De Verrukkelijke Baby's van de Haarlemse kunstenaar Tammo Schuringa

In het programma Lunchroom op NH Radio vertelt Schuringa waarom hij ansichtkaarten ging verzamelen. "Het begon allemaal ruim tien jaar geleden op het Waterlooplein in Amsterdam. Ik kocht daar een Franse ansichtkaart met de afbeelding van een vis die een mandje met een baby in zijn bek had. Ik ben toen gaan uitzoeken wat dat was en het bleek een poison d’avril te zijn, een aprilvis. Een soort 1 april grap."

Flinke verzameling

Schuringa was gefascineerd en ging op zoek naar meer van dat soort ansichtkaarten. "In het begin ging ik heel veel markten af, tot frustratie van mijn gezin. Maar op een gegeven moment had ik wel gezien wat er te koop is en ben ik vooral online kaarten gaan kopen. Uiteindelijk kwam ik op een website waar 60 miljoen kaarten op staan. Keurig gerangschikt op trefwoord en toen ben ik op baby’s gaan zoeken. In totaal heb ik nu zo'n 50.000 kaarten, maar daar zitten maar 800 baby's tussen, hoor"

In het boek Verrukkelijke Baby's staan allemaal ansichtkaarten afgedrukt uit de periode 1890 tot 1918. Schuringa: "Dat is zo'n beetje de Gouden Eeuw van de ansichtkaarten. Een eeuw die nog geen twintig jaar heeft geduurd."

Valentijnskaarten

Terug naar de aprilvis, wat is daar nou de achtergrond van? Schuringa: "Het zijn eigenlijk een soort hele vroege Valentijnskaarten. Je stuurt je geliefde een aprilvis met de boodschap: 'raad eens van wie deze kaart komt'. Nog steeds maken chocolatiers in Frankrijk rond 1 april visjes en bakken bakkers brood in visvorm. Ze maakten toen series van die kaarten en die kon je op één dag versturen. De postbode kwam wel zes of zeven keer per dag langs. Dus je kon ook meteen een antwoord meegeven. Het was eigenlijk een soort whatsappverkeer."

De titel zegt het al: in Verrukkelijke Baby's staat de geboorte centraal. Althans: hoe mensen er toen over spraken. "We kennen nu nog steeds de verhalen dat kinderen uit de kool komen of door de ooievaar worden gebracht. Of je vindt ze in de holle boom bij Kraantje Lek. Mensen wisten natuurlijk wel hoe de vork echt in de steel zat, maar er was een enorme schaamtecultuur." 

Halve gare of heetgebakerd?

In het boek staat ook een bizarre kaart waarop mensen te zien zijn met een kool in plaats van een hoofd. Schuringa legt uit: "Dat heeft te maken met de Bakker van Eeklo - een Belgische stad. Als je niet tevreden was met je uiterlijk ging je naar die bakker. Die verving je hoofd tijdelijk door een kool. Je hoofd werd in de oven gelegd tot het de goede vorm had. Je ziet dat verhaal nog terug in de taal. Lag je hoofd te kort in de oven was je een halve gare. En werd het te lang gebakken, was je heetgebakerd. Een misbaksel."

Het hele gesprek met Tammo Schuringa in Lunchroom kun je hieronder terugluisteren.