"Bouwafspraken helpen: bouwers en overheid werken nu sámen om huizen neer te zetten"

Aan het woord is Peter van Oeveren, regiodirecteur Noord-West van gebiedsontwikkelaar BPD Bouwfonds, een grote speler op de markt met op dit moment zo'n 35 projecten in de verkoop in Noord-Holland en Utrecht. Net als de corporaties hadden BPD en andere marktpartijen bedenkingen bij de ondertekening van drie woondeals, nu een half jaar geleden. De doelen waren te ambitieus, er waren te weinig concrete bouwlocaties en de bouwers waren te weinig betrokken bij de inhoud, vond Van Oeveren.

Maar zij tekenden wel een intentieovereenkomst, want Van Oeveren zag en ziet kansen. Dat komt onder meer doordat in de deal ook is vastgelegd dat er zogeheten versnellingstafels komen voor onder meer de hele Metropoolregio Amsterdam (MRA).

Nog niet eerder vertoond

Overheden, corporaties en marktpartijen komen letterlijk bijeen met als doel gezamenlijk te zorgen voor meer vaart in de bouw. Wegens omstandigheden is dat nu nog pas één keer overkoepelend letterlijk gebeurd, maar Van Oeveren is allang blij dat de versnellingstafel is begonnen. Van Oeveren: "Ik zit nu in het kernteam versnellingstafels als marktpartij en dat is nog niet eerder vertoond. Fijn dat je dichter op elkaar zit, want je moet dit gewoon samen doen en niet zoals voorheen elkaar een beetje de schuld geven van van alles. Meer in elkaars keuken kunnen kijken. We willen allemaal die aantallen woningen halen, alleen vragen we ons nu gezamenlijk af hoe gaan we dat in godsnaam gaan doen."

Van Oeveren ziet de versnellingstafels als winst, winst die er zonder woondeal misschien niet zou zijn geweest. "We waren al wel aan het versnellen en in Alkmaar (Woon Gangmakers), West-Friesland en Haarlem kennen we dit soort initiatieven wel al afzonderlijk, maar dit is meer overkoepelend. De creativiteit komt op deze manier los. Meer samen, niet alleen markt óf overheid."

Dat er nu door verschillende oorzaken vertraging in de uitvoering van de woondeal is, maakt volgens hem niet veel uit. "De woondeal is fijn. Er is meer structuur om te sturen op knelpunten. Of we daarmee het tempo gaan halen, dat weet ik gewoon niet. Maar laten we alsjeblieft met elkaar aan de slag en kijken hoe ver we komen. Nu vooral zorgen dat er bestemmingsplannen komen. Laten we ze klaar leggen en zodat er daarna tempo gemaakt kan worden in het realiseren van woningen."

Voor marktpartijen zijn de woondeals fijn om mee te werken. "Wij zijn blij dat er druk bestaat uit het Rijk om doelstellingen te halen. Ik merk het vooral als voordeel richting bestuurders en politiek. Wethouders hebben het nu ondertekend, dus die hebben een soort verplichting. Dat helpt ons om tegen een wethouder te zeggen: je hebt niet voor niets getekend, laten we dan ook tempo maken. Geeft mij een stukje houvast."

Enorme druk

Voor BPD is de huidige neerwaartse gang in de bouw ook merkbaar. "Het is nu een lastige markt. Dat is vorig jaar begonnen met de Oekraïne-oorlog. We kwamen uit een heel goede markt met goede verkopen en lage rentes. Dat is in een half jaar behoorlijk gewijzigd. Het consumentenvertrouwen daalde, rente steeg, bouwkosten stegen. De haalbaarheid van projecten staat onder druk daardoor. En er wordt veel minder gekocht. Tegelijk blijft er een enorme druk door de demografie. De markt komt wel terug, daar hebben we wel vertrouwen in. Alleen op dit moment is het zeer uitdagend."

In de praktijk betekent dit dat bouwers minder volumes gaan bouwen, zoals dat in jargon heet. "We hebben een slag gemaakt, meer ingezet op betaalbaarheid en zorgen dat projecten ook haalbaar worden om ze te kunnen bouwen. In plaats van 50 huizen tegelijk naar 25 in verkoop. Dat zie je bij projecten van ons in Weespersluis of De Keijser in Middenbeemster."

"Bij appartementen zoals bij Hyde Park in Hoofddorp bouw je veel in één keer. Die kan je niet faseren. Daar hebben we twee gebouwen met ruim 800 huurwoningen naar voren kunnen halen in de planning, deze worden nu gebouwd. Dat gebeurt ook bij het project Park Valley in Diemen. Soms moeten we besluiten om bij een laag voorverkooppercentage toch te gaan starten met de bouw. Dat is een moeilijke keuze om te maken, want dat geeft een extra kapitaalbeslag voor de ontwikkelaar."

Niet zelfde fout maken

Met de woondeal onder de arm stapt Van Oeveren de toekomst positief tegemoet. "Want we willen met z'n allen doorbouwen. Niet dat we de fout maken van de vorige crisis dat we stilvallen. Want dan vallen de bouwbedrijven stil en dan hebben we een groter probleem, met de werkgelegenheid. Ik zie bijvoorbeeld een positieve impuls bij de nieuwe gedeputeerde van de provincie Noord-Holland, Jelle Beemsterboer (BBB). Dat helpt ook. Die zit er heel anders in dan wat ik gewend ben in de zin van in oplossingen denken. De energie begint te komen. Of je de 177.000 woningen nog gaat halen, is wat anders. Maar als we straks weer wat meer los kunnen, kunnen we echt snelheid maken."