Texel investeert fors in fietspaden: "Dat was zeer noodzakelijk"

Wat Conijn betreft kan het eiland zich weer profileren als één van de meest fietsvriendelijke gemeenten van Nederland. Texel nam ruim vier jaar geleden de fietspaden van Staatsbosbeheer in beheer en onderhoud over. De prioriteit van de natuurorganisatie ligt bij het onderhouden van natuur en niet in het aanleggen van fietspaden. "Deze fietspaden waren hard aan vernieuwing toe", zegt Conijn. "Ze bestonden afwisselend uit tegels, asfalt en klinkers en waren te smal en daardoor ook te gevaarlijk." In totaal wordt ruim 32 kilometer fietspad op het eiland vernieuwd. Bij elkaar opgeteld ligt er op Texel ruim 140 kilometer aan fietsroutes.

Het fietsverkeer op het eiland neemt de laatste jaren enorm toe. Door de komst van de elektrische fiets en toename van toeristen zijn de fietspaden met name in de zomermaanden goed bezet. "Het fietsverkeer gaat ook steeds sneller en er zijn nu ook andere soorten fietsen bijgekomen, zoals de elektrische bakfiets en de duofiets", zegt Conijn.

Bij de overname van de fietspaden is de gemeente ook verantwoordelijk geworden voor de veiligheid. Dat betekent dat de meeste fietspaden gemiddeld twee meter verbreed moeten worden naar 3 meter om te voldoen aan de landelijke richtlijnen. "Op sommige trajecten zou de breedte zelfs conform de zogeheten CROW-richtlijn 3,5 meter moeten worden", zegt Conijn. "Deze breedte hebben we slechts op een heel druk traject toegepast, omdat we ook geen fietssnelwegen willen creëren door het bos."

Geen eenvoudige klus, vanwege de richtlijnen van de Natura 2000 (waar de meeste fietspaden in liggen) en de natuur dat gecompenseerd moet worden. Maar de investering is volgens Conijn het dubbel en dwars waard. "Texel heeft zich als fietseiland weer op de kaart gezet", zegt hij.

Duurzaam veilig

De fietspaden zijn volgens Conijn 'duurzaam veilig'. "We hebben samen met het Texelse bedrijf RAB en fabrikant ENCI uit Limburg een betonsoort ontwikkeld dat 30 procent minder CO2 uitstoot. Dat heeft ook invloed op de subsidie van de provincie Noord-Holland die hier ook heel blij mee is. Vanuit diverse plekken in Nederland is met grote belangstelling geïnformeerd naar dit beton."

Tekst gaat verder onder de kaart.

De start begon vier jaar geleden met de vernieuwing van het fietspad door de Eierlandse Duinen, een traject van De Koog naar De Cocksdorp. In dit eerste cluster wilde de gemeente het drukste fietspad op Texel als eerste aanpakken. Naast vernieuwing moest het fietspad ook verbreed worden. Geen eenvoudige opgave, omdat verbreding van dit in Natura 2000-gebied gelegen fietspad ten koste ging van gekwalificeerde habitat (natuur).

"De beperkte hoeveelheid gekwalificeerde habitat dat verloren dreigde te gaan is elders door transplantatie en teruggave van een stuk fietspad aan de natuur weer gecompenseerd", aldus Conijn. De totale kosten waren bijna 2,2 miljoen euro, waarbij de gemeente zelf minder dan de helft moest bijdragen in verband met verschillende subsidies van onder andere provincie Noord-Holland en de Rijksoverheid.

In het tweede cluster werden de fietspaden langs de Ruyslaan, Bosrandweg, Californieweg en Randweg in De Koog en de fietspaden naar de strandslagen paal 15 en paal 17 aangepakt. Dit traject met totale kosten van ruim 2,4 miljoen euro is inmiddels ook afgerond.

