Bij het voormalige Kamp Schoorl worden 700 Joodse mannen herdacht. 'Voor hen begon hier een lijdensweg, waarvan de meesten niet terugkeerden', is de tekst die prijkt op het oorlogsmonument daar, in het vroegere internerings- en concentratiekamp. Hoewel er in het kamp zelf geen mensen omkwamen, was het voor velen 'het voorportaal van de dood'.
In het concentratiekamp zaten in totaal zo'n 1.900 mensen vast. Ongeveer 1.000 van hen overleefden de oorlog niet. Iets wat niet vergeten mag worden, is de doelstelling van het comité Kamp Schoorl, vertelt lid Bouwe van Dijk tegen mediapartner Duinstreek Centraal.
"Het is belangrijk dat mensen gezamenlijk herdenken. Op 4 mei is dat in Schoorl op de Algemene begraafplaats. Je moet zoiets niet versnipperen. Op 12 juni is de herdenking bij het monument van Kamp Schoorl. De datum waarop de tweede groep Joodse jongemannen in het kamp aankwam."
Het comité organiseert niet alleen de jaarlijkse herdenking, maar onderhoudt ook het contact met scholen die het monument hebben geadopteerd en geven voorlichting over het kamp. "Het is belangrijk dat de jeugd de geschiedenis kent en dat de 700 Joodse mannen die vanuit hier naar concentratiekamp Mauthausen zijn gestuurd, worden herinnerd", zegt van Dijk.
Doorstroomlocatie
In 1939 werd Kamp Schoorl gebouwd door het Nederlandse leger, maar na de capitulatie op 15 mei 1940 werd het overgenomen door de Duitsers. Het was het eerste Duitse gevangenenkamp van Nederland. Oorspronkelijk was het een interneringskamp voor voornamelijk buitenlanders van landen waarmee Duitsland in oorlog was. Maar na een aantal maanden kreeg het de functie van een concentratiekamp. Joodse en politieke gevangen werden er vastgehouden, voordat ze naar een ander kamp werden gestuurd.
Op 23 februari 1941 werd de eerste groep Joodse mannen binnengebracht en op 12 juni de tweede groep, die na razzia's werden opgepakt. Het kamp functioneerde acht maanden als concentratiekamp en was daarmee de voorloper van het grotere Kamp Amersfoort. Tot 26 oktober 1941 werd het kamp gebruikt als concentratiekamp. Tot aan het einde van de oorlog belegerden eenheden het kamp. Begin 1949 werd het kamp gesloten en afgebroken.
Bij Kamp Schoorl aan de Oorsprongweg start de herdenking vanavond om 19.55 uur.
Verzetsheldin Mirjam Ohringer
De oprichtster van het monument, de Joodse Mirjam Ohringer, overleed in 2016 op 91-jarige leeftijd. Ze werd in 1924 geboren in Amsterdam. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was ze actief in het verzet in de hoofdstad. Zo kwam ze ook in contact met Ernst Prager. De twee raakten verliefd.
Tijdens een razzia in 1941 werd Prager opgepakt en naar het gevangeniskamp in Schoorl gebracht. Uiteindelijk werd hij naar Mauthausen in Oostenrijk gedeporteerd. Daar is hij omgebracht. Ohringer dook onder bij een gezin in Hoogkarspel. Over het verlies van haar jeugdliefde wilde ze in 2014, twee jaar voor haar dood, weinig kwijt. "Ik verloor via Schoorl een heel speciale vriend."