Erik van Muiswinkel: "Ik ben geboren voor het toneel. Ik kan niks anders"

We treffen cabaretier Erik van Muiswinkel in zijn werkkamer vol met boeken. Hij is gelukkig wel in staat om zijn bibliotheek binnen zekere perken te houden: "Ik heb al een tas klaarstaan, vanmiddag gaan er weer zeventig uit. Er moet regelmatig worden geruimd."

Ben jij geboren voor het toneel?

Ja, dat denk ik wel. Ik kan niks anders. Ik moet het hebben van verhaaltjes, liedjes, gedichten, een voordracht en theater. 

Ik heb zoveel vroege herinneringen dat ik wilde optreden en ik had een vader die dat ook had. Alleen die werd ontmoedigd in zijn jeugd. Maar hij trad wel altijd op de voetbalclub op, waar ik ook altijd rondliep. En 's zomers de cricketclub. Dan hield hij een toespraak of een cabaretje. Ik was daaraan van jongs af aan gewend. Ik zat daar toen waarschijnlijk al met grote ogen naar te kijken. Zodra het kon, betrok mijn vader me daarin. Dat is toen een beetje losgebarsten op de cricketclub, voor mijn eigen vriendjes en een paar volwassenen. Zaten er vijftig mensen in dat clubhuisje. Dat was mijn allereerste optreden in het openbaar. Ik had met Lucas Asselbergs en Philip Hering een uurtje aan sketches en liedjes op bekende melodieën. Dat noemden we ook cabaret.

En hoe ging het verder?

Na dat optreden bleven we door onze puberteit cabaret maken. En toen liep ik tegen Justus van Oel aan, die zat bij mij op school. Dat was echt een hele goeie tekstschrijver. Veel beter dan ik, zeker toen. Die had zoveel materiaal. Toen zijn we cabaret Zak en As gaan opstarten en zo het theater ingerold. 

Daarna hing het, hoe het verder ging met Zak en As, van toevalligheden aan elkaar.

Het rolt toch zoals het rolt. Bij mij zijn er heel veel van die dobbelsteenmomentjes geweest. Mijn vrouw Paulien las in de krant een oproepje van het Leids Cabaret Festival, waar we nog nooit van gehoord hadden. Toen hebben we daar aan meegedaan. En dat wonnen we en we stonden in de krant. Tussen je 18e en je 25ste kan alles zoveel kanten op. 

Je kreeg daarna landelijke bekendheid door televisieprogramma's waar je aan meedeed. Zo waren daar de weergaloze imitaties van bekende Nederlanders in programma's als Spijkers en Studio Spaan.

Anton Geesink was in die tijd razend populair. Dan had ik altijd het kinderzitje uit de auto, waar ik bovenop ging zitten. Dat ik zo'n stuk boven iedereen uitstak. Die man was ook zó groot. Ik hoefde daar vrij weinig voor te doen. Zodra die man daar zat met dat oranje jasje en met die enorme schoudervullingen, ging ie los. Dat was zeer dankbaar. Dat heb ik jarenlang volgehouden, maar je kan eigenlijk alleen maar mensen goed imiteren die een stuk ouder zijn dan jij. Dus dat wordt in de loop der tijd steeds lastiger. Ik zie dat nu niet zo snel meer gebeuren. 

Kijk hier voor Noord-Hollandse iconen