Kleurrijke kraampjes met bloemen of groenten, een prijsbordje en een kistje voor de betaling. De Heemskerkse tuinderijen staan er vol mee, maar een echte vetpot is de kraampjesverkoop niet. Diefstal en onderbetaling hebben zich genesteld in de realiteit van de kraampjeshouders. "We zeiden van tevoren altijd: als je niet tegen het stelen kan, dan moet je er niet aan beginnen. Maar toen we merkten dat het om 27 procent ging, wisten we wel: er moet iets veranderen of we moeten ermee stoppen."
Bloemenkweker Guus Sinnige koos voor de eerste optie en investeerde in een gigantische bloemenmachine die volledig geautomatiseerde betaling accepteert van pin en wisselgeld. "Ik hoef er nu niet meer voor thuis te blijven en er wordt niet meer gestolen."
Met een percentage van 27 procent dat in de zakken van de dieven verdween, was een kraampje langs de deur niet meer winstgevend. "Er zit geen kwart winst op bloemen, dus dan maar investeren."
Mentaliteit veranderd
Toch is de diefstal niet altijf zo fors geweest, vertelt Guus. "De mentaliteit van de mens is veranderd. Vroeger, zo'n 25 jaar geleden, werd er tussen de 0 en 5 procent gestolen." Ieder jaar is dat percentage gestaag gestegen. "Het stelen sluipt erin, dan stop je met tellen en als je dan toch weer eens telt, schrik je. Ongeveer acht jaar geleden viel echt op en dat viel toch wel erg tegen."
"Het stelen sluipt erin, dan stop je met tellen en als je dan toch weer eens telt, schrik je"
De bloemenmachine biedt dan wel een oplossing, maar zo'n geavanceerd systeem is niet voor iedereen een optie. Voor de lokale hobbyteler Aad is de lol er dan wel vanaf. "Dit ziet er gewoon leuk uit. Mensen die langsfietsen kunnen stoppen en er gewoon wat ingooien."
Hij houdt van het kneuterige en verbouwt pure producten. "Ik teel alles in de volle grond en qua smaak is dat gewoon heel lekker. Mijn tomaten moeten soms ook gewoon even strijden en dat proef je. Mensen waarderen dat."
Altijd iets tekort
Het neemt niet weg dat ook hij ondervindt dat er meer wordt meegenomen dan er wordt betaald en is daarom maar gestopt met tellen. "Het is eigenlijk teleurstellend, want je komt altijd wat tekort. Ik kan het wel redelijk inschatten en denk dat er tussen de 10 en 20 procent wordt gestolen. Op woensdag altijd iets meer, want op zaterdagochtend sta ik er bij en dan komen ze het eigenlijk altijd wel betalen."
Tekst loopt door onder afbeelding.
Kelly Borst was het onlangs helemaal zat en hoopt met het bord dat ze afgelopen week plaatste een duidelijk statement te maken. "Dit gehele terrein is voorzien van cameratoezicht. Bij te weinig betaling of diefstal maken wij een melding bij de politie," staat er op het bord.
"Het gaat nergens over," zegt ze vol verbazing. "Vorige week had ik gladiolen langs de weg gezet. 1,50 euro per bosje en drie bosjes voor 3 euro. Er komt een keurig vrouwtje langs en die neemt het zo mee."
"Wat heeft het voor zin om straks te ontdekken dat er 50 procent verdwijnt? Dat geeft me geen voldoening"
Ook Kelly is gestopt met het nauwkeurig bijhouden van wat ze uitstalt. "Wat heeft het voor zin om straks te ontdekken dat er 50 procent verdwijnt? Dat geeft me geen voldoening. We hebben twee verkoopwinkels in Haarlem en Uitgeest, en soms blijft er wat handelswaar over. Op zondagochtend stellen we dan boeketjes samen met resterende items, om in ieder geval onze inkoopkosten te dekken. Maar als het erop aankomt, wordt er toch zo'n 30 tot 40 procent gestolen."
Het percentage diefstal is opmerkelijk hoog, wellicht hoger dan bij andere kraampjeshouders, legt Kelly uit. "Onze buurman verkoopt bijvoorbeeld agapanthussen, maar wij bieden echt boeketjes aan, iets anders dan andere tuinders."
Minder happig op groenten
Het zou een reden kunnen zijn van de schrikbarende cijfers, want volgens Peter zijn bloemen in trek. Langs de deur verkoopt hij wat groenten, maar van diefstal merkt hij zelf weinig. "Bij mij wordt er denk tussen de 0 en 5 procent gestolen, mensen zijn denk niet zo happig op groenten. Vroeger verkocht ik ook violen en dat merkte je wel."
Tips?
Stuur ons jouw tips op [email protected]