De buurthuizen in de IJmond zijn onmisbaar voor de lokale gemeenschap. Met de stijgende energieprijzen en personeelskosten is het echter de vraag of ze kunnen voortbestaan. Daarom moet de provincie straks bijspringen, zeggen vertegenwoordigers van verschillende buurthuizen in aanloop naar de provinciale verkiezingen. "Als je contact zoekt, dan kan je verder alleen terecht bij de snackbar hier in het dorp", zegt Anna (89) in De Hofstede in Velserbroek.
Het is kwart voor negen ‘s ochtends, als de eerste peutertjes de zaal van buurthuis De Schuilhoek in Heemskerk binnenkomen. Sommigen met oma, anderen met papa of mama. Een blauwe, metalen driewieler en twee groene traptractors staan al klaar en worden binnen een mum van tijd in gebruik genomen.
Ook de oranje, plastic glijbaan vindt gretig aftrek. Oma Lyda zit aan de lage tafel met haar kleinkinderen Juul (3) en Jens (1). Zij komt al twee maanden bij de peuter- en kindgroep. "Het is een stukje invulling van de dag. Ik pas altijd op dinsdag op. Dit is even een andere omgeving, spelen met andere kindjes. Ze vinden het zelf ook erg leuk."
En ook Joel, vader van Mina van bijna 2, is samen met de oma van Mina aan het spelen bij de Schuilhoek. "De opvang van Mina wordt opgepakt door mijn schoonfamilie. Mijn vriendin heeft vijf zusjes, dus er is genoeg animo", vertelt Joel. "Zo’n peutergroep is dan echt wel een groot voordeel voor haar. Dit is een goede manier om te oefenen met andere kinderen."
Eerste glimlach
Uit een onderzoek dat bureau Kieskompas namens NH heeft uitgevoerd, blijkt dat 64 procent van de Noord-Hollanders veel waarde hecht aan dorps- en buurthuizen. Hoewel de eerste verantwoordelijkheid bij de gemeenten ligt, moet de provincie meer doen om deze plekken te steunen, door bijvoorbeeld hogere gasrekeningen te compenseren.
Volgens Silke Brosig, al 22 jaar werkzaam als sociaal werker jeugd bij MET Heemskerk, is dat een goed idee, want buurthuizen en dorpshuizen zijn essentieel: "Het is van oudsher een ontmoetingsplek, waar allerlei mensen bij elkaar komen voor gezelligheid, biljart 4 à 5 keer in de week, informatie, taallessen, en hobby’s en handwerkclubs."
De laatste zeven jaar staat Silke met veel plezier op de peuter- en kind groep, iedere maandag, dinsdag en donderdag. "Je hebt gewoon zoveel succes. Als de kinderen binnenkomen, dan is de eerste glimlach van ze voor jou. En het is heel leerzaam voor ze. Je ziet ze zo veranderen, doordat ze van andere kinderen afkijken."
Bij MET Heemskerk bieden ze naast het spelen ook een luisterend oor voor ouders en grootouders, geven ze taalondersteuning voor kleuters en ondersteunen ze ouders, die tegen problemen aanlopen met hun kinderen en daardoor op zoek moeten naar een geschikte plek voor hun kind. En dat naast alle andere activiteiten voor alle andere leeftijdsgroepen. "Een buurthuis heeft gewoon een brede maatschappelijke functie. En dit is nu nog betaalbaar", aldus Silke.
"Alleen vind ik er niks aan, dus kom ik hier"
Maar of het in de toekomst ook betaalbaar blijft, is maar de vraag met de huidige stijgende kosten. Volgens Cindy Henneman, coördinator van buurtcentrum d’Evelaer in Heemskerk, zou extra steun welkom zijn. “De energierekeningen worden hoger, de personeelskosten ook. Dat maakt het wel lastig. Je wilt het toch laagdrempelig en betaalbaar houden voor de mensen die hier komen. Een buurthuis richt zich op ontplooiing, talentontwikkeling, sociale samenhang en sociale contacten. Dat is belangrijk voor de sociale cohesie van een gemeenschap.”
'Slap ouwehoeren'
Ook voor ouderen zijn buurthuizen, dorpshuizen en wijkcentra belangrijk. Bij wijkcentrum De Hofstede in Velserbroek is de biljartstrijd tussen de mannen op leeftijd losgebarsten. Een oudere heer buigt zich geconcentreerd over zijn keu totdat zijn kin bijna de keu raakt en stoot af. Hij weet het te presteren om met de geraakte bal alle andere ballen te ontwijken. “Nou, dat is lekker, jij bent weer”, moppert hij tegen zijn tegenstander.
