Haarlemse huisarts Nynke van der Zijl maakt zich zorgen over het toenemende overgewicht in de Nederlandse maatschappij. Daarom heeft ze een missie: mensen zo goed mogelijk steunen in hun poging gezond te leven. Ze vraagt de nieuwe regering daarbij te helpen.
'Geachte nieuwe regering'
Met de verkiezingen in aantocht publiceert NH iedere dag een verhaal van een Noord-Hollander die op ons verzoek een brief schreef aan de nieuwe regering. Wat hopen of verwachten inwoners uit verschillende hoeken van onze provincie van het nieuwe landsbestuur?
Nynke heeft tussen de afspraken met patiënten door net een snelle, maar verantwoorde lunch achter de kiezen: bruin brood, salade, een eitje en wat fruit. Hoewel ze ook haar uitspattinkjes heeft, eet ze over het algemeen gezond. Het is haar met de paplepel ingegoten. Hoewel haar vader óók huisarts was, speelde hij daarin geen rol. "Gezond eten was geen thema: je deed het gewoon."
Norg
"Ik kom uit Norg, een klein dorpje in Drenthe. Als basis gold dat we gezond aten. Dat betekende: een bruine boterham mee naar school en een appel of een sinaasappel. Als we thuis kwamen, kregen we gerust een koekje bij de thee. Maar het was niet zo uitbundig als tegenwoordig. Bovendien bewogen wij veel meer. Het was niet zo dat gezond leven een thema was: het ging gewoon zoals het ging."
''Met een pilletje los je misschien tijdelijk de pijn aan je knie op, maar niet het onderliggende probleem''
"Pas tijdens mijn huisartsenopleiding kwamen er zóveel mensen bij mij met aan overgewicht gerelateerde klachten, dat ik dacht: daar moet ik iets mee. Want met een pilletje los je misschien tijdelijk de pijn aan de knie op, maar niet het onderliggende probleem. De levensstijl van mensen is niet echt een onderdeel van de studie geneeskunde."
"Hoe je dat aanpakt, heb ik pas ontdekt toen ik leefstijlarts ben geworden en me heb aangesloten bij Voeding Leeft, een stichting waarbij we mensen met een chronische ziekte helpen door middel van een leefstijl, Dat gaat over beweging, ontspanning, slaap en zingeving. Daar gaat het nu in tachtig procent van mijn consulten over."
Slecht slapen
"Natuurlijk heb ik als student ook vaak ongezonde keuzes gemaakt. Echt wel! En dat doe ik nog steeds. Dat mag ook best, alleen wordt het ons tegenwoordig te gemakkelijk gemaakt om te véél ongezonde keuzes te maken. Als huisarts is het mijn taak de patiënt duidelijk te maken dat zijn of haar levensstijl een rol speelt bij de klachten. Daarnaast heb ik natuurlijk ook een motiverende rol. Het gaat verder dan zeggen: je moet drie paprika's eten. Als mensen slecht slapen of last van stress hebben, heeft het niet zoveel zin alleen op de voeding te letten."
"Natuurlijk snaai ik ook zo nu en dan, ik ben niet heilig!"
"Wat die levensstijl betreft, gaat het erom dat je je goed voelt bij wat je doet. Daar hoort soms bij dat je snaait. Dat heb ik onlangs nog gedaan toen we Sint Maarten liepen. Ik ben ook niet heilig! Je moet jezelf bij alles wat je eet gewoon afvragen: voed ik mezelf of vul ik mezelf? Prima als je jezelf vult, maar geniet er dan wél van.'"
Strijd
"Inderdaad, het is nogal een strijd die je als huisarts aangaat. Het is noodzakelijk dat we daarbij een beetje steun krijgen vanuit de overheid. Dus moeten accijnzen op groenten en fruit worden verlaagd. Zolang een zak chips goedkoper is dan een kilo appels, hebben we een probleem. Het is toch belachelijk dat mij bij de benzinepomp een extra grote Twix wordt aangeboden? Of neem de marketing achter de crompouce die nu in de markt is gezet. Het wordt allemaal veel te verleidelijk gemaakt. De commercie doet nota bene voorkomen alsof ontbijtkoek een gezond tussendoortje is. Dat is onzin! Er zitten vijf klontjes suiker in een plakje. Belachelijk."
Kinderen
"Voor kinderen is het helemáál lastig. Die krijgen zoetigheid als troost. Ze weten niet beter. Scholen spelen daar een belangrijke rol in. Ik merkte een tijdje terug dat de traktaties steeds groter worden in de klas van mijn kinderen. Waarom? Traktaties hoeven heus niet uit drie onderdelen te bestaan! Dan gaan we echt de kant op van Amerika."