Momenteel is de gemeente bezig met de afrondende werkzaamheden in het derde cluster. Dat betreft fietspaden door de Dennen. Daaronder valt ook de uitvoering van het bijzondere project 'Tureluur' en 'Schettersweid'. Dit zijn waardevolle natuurgebieden op het eiland die niet zomaar verstoord kunnen worden.

Tekst gaat hieronder verder.

"Daar lag al een slecht en veel te smal fietspad en die moest ook verbreed worden", zegt Conijn. "Maar reconstructie van dit fietspad was onbespreekbaar en daar stond bijna de 'doodstraf' op, omdat het in een Natura 2000-gebied ligt. Bovendien is het doel van het natuurherstel de grondwaterstand in dit toch al natte gebied te verhogen. Het toch al regelmatig onder water lopende smalle fietspad zou heel frequent niet meer gebruikt kunnen worden."

In natuurgebieden de Tureluur en Schettersweid wil Staatsbosbeheer de omstandigheden voor waardevolle soorten verbeteren, de biodiversiteit vergroten en langer zoet water vasthouden. Het fietspad verschuift in de bosrand om een robuuster stuk natuur te vernatten dat dan niet meer in tweeën wordt geknipt door een fietspad. “Dit gebied heeft alles in zich om te ontwikkelen tot duinblauwgrasland en dat is heel zeldzaam”, aldus Staatsbosbeheer.

Fietspad langs bosrand

Conijn is blij met deze oplossing. "Door de samenwerking met Staatsbosbeheer en de verplaatsing van het fietspad onderdeel te laten zijn van het natuurherstelplan was de Omgevingsdienst bereid vrijstelling te verlenen voor een vergunning in het kader van wet Natuurbescherming. We zijn er in geslaagd om het fietspad langs de bosrand te verleggen. Ik durf te zeggen dat dit één van de mooiste fietspaden van Texel wordt. Het fietspad kronkelt door de bossen en gaat langs hele mooie natuurgebieden met straks hele bijzondere vegetatie. We hopen hiermee in april klaar te zijn. In alle clusters dragen de provincie Noord-Holland en ook STIFT (Stichting Toeristisch Investeringsfonds Texel, red) ruimschoots financieel bij."

En het gaat voorlopig even door. Want nu wordt ook de Rommelpot naar Den Hoorn en de Rozendijk in de Dennen aangepakt. Het werk aan de Rommelpot werd door de rechter een week stilgelegd, omdat er een bezwaar was ingediend. En het weer speelt nu ook parten. "Als we de vertraging door de rechtszaak gevolgd door de slechte weersomstandigheden niet gehad hadden, was dit traject al klaar", zegt Conijn.

 Tot slot wordt straks De Rozendijk, het gedeelte tussen de Grensweg en de Pontweg, aangepakt. Een project van 1,8 miljoen euro waarbij bijna 2 kilometer fietspad wordt vervangen en ook de weg heringericht. De gemeente heeft al een paar keer overleg gehad met alle omwonenden. "Ze mochten zelf met ideeën en wensen komen", zegt Conijn.

Vleermuizen

"Door verbreding en trajectverlegging dienen de in slechte conditie en aan het eind van hun levenscyclus verkerende bomen daar te verdwijnen. In overleg met de groenbeheerder zal wel sprake zijn van herplant van bomen. Onderzoek heeft al uitgewezen dat in een aantal zieke bomen vleermuizen huisvesting hebben gevonden. Diverse bewoners hebben al aangegeven vleermuiskasten te willen installeren aan hun woning, waarmee we dus ruim op tijd de vleermuizen kunnen doen verhuizen. Zo hebben we dat kunnen oplossen. Een prachtige vorm van burgerparticipatie." De planning is dit traject in januari 2025 van start te laten gaan.

Ook hier zal weer een beroep worden gedaan op bijdragen van o.a. provincie en STIFT. Dit traject zal in januari 2025 van start gaan. De raad heeft hiervoor al haar goedkeuring verleend.