Enorme verhuisoperatie in Haarlem: Frans Hals op tournee naar Londen en Amsterdam

De kunstwerken komen te hangen op een grote tentoonstelling met enkel kunstwerken van Frans Hals in de National Gallery in Londen. In februari reizen ze terug naar een expositie in het Amsterdamse Rijksmuseum. Het gaat om de schuttersstukken 'Feestmaal van de officieren van de Sint Jorisschutterij' uit 1627 en 'Regenten van het Oudemannenhuis' uit circa 1664. In Amsterdam komen er nog twee stukken bij uit het Frans Hals Museum, namelijk: 'Feestmaal van de officieren van de Sint Jorisschutterij' uit 1616 en de 'Regentessen van het Oudemannenhuis uit circa 1664. 

Tekst loopt door onder de afbeelding.

"Bij zo'n transport komt natuurlijk heel veel kijken. Onze restaurators zijn al een tijd bezig met de conditiebepaling van de kunstwerken. Welke zijn überhaupt geschikt om te kunnen reizen? Dat is een heel nauwkeurig proces", legt Norbert Middelkoop uit. Hij is conservator in het Frans Hals Museum. "Vervolgens worden ze door een gespecialiseerd transportbedrijf in speciale kisten vervoerd naar de plaats van bestemming." Eerst naar Londen (30 september tot en met 21 januari 2024)en dan door naar Amsterdam (5 februari tot en met 9 juni 2024). 

In goede conditie

Eén van de restaurators die de kunstwerken van Frans Hals reisklaar maakt, is Liesbeth Abraham. Ze heeft één schuttersstuk al gereed gemaakt. Nu is ze in het atelier bezig met de tweede. "We beoordelen eerst de conditie. Dus we kijken heel goed naar de verflaag en de hechting van die verflaag. Als je beseft hoe oud de werken zijn, zijn ze in een hele goede conditie. Maar dat komt ook omdat ze in de jaren tachtig al een keer zijn behandeld. Toch blijft de één wel kwetsbaarder dan de ander."

Tekst loopt door na de afbeelding.

Abraham geniet van haar werk. "Je komt heel dichtbij Frans Hals, want je brengt veel tijd door met het werk en je gaat dan ook steeds meer zien." Ze stelt zichzelf de hele tijd vragen over waarom Hals bepaalde keuzes heeft gemaakt. "Dan snap je steeds beter waarom bijvoorbeeld een hoofd wat meer naar rechts is geplaatst. Dat blijkt dan toch veel beter te werken."

Geen zorgen

Er moeten tijdens het voorbereidingsproces heel veel keuzes gemaakt worden. Abraham maakt zich nog geen zorgen over het transport. "Ik slaap niet slecht, maar wellicht later wel", lacht ze. Ze gaat zeker kijken bij de twee overzichtstentoonstellingen in Londen en Amsterdam. "Die wil ik natuurlijk graag zien."

Dat laatste geldt ook voor haar collega, conservator Norbert Middelkoop. "Ik ga de stukken straks dagelijks missen", zegt hij met een kleine knipoog. "Het lijkt me heel interessant om de kunstwerken straks in een geheel andere context te zien. Maar het zal ook heerlijk zijn om ze op termijn weer mogen te ontvangen."

Tekst loopt door na de afbeelding.

De werken worden nu één voor één reisklaar gemaakt en zijn tijdens de zomervakantie gewoon te bewonderen in het Frans Hals Museum. Wie denkt dat het museum straks tijdens de uitleen met lege muren achterblijft, zit er goed naast. "Misschien moeten we enkele werken verplaatsen. Maar we zorgen ervoor dat het heel interessant blijft en dat het de moeite waard blijft om naar het Frans Hals Museum te komen en dus ook naar Haarlem", vertelt Liesbeth Abraham. 

'Er blijft genoeg Frans Hals over'

"Met enkele kunstwerken in bruikleen en acht groepsportretten houden we nog heel wat 'vierkante meter Frans Hals' over. En we hebben natuurlijk ook nog een andere schitterende collectie aan Haarlemse kunst", voegt Middelkoop toe. Ondertussen werkt het museum ook aan een nieuwe tentoonstelling, genaamd 'PINK de Thierry - leven in kunst'. Te zien vanaf 7 juli tot en met 29 oktober. Het is de allereerste overzichtstentoonstelling van de in Haarlem geboren kunstenares Helena Scheerder.