Ga naar Content

Van ambachtsschool tot wooncomplex: Charlotte Bogaert legde De Meester vast

Dertien jaar lang was fotograaf Charlotte Bogaert kind aan huis bij de voormalige ambachtsschool aan de Verspronckweg 150 in Haarlem. Ze legde de geschiedenis van het praktijkonderwijs vast en volgde de verbouwing tot een modern appartementencomplex. Dat leverde twee exposities én een meesterlijk boek op: De Meester van Haarlem.

Charlotte Bogaert - Foto: NH Nieuws / Rob Wtenweerde

Bogaert woont 25 jaar in Haarlem. "Ik kom eigenlijk uit Zeeland en heb in Breda de opleiding fotografie gedaan aan de kunstacademie. Via Amsterdam kwam ik hier terecht, zoals zoveel nieuwe Haarlemmers."

Het pand aan de Verspronckweg werd in 1920 in gebruik genomen als ambachtsschool.  Charlotte Bogaert begon in 2010 met het fotograferen van het gebouw. "Ik woon er in de buurt. Toen zat het Sterren College er nog, maar was al wel duidelijk dat het gebouw een nieuwe bestemming zou krijgen. Ik heb er eerst een paar maanden foto's gemaakt toen het nog in gebruik was als school."

Appartementencomplex

Het Sterren College verhuisde begin 2011 naar een nieuw pand aan het Badmintonpad en heet na de fusie met de Daaf Gelukschool en de Paulus Mavo nu het Spaarne College. Bogaert: "Bij het afscheid van het schoolgebouw sprak ik meerdere oud-leerlingen en docenten. Zij vertelden hoe het er vroeger aan toe ging op de ambachtsschool. Die verhalen wilde ik graag in het boek hebben. Maar ik wist toen nog niet dat het allemaal zo lang zou duren."

Het pand aan de Verspronckweg stond lange tijd leeg of werd antikraak bewoond. Uiteindelijk kocht een projectontwikkelaar het gebouw en verbouwde het tot het huidige appartementencomplex De Meester. Bogaert volgde ook het bouwproces op de voet. De laatste woningen werden een paar maanden geleden opgeleverd.

"Ambachtsscholen bestaan helaas niet meer, terwijl een goede vakman overal aan de slag kan"

Charlotte Bogaert

"Ambachtsscholen bestaan helaas niet meer. Dat is echt jammer", zegt Bogaert. "Ik ben onder de indruk van al die mooie ambachten die hier werden onderwezen. Als ik met oud-leerlingen sprak, gingen hun ogen vaak stralen. Sommigen hadden ook hun hele leven gewerkt als bijvoorbeeld schilder of timmerman."

Buitenlandse vaklieden 

"Tijdens het hele bouwproces kwam soms wel tachtig procent van de vakmensen uit het buitenland. Uit Bulgarije, Roemenië, Polen, zelfs uit Oekraïne. En de keukens werden aangelegd door Brazilianen. Op zich goede vakmensen hoor, maar het maakt de onderlinge communicatie soms wel lastig. Daarom moest er soms iets opnieuw worden gedaan, omdat de tekeningen bijvoorbeeld niet goed waren gelezen."

Charlotte Bogaert heeft de hoop dat technische vakken weer in de mode raken. "Het zou mooi zijn als mijn boek daar een klein beetje bij kan helpen. Dat jongeren weer leren hoe mooi het vak houtbewerking is. Weet je: nu zijn al die internationale studies populair, maar als je een goede vakman bent, kun je ook wereldwijd aan de slag. En zonder mensen die met hun handen werken, hebben we geen woningen, niks."

Tekst gaat door onder de foto.

De Meester van Haarlem in Noord-Hollands Archief - Foto: Charlotte Bogaert

De noeste arbeid van de Haarlemse fotograaf levert naast een boek ook twee exposities op. In het ABC Architectuurcentrum staat de verbouwing van school tot wooncomplex centraal. Er zijn naast foto's ook bouwtekeningen te zien. Zelfs de eerste schetsen uit 1920 zijn te bewonderen.

In het Noord-Hollands Archief is de tweede expositie, legt Bogaert uit. "Hier probeer ik het verleden van de ambachtsschool te laten zien. Dat zijn foto's en verhalen, maar vooral ook veel objecten die op de school werden gebruikt of die er door leerlingen zijn gemaakt."

Vliegenierspak

Eén van die bijzondere objecten is een oud vliegenierspak. Bogaert: "Ik zag op de Verspronckweg een man staan, die heel aandachtig naar het bouwproject stond te kijken. Ik sprak hem aan en toen bleek dat zijn schoonvader leraar was op de opleiding vliegtuigbouwkunde. De familie had zelfs nog een grote houten vliegtuigpropellor liggen. Het is niet helemaal zeker, maar die zou op de school gemaakt kunnen zijn. Verder hadden ze ook dat vliegenierspak nog. De propellor en het pak hebben mooie plek gekregen in de tentoonstelling."

Tekst gaat door onder de foto's:

1930: meester Ootes geeft les in metaalbewerking - Foto:
2023: Gertjan en Fleur wonen in de voormalige directiekamer - Foto: Charlotte Bogaert

De Meester van Haarlem

Het leeuwendeel van het werk van Bogaert ging zitten in het boek De Meester van Haarlem. "Ik ben natuurlijk fotograaf, dus er staan veel foto's in. Foto's die ik zelf maakte, maar ook veel historisch beeld. De oudste foto is uit 1919. De nieuwste maakte ik kort voor het boek naar de drukker ging."

Ieder hoofdstukje in het boek is gewijd aan een bepaalde plek in het oude schoolgebouw. Zo kunnen de huidige huurders zien wat er vroeger werd onderwezen op de plek waar ze nu wonen. Bogaert: "Grappig om te zien hoe oud en nieuw bij elkaar komen. Ik ken drie huidige huurders die vroeger in hetzelfde gebouw naar school gingen. En een klusjesman die daar regelmatig werkt, is ook een oud-leerling. En een andere bewoner blijkt op de plek te wonen waar haar kapster vroeger les kreeg."

Het wooncomplex De Meester ademt de historie van het gebouw uit. Zo hangt er een groot, origineel glas-in-loodraam uit de oude school in het centrale trappenhuis en zijn ook meerdere historische foto's in de gangen te zien. Bogaert: "Ik heb die foto's samen met architect Rik Bakker uitgezocht. Ze hangen op plekken waar eerst een trapgat of een deur naar een leslokaal zat. Nu kun je er dus op zien hoe het gebouw vroeger werd gebruikt."

Historisch detail en boek De Meester - Foto: NH Nieuws / Rob Wtenweerde

Het boek De Meester van Haarlem bevat zo'n 500 foto's van en verhalen over de vroegere ambachtsschool en de verbouwing tot appartementencomplex. Het is verkrijgbaar bij het ABC Architectuurcentrum, het Noord-Hollands Archief, Haarlemse boekhandels en de website van Charlotte Bogaert.

De expositie in het ABC Architectuurcentrum aan het Groot Heiligland is nog tot 3 september te zien. De tentoonstelling in het Noord-Hollands Archief aan de Jansstraat loopt tot 17 juni.  

Meer nieuws uit Haarlem e.o.?

💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.

📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.

🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt

📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]

✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]