"Een geweldig mens", zo omschrijft Nancy List haar oud-buurvrouw Annie Lengers-Gerritsen. Annie overleed in de nacht van 31 maart op 1 april in haar slaap. Op 108-jarige leeftijd was ze een van de oudste mensen van Nederland, en de oudste van Den Helder. Tot op het laatste moment was ze nog heel pienter. "Ze herinnerde zich alles", vertelt List. Annie heeft haar hersenen gedoneerd aan het Alzheimercentrum voor onderzoek.
Lengers werd geboren in Haarlem en verhuisde in 1947 naar Den Helder. Met haar gezin betrok ze een woning aan de Koningdwarsstraat, waar ze 73 jaar lang woonde. Hier leerden Nancy List en Annie Lengers elkaar kennen. "Ik noemde haar 'Buufie' en zij noemde mij Nans. Ze kon mooi vertellen over de geschiedenis: hoe Den Helder vroeger was, tot in detail."
Op 106-jarige leeftijd moest Lengers verhuizen, omdat de woningen aan de Koningdwarsstraat hard aan vervanging toe waren. "Dat was niet fijn voor haar. Ze zei zelf ook toen ze naar haar nieuwe appartement ging: 'Oude bomen moet je niet verplaatsen'. Het duurde even voor ze goed kon aarden, na 73 jaar lang in hetzelfde huis. Maar uiteindelijk heeft ze er nog fijn een tijd gewoond."
'Lief mens'
List: "Het was zo'n leuk mens, heel lief ook. Ik heb nooit iemand ontmoet met zo’n lief hart. Ze had nooit een onvertogen woord over iets of iemand, ze klaagde nooit, daar mag menigeen een voorbeeld aan nemen."
En ze onthield alles. "Een maand of twee geleden nog, gingen we eten bij oude buren. Ik kon toen niet op een straatnaam komen. Bij de advocaat, zei ik. Annie wist het direct te benoemen."
"Als klanten wisten dat Annie er was, kwamen ze even langs om gedag te zeggen"
Dat mevrouw Lengers op 108-jarige leeftijd nog zo fit was, zowel fysiek als mentaal, is bijzonder. Ze deed om deze reden al een paar jaar mee met het 100-plusonderzoek van het Alzheimercentrum Amsterdam. Hoofdonderzoeker Henne Holstege: "Zoals haar brein nog functioneerde op 108-jarige leeftijd, dat is echt uniek. Ze was een fenomeen wat dat betreft."
Waardevol
Dat mevrouw Lengers heeft gekozen haar brein te doneren aan de wetenschap, is enorm waardevol, vindt ze. Holstege: "We zoeken naar de correlatie tussen wat er in de hersenen gebeurt en wat voor effect dat heeft op de cognitie."
Met andere woorden: het brein wordt wel ouder, maar er ontstaat geen dementie. Holstege:
"We onderzoeken waarom dat bij deze 100-plussers het geval is, en door goed te bestuderen welke processen er in hun brein anders verlopen dan bij de meeste mensen hopen we te leren hoe we dementie kunnen voorkomen of uitstellen."
Ook Holstege herinnert zich het optimisme van mevrouw Lengers goed: "Ze was een heel leuke vrouw om mee te werken, altijd vrolijk, we zullen haar enorm missen."
100 Jaar Jong
Annie bleef ook fysiek fit. Ze zat iedere ochtend 15 tot 20 minuten op de hometrainer en demonstreerde dit ook in het tv-programma 100 Jaar Jong, waar ze als 104-jarige aan meedeed.
Annie Lengers in het tv-programma 100 Jaar Jong. Tekst gaat verder onder de video.
Lengers werkte jarenlang bij damesmodezaak Mooij Modes in Den Helder. Ook toen ze daar stopte, kwam ze nog vaak langs in de winkel. "Eerst een paar jaar om koffie uit te delen op de zaterdag", vertelt eigenaar Saskia Oenen, "daarna voor de gezelligheid. Ze kwam dan samen met haar dochter Carla een kopje koffie drinken."
Winkel gesloten
Op vrijdag, de dag van de uitvaart, is de winkel gesloten "in An's eer", aldus Oenen. "Ze kwam een paar keer per week langs. Soms liep ze ook langs de winkel, maar kwam ze niet binnen. Dan liepen wij naar buiten om haar alsnog een kopje koffie aan te bieden. Ze genoot er altijd enorm van als we een nieuwe collectie binnen hadden, en zei wel eens: 'Ik leef in de verkeerde tijd. Ik had jonger moeten zijn, want de mode is nu veel mooier, veel leuker.'"
Ook Oenen onthoudt vooral hoe scherp Lengers altijd bleef. "Ze had veel aandacht voor iedereen en was heel meelevend. Er waren ook veel klanten die, als ze wisten dat An er zaterdag was, haar even gedag kwamen zeggen."