Iedere dinsdagochtend kunnen de mannen in het wijkcentrum terecht voor een bakje koffie, een spelletje biljart en volgens vaste bezoeker Aad ‘slap ouwehoeren’: "Ja, dat kunnen ze wel!" Er wordt veel gelachen en grappen naar elkaars hoofd geslingerd. Het is een welkome tijdsbesteding voor Aad. “Ik woon sinds kort alleen. Zo kan ik mijn sociale contact houden. Als je dat niet hebt, dan heb je helemaal niks meer. Dan zit je boven op een kamertje.”
Tekst loopt door onder de foto's.
Patchwork en koffie
In dezelfde ruimte als waar de twee biljarttafels staan, staat een tafel waaraan vijf dames op leeftijd druk bezig zijn met patchwork. De tafel ligt bezaait met stukjes stof, speldenkussens en garen. Anna, die aan de overkant boven de bibliotheek woont, maakt een rode, vierkante placemat van stof. Alvast voor de Kerst.
“Het is leuk om met elkaar te doen. Wat de een niet weet, weet de ander weer wel. Je kunt hele mooie dingen maken. Kleine stukjes, maar ook bijvoorbeeld een beddensprei”, vertelt ze. “Het gaat hoofdzakelijk om het met elkaar zijn. Een beetje nieuwtjes uitwisselen. Want als je contact zoekt, dan kan je verder alleen terecht bij de snackbar hier in het dorp. Verder zijn het alleen maar koopwinkels.”
Maar ook voor gewoon een kopje koffie kan je terecht bij wijkcentrum De Hofstede. Het kost maar €1,10 per kopje. Iedere ochtend is Minke, bewoonster van het seniorencomplex boven De Hofstede, te vinden in het wijkcentrum voor een kopje koffie of een chocolademelk ‘als de koffie niet lekker is’. En ’s middags doet ze samen met de andere dames twee wijntjes. "Ja, niet teveel hoor. Het moet niet te gek worden…"
Vijf jaar geleden is ze hier komen wonen met haar man, maar die overleed al drie weken na de verhuizing. En nu woont ze alleen. "Alleen vind ik er niks aan, dus kom ik hier. Mijn dochter woont drie uur rijden hiervandaan op de grens met Duitsland. Daar ga je ook niet zomaar heen. Ze zei: mam, kom bij ons wonen. Maar dat gaat moeder niet doen. Ik wil haar niet tot last zijn."
Langer thuis door het wijkcentrum
De bezoekers van het wijkcentrum zijn het er allemaal roerend over eens. Dit mag niet verdwijnen. En dat beaamt ook Thea Verburgh, welzijnswerker bij Stichting Welzijn Velsen. “Wij zijn altijd bezig de verbinding te leggen tussen mensen door activiteiten aan te bieden. Veel mensen zijn eenzaam en zoeken een plek waar ze kunnen samenkomen en hun verhaal kwijt kunnen.”
Maar het verdrijven van de eenzaamheid is niet het enige voordeel van de activiteiten van het wijkcentrum. Mensen moeten ook steeds langer thuis blijven wonen. En dat gaat niet vanzelf. “Een ons welzijn scheelt een kilo zorg”, zegt Thea. “Wij helpen mensen om langer thuis te kunnen blijven. Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag koken wij voor ruim 40 mensen. Die eetclub is heel gezellig en samen eten is heel belangrijk voor deze mensen.”
Het wordt wel steeds lastiger om de activiteiten vol te houden, omdat er steeds minder betaalde krachten zijn. Ze zijn door een andere werkwijze en bezuinigingen teruggegaan van 48 uur aan beroepskracht naar nu nog maar 24 uur. “Hier draait het nog aardig goed, maar dat komt doordat we hele goeie vrijwilligers hebben. We hebben momenteel zes vrijwillige beheerders, die de dagelijkse dingen opvangen. Maar je merkt wel dat het aantal vrijwilligers ook minder wordt”, vertelt Thea.
Hieronder kun je de Noord-Hollandse Kieskompas invullen. Het kan even duren voor de tool hieronder geladen is. Dit Kieskompas is tot stand gekomen met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.
Meer nieuws uit de IJmond?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit de IJmond. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/IJmond
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]