Ryan Ramharak (31) is trans en kwam er, toen die diens kind droeg, achter dat de geboortezorg in Nederland daar niet in alle facetten op is ingericht, en dat de informatie over een kind krijgen als trans persoon niet makkelijk te vinden is. Ryan wil graag bijdragen aan een wereld waarin al die informatie wel makkelijk te vinden is, en artsen begrijpen hoe ze hier het beste mee om kunnen gaan. Ryan vertelde daarom diens verhaal bij Strijders.
Ryan was acht, toen die op tv naar de film Tarzan keek, en dacht: 'later word ik net zo groot en stoer als Tarzan'. Op zich niet zo'n rare gedachte voor een jongetje, maar Ryan groeide niet op als jongen. De term trans was toen nog helemaal niet aan de orde, maar toen Ryan op diens achttiende leerde wat het betekende om trans te zijn, wist die het wel snel: 'dat ben ik'.
Het duurde daarna nog vijf jaar voordat Ryan de knoop doorhakte en besloot in transitie te gaan. "Ik heb heel lang op de wachtlijst gestaan in Amsterdam, en toen ben ik aan de hormonen gegaan en heb ik een operatie gehad", vertelt die.
Behoud van reproductieve organen
Wat Ryan toen al wist is dat die een sterke kinderwens had. "Ik was in transitie en ik was er superblij mee. Elke keer dat ik in de spiegel keek was ik blij met elke baardhaar. Maar mijn zus kreeg een kindje, en toen ik dat baby'tje voor het eerst vasthield dacht ik 'hey, ik wil dit ook, maar hoe moet dat dan met mijn transitie?'"
Ryan is toen zelf uit gaan zoeken of het mogelijk is om kinderen te krijgen als je in transitie bent. "Tot 2014 mocht je als trans persoon geen kinderen krijgen. Als je je geslacht in je paspoort wilde veranderen, moest je je laten steriliseren", vertelt die bij Strijders.
"Ik ben alle informatie zelf uit gaan zoeken, via Facebook en het internet. Daar kwam ik erachter dat het wel mogelijk is om een kind te krijgen als je in transitie bent, maar die informatie moest ik echt zelf boven tafel krijgen", vertelt Ryan.
'Dit doe ik voor het eerst'
Buiten de slecht toegankelijke informatie over geboortezorg voor trans personen, heeft Ryan ook kanttekeningen bij de manier waarop artsen ermee omgingen. "Ik had het geluk dat ik een vaste gynaecoloog had, en dat is ook een van de dingen die ik trans mensen die een kind willen krijgen aanraad in mijn workshops."
Maar dat betekent niet dat het overal soepel verliep. Zo vertelt Ryan over een bezoek aan de GGD, waar die een vaccinatie moest halen tijdens de zwangerschap. "De persoon die tegenover me zat werd zenuwachtig. Ze begon gelijk te zeggen dat mannen soms verkeerde vaccinaties krijgen, en ik moest tegen haar vertellen dat ik trans was en dat ik zwanger was voor ze het begreep."
"Ik ben voor heel veel dingen heel goed geholpen. Maar er zijn wel een paar dingen die je echt niet moet zeggen"
Toen Ryan tijdens diens zwangerschap de baby ineens niet meer voelde bewegen, kwam die op de spoed terecht. De vrouwenspoed, zoals dat heet. "Er hing een plaat op de muur, waarop stond dat de banken die er stonden bedoeld waren voor vrouwen. Dat leverde mij nog meer stress op: ik twijfelde of ik daar niet weggestuurd zou gaan worden."
"Ik ben voor heel veel dingen heel goed geholpen. Maar er zijn wel een paar dingen die je echt niet moet zeggen. Bijvoorbeeld: 'je bent de eerste trans persoon die ik help, dus ik weet eigenlijk niet zo goed hoe het werkt'. Dat voelt raar, want je voelt je dan een proefkonijn. Als iemand gewoon zegt dat ze al duizend zwangerschappen gedaan hebben en dat dit misschien een nieuwe ervaring is, maar dat het wel goedkomt, dan heb je er veel meer vertrouwen in."
Workshops, boek en documentaire
Tijdens Ryans zwangerschap werd een documentaire gemaakt over het proces waarin die terechtkwam. Ryan schreef er zelf ook nog een boek over: Hoe ik baba werd. En nu geeft die workshops aan mensen die in de geboortezorg werken om te zorgen dat andere trans personen niet tegen dezelfde problemen aan lopen als die.
En over wat voor dingen dat dan bijvoorbeeld gaat? "Vraag naar voornaamwoorden, vraag naar iemands naam, want de naam die in het systeem staat is niet altijd hoe iemand zich voelt. En heb wat extra geduld tijdens echo's, want voor een trans persoon die misschien moeite heeft met diens lijf kan dat extra moeilijk zijn, en een beetje meer tijd kan dan al heel veel schelen."