De miniatuurtreinen van de Modelbouwvereniging het ‘Y’ in Velsen-Zuid rijden de komende tijd alleen zonder passagiers. Afgelopen januari ontving de vereniging een brief van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), dat de spoorbaan wordt gezien als attractie en dat de spoorbaan en treinen gekeurd moeten zijn.
Regelmatig zaten de miniatuurtreinen van de vereniging, die door de leden zelf gemaakt zijn, vol met enthousiaste kinderen. Maar bij de vereniging was het niet bekend dat zij onder de WAS, de Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen, vallen. Totdat in januari de brief van de NVWA op de mat viel.
Zelf remmen
Het gaat er vooral om dat de losse karretjes achter de locomotief nog niet zelf remmen, mochten ze loskomen van de locomotief. "Logisch dat het moet. We willen ons wel houden aan de veiligheid, dat we geen ongelukken krijgen met de kinderen", zegt Nico Rozendaal, penningmeester van de vereniging. "Maar we worden nu op een hoop gegooid met grote evenementen. Wij rijden op een weilandje met van alles niks. Misschien een tafeltje met een kan koffie. Daar doen we het mee."
"We hebben het hier over hobby clubs"
Niet alleen deze vereniging, maar ook andere miniatuur spoorbanen in Nederland zijn op dit moment gesloten. Gezamenlijk hebben ze een commissie in het leven geroepen, die in overleg is met de NVWA om te kijken of de regels voor dit soort verenigingen wat meer toegespitst kunnen worden op hun situatie. En totdat daar iets uitkomt wordt er niet gereden. Rozendaal: "We hebben een relatief korte tijd gekregen om alles in orde te maken. We zijn daar wel twee maanden mee bezig en het gaat een hoop extra geld kosten, die we niet begroot hebben voor dit jaar. We gaan het allemaal zelf doen als vereniging. We kunnen het niet uitbesteden." Daarom proberen de verenigingen gezamenlijk uitstel te krijgen om alles uit te kunnen voeren, zodat ze in de tussentijd gewoon kunnen rijden.
Vier meter
En blijven rijden kan volgens Rozendaal wel gewoon veilig. "Je moet, als er wat met de trein is, binnen vier meter kunnen stilstaan. Wij gaan zo langzaam, we kunnen dat wel aantonen. Maar als we nu gaan rijden en er gebeurt iets, dan zijn we aansprakelijk omdat we niet aan de regels voldoen. Verzekeringen keren dan niet uit. Dan zijn de kosten voor ons veel hoger, dan remmen erop zetten. We hebben besloten dat we het risico niet willen nemen."
Jan Willem van Beek, voorzitter van de Nederlandse Modelspoor Federatie (NMF), vindt het niet terecht dat modebouwverenigingen onder deze wet vallen. "We hebben het hier over hobby clubs. En we zouden ze moeten bestempelen als hobbyclubs en evenementen zien als een hobby beurs."
Hopelijk snel meer duidelijk
De vereniging hoopt dat er binnen een paar weken meer duidelijk wordt, zodat ze weer met de treintjes mogen rijden. "Jammer dat we na corona weer zo'n stop hebben. Opa's en oma's zeggen ook steeds: 'wat moeten we nou doen op zondagochtend met de kleinkinderen.' Het is een makkelijk, goedkoop uitje op zondag", aldus Rozendaal.
Een woordvoerder van de NVWA laat weten: "We hebben exploitanten van modelspoorbanen afgelopen december inderdaad een brief gestuurd. Ook zijn we met hen in gesprek. Aanleiding voor deze brief zijn signalen die we vorig jaar hebben ontvangen dat het bij exploitanten van modelspoorbanen niet bekend is aan welke wet- en regelgeving ze moeten voldoen. Beheerders of exploitanten van een attractie zijn er voor verantwoordelijk dat ze aan de eisen uit het WAS voldoen. Dit betekent onder meer dat de attractie bij de NVWA geregistreerd moet zijn en gekeurd door een aangewezen keuringsinstelling (AKI)."