Hilversum moet met frisse scholen aan de slag: "Luchtkwaliteit is om te huilen"

Volgens Vonk is de ongezonde lucht in onderwijsland 'echt wel een ding'. Niet alleen merkt hij dat op zijn eigen school, maar hij hoort ook van collega's naar eigen zeggen 'schrikbarende dingen'. Dat het niet goed gesteld is met de luchtkwaliteit kunnen de leraren zelf waarnemen. In de meeste klassen is tegenwoordig meetapparatuur aanwezig. Die geven de delen per miljoen aan. In jargon parts per million (ppm) genoemd. 

In een nieuw schoolpand moet de waarde onder de 900 ppm blijven en in een oud(er) onderwijsgebouw ligt die norm op 1.200, zo legt Vonk uit. Maar die meter slaat geregeld uit in het oranje of nog erger: in het rood. Dat betekent dat de luchtkwaliteit in de klas allesbehalve fris is. Vaak gebeurt dit terwijl diverse ramen en/of de deuren openstaan. 

Meer buiten dan binnen

Als die meter aangeeft dat het aantal ppm boven de norm is, is het eigenlijk de bedoeling dat de leerlingen het klaslokaal verlaten en naar buitengaan. Dat is echt geen optie, zo geeft Vonk aan, want dan staat hij met zijn leerlingen meer buiten dan dat ze bezig zijn in het klaslokaal. 

De ongezonde lucht heeft zichtbaar uitwerking op de leerlingen. Volgens de Hilversumse leerkracht van de Fabritiusschool krijgen de hersenen dan te weinig zuurstof, wat leidt tot een minder goede concentratie. Hij ziet 'zijn' kinderen dan suffig worden. 

"Weet je wanneer ik het merk? Als we na de pauze terugkomen van buiten en je ziet dat de waarde is gezakt. Dan ga ik even koffie halen en als ik dan in het klaslokaal kom, dan zie ik dertig kacheltjes die CO2 aan het uitstoten zijn en schiet de meter weer omhoog", zo geeft hij als voorbeeld.

Slechtere score CITO

Vorig jaar september meldde EenVandaag al op basis van onderzoek van de Universiteit van Maastricht dat scholieren driekwart van de tijd in een klas zitten waar te veel CO2 aanwezig is. Zoals gezegd, zorgt dat voor minder zuurstof naar de hersenen. Dit gebrek aan goede ventilatie heeft duidelijke gevolgen. Zo scoorden volgens dit onderzoek kinderen uit groep 8 minder goed op hun CITO-toets. Zij zouden 13 procent minder kans hebben op een havo- of vwo-advies.

Vonk meent dat slechte ventilatie in Hilversumse scholen een groot probleem is. De gemeente telt veel oudere gebouwen, vaak zelfs monumenten. Soms is er sprake van achterstallig onderhoud en dat gaat gepaard met dure onderhoudskosten en veel beperkingen omdat je niet zomaar iets mag wijzigen aan gebouwen met een monumentenstatus. 

Wettelijk verplicht

Toch is het wel echt zaak dat Hilversum werk gaat maken van een goede luchtkwaliteit in de scholen. Dat is niet alleen wenselijk voor docenten en leerlingen, maar dat moet ook gewoon van de wet. Daarom heeft Vonk, die ook fractievoorzitter is van de lokale SP, dit onderwerp begin van deze maand tijdens de begrotingsraad onder de aandacht gebracht van onderwijswethouder Karin van Hunnik. 

In eerste instantie was de bestuurder van Hart voor Hilversum niet happig om mee te gaan in het voorstel dat de SP indiende met de PvdA en D66. Gesprekken met scholen zijn nog in volle gang, want binnen het raadhuis zijn ze hard bezig met een nieuw plan voor het onderwijs, ook wel het Integraal Huisvestingsplan (IHP) genoemd. Hierin staan de projecten voor de komende jaren. Denk daarbij aan (ver)nieuwbouw en renovaties. 

Van Hunnik wilde het idee van frisse scholen niet loskoppelen van het IHP, want een betere luchtkwaliteit in de scholen is hier een onderdeel van. In maart 2024, als dit plan af moet zijn, komt zij hiervoor ook met een 'heel duidelijk voorstel en advies' naar de politiek. Dus ontraadde zij de motie.

Miljoenen euro's

Wel gaf de wethouder tijdens de raadvergadering van begin november aan dat het verbeteren van de ventilatie in de Hilversumse schoolgebouwen al snel in de miljoenen gaat lopen. Het gaat namelijk in totaal om 36 primair onderwijsgebouwen waar de luchtkwaliteit van voldoende (C) naar goed (B) moet. De B-norm is de landelijke standaard, zo liet zij weten.

Vonk gaf aan zich terdege bewust te zijn van het dure prijskaartje. Maar dat hij voornamelijk een lijstje wil hebben waar Hilversum op dit front aan de bak moet en wat het de gemeente per school gaat kosten om kinderen in schone lucht les te kunnen gaan geven. De raad was oké als van Hunnik in maart met dat lijstje en advies komt. Daarnaast stemde een overgrote meerderheid voor het voorstel, waardoor de wethouder sowieso met frisse scholen aan de bak moet.