Ga naar Content
West-Friesland

'Wereldprimeur' voor mars van Wervershoofse soldaat: na 80 jaar postuum te horen

30 april 2023, 15.26 uur
Door: Chantal Bos · Foto: Beeldbank Oud Wervershoof / NH

Tachtig jaar na zijn dood, wordt de mars die soldaat Gerrit Broedersz schreef in een Jappenkamp op Java, uitgevoerd op 4 mei tijdens dodenherdenking. "Een wereldprimeur", noemt Wervershover Wil Sijm het, die door het verhaal van Broedersz geïntrigeerd raakte. 

Mars gecomponeerd door Wervershoofse soldaat na 80 jaar voor het eerst te horen - NH Nieuws

Al neuzend in oude krantenartikelen en archieven komt Sijm het verhaal tegen. Een soldaat uit Wervershoof die geslaagd was als kapelmeester in Nederlands-Indië. De naam komt hem bekend voor, want een kennis op de herensociëteit heet ook zo. Hij doet navraag. "De overleden soldaat G. Broedersz bleek een oom van hem te zijn", vertelt Sijm. En zo gaat het balletje rollen. 

Sijm verdiept zich verder in het verhaal. Broedersz heeft als dienstplichtig soldaat dienst gedaan bij de infanterie. Nadat hij per 1 juli 1936 met verlof was gegaan, heeft hij zich op 5 april 1937 vrijwillig verbonden bij het Korps Koloniale Reserve, het opleidingscentrum van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger(KNIL). Voor een periode van vijf jaar vertrekt hij op 30 juni 1937 met het schip de Marnix van Sint Aldegonde naar Indië. Daar werd hij ook bevorderd tot onder-kapelmeester en trouwde hij met een inlandse schone. 

Soldaat Gerrit Broedersz uit Wervershoof met zijn echtgenote - Foto: Aangeleverd

Na de Japanse inval en de daaropvolgende capitulatie werd hij gevangen genomen en kwam hij in een Jappenkamp op Java terecht. Daar bleef hij muziek maken en componeerde de K.K.K. Marsch, vernoemd naar hun kamp, het 'Kale Koppen Kampement'. Uiteindelijk wordt Broedersz op transport gezet naar Birma. "Daar werd hij tewerkgesteld aan de beruchte Birma spoorlijn. Hier is hij bezweken aan acute enteritis (darmontsteking, red.) op 22 juni 1943. Hij ligt nu begraven op de erebegraafplaats Kanchanaburi, Thailand." 

"Eenmalig optreden"

Wonder boven wonder is het geschreven muziekstuk bewaard gebleven. Sijm: "Als klap op de vuurpijl, ontdekte ik dat het Museon-Omniversum in Den Haag het had. Ik heb contact gezocht met dit Museum en ben er in geslaagd om een kopie van deze mars te krijgen plus het recht van eenmalig gebruik."

En zo benadert Sijm de fanfare St. Cecaelia uit Wervershoof, waar direct enthousiast wordt gereageerd. Ook al is er flink werk aan de winkel. Want het stuk dat van origine voor piano geschikt is, moet worden herschreven voor de fanfare. Twee dirigenten hebben er hun handen mee vol. "Het was een lijvig document van wel vijftig pagina's. En waarschijnlijk zonder instrument voorhanden want er zaten wel wat foutjes in. Die hebben we voor de originaliteit ook erin gelaten", beschrijft voorzitter Ed Meester. Nu is het een kwestie van instuderen. "Ook al valt de mars, met het vrolijke ritme, wel een beetje uit de toon", zegt Meester lachend. 

Dodenherdenking

Het 4 mei Comité uit Wervershoof is Sijm dankbaar, er bestond dan ook geen twijfel over om het stuk tijdens dodenherdenking op te zullen voeren op het Raadhuisplein. Daar waar ook het oorlogsmonument staat waar Broedersz op vermeld staat. "Geweldig is het. Ik kreeg kippenvel toen ik het voor het voor het eerst bij de repetitie hoorde. Tachtig jaar geleden is hij overleden en staat hier nu zijn muziek, muziek is dus eeuwig", zegt Tiny Berkhout. Het Comité heeft nabestaanden van Gerrit Broedersz opgespoord, zij zullen 4 mei erbij zijn. 

Wil Sijm kijkt er met spanning naar vooruit. "Het zal vast druk worden, het wordt het sluitstuk van de dodenherdenking. En dus een wereldprimeur voor de mars van Gerrit Broedersz."