Hilversumse Jacqueline van Oostveen gaat een tweede buurtkast neerzetten. Dat doet ze na klachten van buurtbewoners en om gemeentelijke regels beter na te leven. De versproducten krijgen een nieuwe plek, iets verderop in de wijk. De betrokken Hilversumse had het liever anders gezien, maar vindt het vooral belangrijk dat bewoners met een krappe beurs gezonde voeding kunnen blijven krijgen.
Jacqueline heeft het al even terug het initiatief genomen om een kastje met daarin gratis boodschappen neer te zetten. Het idee is dat buurtbewoners daar spullen in en uit stoppen. Een vuurwerkbom verwoestte het buurtkastje afgelopen december. Mede door aandacht van NH meldden meerdere gulle gevers zich, waardoor de Hilversumse een nieuwe kast kon kopen.
Dat was niet eind goed, al goed, want vlak daarna werd duidelijk dat Jacqueline het buurtkastje van de gemeente moest weghalen uit de zijsteeg van de Ampèrestraat. Daarnaast bleek dat buren van haar meerdere klachten hadden ingediend. Doordat er ook verse producten in lagen, trok dat ongedierte aan en zou er sprake zou van stankoverlast.
Sindsdien staat het buurtkastje bij haar in de tuin. Om te voldoen aan de regels en verder gedoe met de buurt te voorkomen, heeft Jacqueline besloten een tweede buurtkast te realiseren. In ontmoetingscentrum De Iris aan de Irisstraat staat vanaf donderdag een zogeheten inloopkast. Daar liggen groente, fruit, brood en diepvriesproducten.
In het kastje dat buiten blijft staan op de Ampèrestraat 54 komen alleen maar houdbare etens- en verzorgingsproducten te liggen. En er komt nog een kast te staan, zo meldt de Hilversumse. Dat wordt een zogeheten menstruatie uitgiftepunt. "Dat is een mooi initiatief van het Armoedefonds", zegt Jacqueline.
Laagdrempeligheid
Liever had de Hilversumse gezien dat zij alle producten in één buurtkast/locatie kon doen. Zij vindt het belangrijk dat het een laagdrempelig initiatief is. Mensen die gezond eten willen hebben, ook al gaat het om eten dat een 'tweede leven' krijgt, moeten meer moeite doen. De inloopkast/koeling staat in het ontmoetingscentrum, waardoor het dus niet altijd mogelijk is om naar binnen te kunnen.
"Nu heb ik een soort van oplossing gevonden", stelt Jacqueline. "Ik wil juist die mensen bereiken die je anders niet zo makkelijk bereikt. Mensen moeten er met elkaar spullen in kunnen leggen en uit kunnen halen. Het is niet mijn verantwoordelijkheid alleen. Dat is de kracht van het buurtkastje. In het kastje bij mij liggen alleen nog maar houdbare producten. Dit is niet mijn ideaal."
Een weggeefkastje: kan dat zomaar?
Steeds vaker verschijnen er buurtkastjes of weggeefkastjes in het straatbeeld. Wat mag dan wel en niet? Dat vroegen wij aan de gemeente Hilversum met als casus het kastje aan de Ampèrestraat.
"Er zijn regels voor als het gaat om de openbare ruimte. Dat is vastgelegd in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Iets plaatsen in de openbare ruimte kan niet zomaar. Daar is een vergunning voor nodig. Dat geldt niet als het gaat om eigen terrein. Desalniettemin is het altijd goed om hiervoor contact te leggen met de gemeente, bijvoorbeeld met de wijkregisseur. Dan heeft een initiatief een grotere kans van slagen."
"Een aantal dingen is belangrijk. Alleen houdbare producten en/of hygiëneproducten mogen in de kast. Ook gaat het om een kleinere omvang van producten die dagelijks opgemaakt of meegenomen kunnen worden. Een klein en gesloten kastje dat niet op de grond staat - geen ongedierte - maar op een paal of tafel en niet door bijvoorbeeld vogels te openen is. Er mag geen overlast ontstaan door weggegooid afval. Dat dient zelf te worden opgeruimd. Het kastje mag niet hoger dan twee meter vanaf de grond, want dat is niet toegestaan op grond van het bestemmingsplan."
De plaatsing van het kastje heeft voor veel discussie gezorgd in de buurt. Daarbij zijn de gemoederen kennelijk hoog opgelopen. Niet alleen zijn er klachten ingediend bij de gemeente, maar heeft Jacqueline naar eigen zeggen ook heel vervelende dingen naar haar hoofd geslingerd gekregen.
Geen gesprek mogelijk
Uit reacties op social media zou weer blijken dat er 'niet valt te praten' met Jacqueline, terwijl de buurt het wel een goed initiatief vindt. 'Tientallen huishoudens' uit de wijk zouden geprobeerd hebben met haar te praten over haar buurtkastje en de overlast, zoals ratten en muizen', die de inhoud van het kastje zou veroorzaken. 'Ieder gesprek zou geweigerd worden', is te lezen op Facebook.
Juist omdat veel mensen gebruik maken van het buurtkastje en juist om in deze dure tijden mensen te helpen die de boodschappen amper of niet meer kunnen betalen, wil Jacqueline hier toch mee doorgaan. Daarom komt er nu een inloopkast met verse producten in het centrum aan de Irisstraat. Donderdagmiddag opent de wijkregisseur deze inloopkast officieel.
Sociaal ding
"Het loopt echt hartstikke goed", geeft Jacqueline aan. "Dat kastje is echt een sociaal ding. Hoeveel mensen die ik al heb leren kennen door dat kastje en de diversiteit aan redenen om er gebruik van te maken, doe me gewoon versteld staan. Dat is de reden dat ik ermee doorga", is haar toevoeging.