'Van wéël bin jij d'r éëntje?' Nieuwe cursus moet het Huizer dialect in leven houden

De nieuwe cursus komt uit de koker van toneelvereniging Ontwaakt en de Historische Kring van Huizen. "Sinds 1984 voeren wij stukken op in het Huizers dialect", vertelt Bert Schaap van de toneelvereniging. "Maar sinds die tijd merken we dat steeds minder mensen het kunnen spreken en sommige leden al naar het graf kunnen dragen." Dus moest deze cursus er wel komen. "Het is doodzonde als ons dialect uitsterft."

Achteruitgang

In de zestiende eeuw wilde men in Nederland een algemene taal en werd dat erg gepusht. "Daardoor stierven de dialecten, vooral in de steden, langzaam uit", vertelt Klaas Schipper van de Historische Kring van Huizen. "Voor de meer afgelegen gebieden zoals Huizen duurde dat wat langer."

Maar na de Tweede Wereldoorlog ging het Huizer dialect toch hard achteruit. "Het was een nieuwe tijd tijdens de wederopbouw. Het dialect werd gezien als ouderwets en daardoor veel minder doorgegeven aan de kinderen. Ik kom uit 1946 en spreek het, maar vriendjes van mij weer helemaal niet. Die konden het alleen maar verstaan."

"Van de 20.000 inwoners sprak op een gegeven moment nog maar de helft daarvan het dialect." In de jaren zeventig werd Huizen een zogenoemde groeigemeente en kwam er een gloednieuwe wijk, genaamd de Oostermeent, bij. De nieuwe inwoners van deze wijk kwamen veelal van buiten de gemeente. Nu heeft gemeente Huizen ruim 40.000 inwoners. "We schatten dat er nu zo'n duizend Huizers zijn die het dialect nog kunnen spreken."

"Van wie ben jij er eentje?"

Om uitsterven van het Huizer dialect te voorkomen, begint de Historische Kring samen met de toneelvereniging een nieuwe cursus waarin deelnemers het Huizer dialect gaan leren. "Vijfentwintig deelnemers en nog eens dertien op de wachtlijst. Dat is niet slecht", laat Schipper weten. 

Eén zin die sowieso de revue zal passeren is 'Van wéël bin jij d'r éëntje?' Een veel gebruikte uitspraak in de Huizer gemeenschap als je niet gelijk weet uit welke familie iemand komt. "Van wie ben jij er eentje?"

"Ook gaan we leren hoe je op zijn Huizers werkwoorden als zijn, willen en kunnen vervoegen", vertelt Schipper. "Oh, en er wordt uitsluitend Huizers gesproken tijdens de cursus." 

En wat betreft de woorden aan het begin van dit artikel: boketorretje is een lieveheersbeestje, pallemetasie is familie en geloëzie is horloge. Had jij ze allemaal goed?