Schie. "Al die afvalstromen moeten gescheiden en gedocumenteerd worden. En dat is nog naar stap 1. Daar heb je tien boekhouders voor nodig."
Stuurgroep
Het huidige bestuur had volgens de voorzitter veel bewegingsruimte. "Onze zeggenschap is helemaal weg. Dat wordt overgenomen door de organisatie in Almere." De bedoeling is dat er een stuurgroep in het leven wordt geroepen met een lijvig handboek.
"Deze stuurgroep wordt een soort filiaalchef die moet controleren of de afspraken in het handboek worden nageleefd. Bij Albert Heijn werkt dat wel, maar niet in een vrijwilligersorganisatie. Een vrijwilliger laat zich door andere dingen motiveren en wil simpel bezig zijn. Die willen het leuk hebben met elkaar. Daarom hebben ze gezegd dat ze er collectief mee stoppen."
Volgens Van Schie denkt de landelijke organisatie dat ze op het eiland weer een nieuw bestuur met vrijwilligers op poten kan zetten. "Dat wachten we maar af." De maandelijkse huur van het pand bedraagt 6000 euro en de energiekosten zijn ongeveer 900 euro. "We zullen zien hoe lang ze het volhouden."
Het Texelse bestuur staat open voor een gesprek. "We willen een verzelfstandiging van de vestiging. En dan niet meer onder de naam van Dorcas, want dat was onbespreekbaar. Dat aanbod is ook tot twee keer toe geweigerd. Ze willen wel praten, maar niet hierover. Zij willen dat keurslijf aan ons verkopen. Een Texelaar past daar niet in. En eilanders houden ook niet van regels, tenzij ze die zelf gemaakt hebben."
De nieuwe Texelse stichting is inmiddels opgericht. Een Raad van Advies moet nog worden benoemd. "Maar het begint natuurlijk met het starten van een winkel. Dorcas heeft nu een volle winkel en een huurcontract. En wij hebben vijftig vrijwilligers en vier bestuurders. Het lijkt een 'perfect match', maar dat wordt nog niet zo gezien."
"We zijn op staande voet ontslagen omdat wij de vrijwilligers zouden hebben opgejut om ook te stoppen"
Alle borden zijn door de landelijke organisatie verwijderd. "Alles wat nog moet denken aan Dorcas is weg." Ook de sloten zijn vervangen. "Er staan nog spullen die door klanten zijn betaald. De vrijwilligers waren nog bereid om dat netjes af te handelen, maar dat gaat niet meer."
"Wij zijn op staande voet ontslagen, omdat wij de vrijwilligers zouden hebben opgejut om ook te stoppen. Dat is niet zo, want het was eerder andersom. Wij hebben juist geluisterd naar de vrijwilligers. Vorige week mochten wij onze sleutels en bankpasjes inleveren. Nog dezelfde dag hebben ze de sloten vervangen."
Het is voor Van Schie de uitdaging om de groep bij elkaar te houden. "Ze willen zo snel mogelijk aan de slag. We gaan nog een kerstborrel doen. Maar het is een uitdaging om de mensen nog een half jaar gemotiveerd te houden. Ik hoop dat er ergens begin volgend jaar contact gezocht gaat worden met ons om verder te praten. Want het huurcontract loopt nog drie-en-een-half jaar. Daar moeten ze toch iets mee."
"We hadden graag met het plaatselijke bestuur gesproken, alleen daar was men niet toe bereid"
Bestuurslid Jan Jacob Hoefnagel van Dorcas geeft een andere lezing over wat is gebeurd. "We hadden graag met het plaatselijke bestuur gesproken, alleen daar was men op geen enkele manier toe bereid", zegt hij.
"Het liefst hadden we dat er niets was gebeurd. Tot het laatste toe hebben wij een poging gedaan om in gesprek te komen. Zij hebben ook hun taken neergelegd. Dan kun je niets anders doen dan de vestiging sluiten. Dat is bijzonder jammer, want het was een hele mooie winkel."
Van ontslag kan geen sprake zijn, aldus Hoefnagel. "Wij kunnen geen vrijwilligers ontslaan, want ze hebben geen dienstverband. We hebben hun 'ontslag' voor zover je dat kunt noemen geaccepteerd. Ze wilden ook tot 1 januari door op hun manier. Maar daar gaan wij niet op wachten. Vandaar dat we afgelopen donderdag de winkel hebben gesloten."
Vrijwilligers
Dorcas gaat nu onderzoeken hoe dit zover heeft kunnen komen. "De vrijwilligers zaten niet te wachten op de regels waar wij als Dorcas verplicht zijn ons aan te houden. Dan gaat het met name over de goederenregistratie. Er is wet- en regelgeving waar wij ons aan moeten houden. Dat is ook nodig voor een accountantsverklaring."
De Texelse vrijwilligers zagen dat anders, volgens Hoefnagel. "Zij willen de opbrengsten ook meer lokaal besteden. Dat betekent dat wij geen inspraak meer hebben, maar wel verantwoordelijk zijn voor de risico's en investeringen. We zijn bestuurlijk aansprakelijk voor een goede bedrijfsvoering. Alleen er is nu een verschil van inzicht wat een goede bedrijfsvoering is. Dat is het eerlijke verhaal. Het is niet heel spannend, maar wel heel vervelend."
Over een verzelfstandiging is volgens Hoefnagel niet te praten. "Als vrijwilligers bij wijze van spreken betrokken zijn bij een Hema-vestiging, en zeggen: vanaf nu is de winkel van ons, en de naam gaat van de gevel... Dan gaat dat niet. Als dat het enige is waar je over praten wil, dan wordt het gesprek wel heel erg moeilijk. Zeker als de uitkomst al van tevoren vast ligt."
Dorcas probeert nog in contact te komen met mensen die spullen hebben gekocht en betaald en nu achter slot en grendel liggen. "De vrijwilligers waren niet bereid om de afspraken hierover nog na te komen. Wij willen graag hier een oplossing voor vinden. Dat is voor nu even het belangrijkste."