De buurtrechtbank in de wijk Venserpolder in Zuidoost bestaat deze maand twee jaar. Het is de eerste en tot nu toe enige buurtrechtbank van Amsterdam. En het is een succes blijkt uit een evaluatieonderzoek. Uit het onderzoek blijkt dat de buurtrechter 'in korte tijd bekendheid en een positie heeft verworven in de wijk en een groot informeel netwerk heeft opgebouwd'. De Rechtbank Amsterdam voert in stadsdeel Nieuw-West inmiddels een verkenning uit gericht op het openen van een tweede buurtrechtbank.
Maria Leijten is al dertig jaar rechter en gaat bijna met pensioen. "Nog twee jaar denk ik, dan ben ik 70." Buurtrechter Leijten stond aan de wieg van de buurtrechtbank in Zuidoost, een laagdrempelige rechtbank waar kleine, relatief eenvoudige zaken worden behandeld.
"Een buurtrechter is een echte rechter die in een wijk rechtspraak uitoefent, maar heel goed kijkt naar wat er in de buurt gaande is. Het gaat om kleine zaken die een behoorlijke impact hebben op het leven van mensen. Kleine strafzaken (politierechterzaken) waarbij één rechter mag beslissen. Incassozaken (zorgverzekeringpremies), leerplichtzaken maar vooral ook leerplichtgesprekken om zo een zaak te voorkomen. En dat is heel nieuw. Dat gaat heel goed."
Verschil maken
"We zijn hier begonnen om te laten zien dat je het verschil kan maken. Als je samen met de bewoners en de buurt optrekt en met de hulpverlenende instanties. We zijn heel klein begonnen om het gewoon te laten zien. Dus de bewoners van de Venserpolder zijn geschiedenis aan het schrijven."
Op de dag dat AT5 er is behandeld Leijten alleen incassozaken. Alle betrokken partijen zitten aan een grote ovalen tafel. Behalve de griffier zit er een medewerker van zorgverzekeraar Zilveren Kruis Achmea met naast haar een mevrouw die een betalingsachterstand heeft van ruim 1300 euro. Daar weer naast zit een schuldhulpverlener.
Oplossingen
Leijten: "Het gaat om twee dingen. Het gaat om het recht, maar binnen dat recht kun je ook zorgen voor oplossingen voor zaken die ten grondslag liggen aan het probleem. Iemand die iets niet kan betalen kan gewoon heel weinig inkomen hebben. Dat kan komen omdat hij of zij een probleem heeft met een uitkeringsinstantie. Of omdat diegene te veel gokt. Dat soort dingen kunnen eraan ten grondslag liggen. Daar kun je dan ook wat aan gaan doen met behulp van de hulpverlenende instanties die dat kunnen."
"De ervaringen zijn dat het enorm op prijs gesteld wordt. De manier waarop we toegankelijk zijn, waarop we dingen goed uitleggen, de manier waarop we oplossingsgericht zijn en samenwerken met allerlei hulpverlenende instanties. En voor de rechters is het ook leuk werk. Omdat je ook kan zien wat het resultaat is van alle beslissingen die we nemen. Ik ken de buurt en de buurt kent mij ook redelijk goed. En mijn collega’s ook, hè? Ik heb nog vier collega’s die hier zittingen doen en die kennen ze inmiddels ook. Iedereen kan hier ook gewoon binnenlopen om even een praatje te maken. En dan hoor ik dingen die belangrijk kunnen zijn."
West
Er zijn plannen om in elk stadsdeel zo'n buurtrechtbank te maken. "Ja, de burgemeester wil dat, hè? Het kost nogal wat personeel, geld, gebouwen en dergelijke. Het is niet zo dat we in elke buurt een buurtrechter willen hebben. Wel krijgen we waarschijnlijk toestemming om te kijken of ook in West een buurtrechter passend is. Ik denk dat er uiteindelijk veel meer buurtrechtspraak in Nederland zal komen. Maar dat het beperkt zal blijven tot buurten waar het echt belangrijk is."
💬 Wil je niets missen uit Amsterdam?
- Blijf op de hoogte via nhnieuws.nl/amsterdam
- Mail je tips naar [email protected]
- Praat mee en deel jouw nieuws in onze speciale Amsterdamse Facebookgroep!
Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]