Laatste stenen Haarlemse spoorwachtershuisjes mogen worden gesloopt

De huisjes staan er sinds het einde van de negentiende eeuw en werden bewoond door 'spoorwachters'. Zij ontfermden zich over de bediening van de spoorbomen, de seinen en de inspectie van het spoor. In het stenen pand, gelegen tussen het spoor en de Koppestokstraat, zaten twee woningen.

Het is één van de laatst overgebleven 'dubbele wachterswoningen' in de nog oorspronkelijke bouw in Haarlem. Alleen langs de Leidsevaartweg tussen Heemstede en Bennebroek staat er nog één langs het spoor, maar die is niet meer in de oorspronkelijke staat. 

Eerst een gemeentelijk monument, maar later toch niet

Een paar jaar geleden wees het college van Haarlem het pand nog aan als gemeentelijk monument, omdat spoorwegbeheerder ProRail toen ook al plannen had om het te slopen. De gemeente wilde dat liever voorkomen en eerst nog onderzoeken of het pand geen nieuwe bestemming kon krijgen. Dat onderzoek heeft uiteindelijk niets opgeleverd en het pand raakte sindsdien steeds verder in verval.

Om te voorkomen dat hangjongeren of daklozen zich in het pand schuil zouden gaan houden en omdat dat onveilige situaties zou kunnen opleveren op het spoor, wilde ProRail het pand alsnog slopen. Maar dan moest wel de gemeentelijke monumentenstatus er vanaf. Het Haarlemse college werkt daar nu toch aan mee. 

Onderhoud te kostbaar en te risicovol

Erfgoedvereniging Bond Heemschut vindt dat het Haarlemse college en ProRail niet goed hebben onderbouwd waarom het pand gesloopt moet worden. De vereniging stelt bijvoorbeeld dat het pand op gezette tijden onderhouden zou kunnen worden en er gewoon kan blijven staan, met of zonder nieuwe functie.

De gemeente stelt echter dat onderhoud een te kostbare zaak is en dat de tijd om dit te doen, vaak in de nacht, te beperkt is. Op andere tijdstippen doorwerken zou te veel risico's met zich meebrengen. De rechter gaat daar in mee. Ook staat het pand te dicht op het spoor, waardoor herbestemming geen optie is. 

Het college van Haarlem heeft het intrekken van de monumentenstatus voldoende gemotiveerd, vindt de rechter. Daarom mag het pand toch gesloopt worden.