Fatshaming
"Wat ik nog wel even kwijt wil: laten we oppassen mensen met overgewicht te fatshamen. Het is namelijk zo dat het patroon zichzelf onderhoudt. Dus als jouw lichaam wat ongezonder is en wat meer in de vetopslag-stand staat, heb je ook daadwerkelijk meer honger en ben je ook vermoeider. Als huisarts moet je iemand eerst even op weg helpen om hem wind mee te kunnen geven. Het is heel complex, anders was het probleem ook niet zo groot."
Lees hieronder de brief die Nynke van der Zijl aan de nieuwe regering schreef:
Geachte nieuwe regering,
Als huisarts richt ik mij in deze brief inhoudelijk op het gezondheidszorgbeleid en wat ik daarvan verwacht. Zoals ongetwijfeld bij u bekend neemt het aantal mensen met overgewicht exponentieel toe. Dit komt doordat wij, zoals mijn gewaardeerde collega professor psychiater Hoenders het noemt, deelnemen aan een groot leefstijl-experiment.
Als we kijken naar waar we vandaan komen voor de industriële revolutie en dat vergelijken met onze huidige leefomgeving en dat relateren aan ons genetisch profiel, dan is het niet gek dat overgewicht op dit moment volksziekte nummer één is. Waar we vroeger moesten werken voor ons eten en er periodes van schaarste waren, is er tegenwoordig overal bewerkte voeding om ons heen beschikbaar en is onze leefomgeving zó ingericht dat we zo min mogelijk hoeven te bewegen. Ons genetisch profiel is hier niet op aangepast. We slaan de overmaat aan genuttigde suikers efficiënt op als vet, zodat we bij mogelijke schaarste voldoende reserves hebben. U vraagt zich wellicht af wat u daaraan kunt doen. In mijn ogen is dat heel veel. Hier onder volgen een aantal realiseerbare aanbevelingen.
De prijzen van gezonde voeding liggen beduidend hoger dan de prijzen van fastfood/bewerkte voeding. Verlaag dus de belasting op groente en fruit en maak zo gezonde voeding voor een veel groter publiek financieel behapbaar. Zorg dat er niet meer naast de kassa aanbiedingen liggen, die de mensen verleiden tot het kopen van goedkope 'snaairepen.'
Zorg dat jongeren weer meer gaan bewegen door meer sporturen aan te bieden op school. Ondersteun campagnes van bijvoorbeeld de Vereniging Arts & Leefstijl die erop gericht zijn om een grote groep mensen te informeren over een gezonde leefstijl die een bewezen positief effect heeft op de gezondheid. Ondersteun lokale initiatieven van wandelgroepen of zoals ik laatst hoorde een rollatorrace om mensen in beweging te krijgen.
De huidige maatschappij richt zich op het individu terwijl we juist elkaar nodig hebben om om te gaan met alle uitdagingen die er zijn. Mensen ontspannen door tijd met elkaar door te brengen. Ook leren we van elkaar, niet alleen van vrienden maar ook van onze ouders en ouderen in de samenleving. Vroeger vroegen we onze moeder of oma wat we moesten doen als een kind koorts had, maar tegenwoordig bellen we de huisarts. We zijn verder van het natuurlijk stervensproces af komen te staan.
De huidige samenleving, waarbij we 24/7 aan staan, veroorzaakt bij veel mensen stress. Dit heeft een ongunstig effect op de gezondheid. Er is veel behoefte aan controle, zowel bij het individu als bij de overkoepelende organisaties. Deze controle uit zich in wantrouwen en steeds meer regels. Als we dit nu eens zouden kunnen omkeren en we gaan werken vanuit vertrouwen en verbinding, dan reduceert dat de administratieve lastendruk en komt er meer tijd vrij voor de broodnodige directe patiëntenzorg. Mensen moeten weer verbinding met elkaar kunnen zoeken in plaats van te vereenzamen.
Het is nodig dat we onze ouderen weer waarderen, dat we van ze leren en dat ze een plek hebben waar ze kunnen samenkomen. Hetzelfde geldt voor onze jongeren: geef ze de ruimte om zich te ontwikkelen en geef ze de ruimte om zich nuttig te maken. Als je gewaardeerd wordt en je onderdeel uitmaakt van een gemeenschap ga je minder snel het criminele circuit in.
Een ander belangrijk punt waar ik me hoogst over verbaas is het beleid omtrent vapen. Hoezo krijgen de fabrikanten tot 1 januari 2024 de mogelijkheid om hun voorraad van vapes met smaakjes te verkopen?! We weten dat dit voor jongeren aantrekkelijk is. We weten dat vapen zorgt voor een kleinere stap naar roken op de lange termijn. De industrie weet dat ook en dat is exact de reden dat het ontwikkeld is. De rookvrije generatie gaat in rook op.
Tot slot ben ik van mening, dat de overname van huisartsenpraktijken door commerciële investeerders aan banden gelegd moet worden.
Nynke van der Zijl
Brief aan de regering van Haarlemse huisarts Nynke van der Zijl - NH Nieuws
Meer nieuws uit Haarlem e.o.?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]