Poetin gaf opdracht voor gebruik van raket die MH17 neerhaalde: 'Dat maakt hem verantwoordelijk'

Volgens het ministerie zijn er 'sterke aanwijzingen' dat Poetin opdracht gaf voor de inzet van de BUK-raket die vlucht MH17 boven Oekraïne uit de lucht schoot. Dat zou blijken uit telefoongesprekken die zijn afgeluisterd tussen medewerkers van de Russische overheid. Nabestaanden werden hier vanochtend over bijgepraat en later volgde er een persconferentie.

"Ik vind het een boude uitspraak, die zag ik niet aankomen", zegt Robbert van Heijningen, hij verloor zijn broer, schoonzus en zijn neefje bij de aanslag. "Het zou natuurlijk kunnen, maar het is een aanname en ook één die je goed moet interpreteren. Hij zou opdracht hebben gegeven voor de inzet van de raket, maar dat betekent nog niet dat hij ook opdracht gaf om de MH17 uit de lucht te schieten. Het OM kwam eerder ook tot de conclusie dat dit een fout was."

Ondanks zijn eigen nuancering, zwakt het voor Van Heijningen de zaak niet af: "Het werkt juist versterkend, deze uitspraken van het OM. Het bevestigt voor mij nog meer dat de schuld in het Kremlin en bij Poetin ligt. Hij mag niet specifiek de opdracht hebben gegeven voor het neerhalen van het passagierstoestel, maar heeft hij de opdracht gegeven voor de inzet van de raket, dat maakt hem verantwoordelijk!"

Het Openbaar Ministerie liet, ondanks de beschuldiging aan het adres van Poetin, weten dat het niet tot vervolging overgaat. Daarvoor zou het bewijs dan toch weer te mager zijn. Daarmee rijst de vraag waarom het OM dit dan naar buiten brengt en welke waarde het heeft.

Van Heijningen hoopt dat het onderzoek van het OM nog van waarde kan zijn bij de zaak die gaat dienen voor het Europese Hof voor de Rechten van de mens. De Nederlandse Staat en nabestaanden hebben hier klachten tegen de staat Rusland neergelegd. Een van de belangrijkste punten hierin is dat het 'recht op leven' is geschonden. Deze klacht en nog enkele andere klachten zijn door het hof ontvankelijk verklaard en dat betekent dat ze inhoudelijk behandeld gaan worden.

Wordt Rusland veroordeeld, dan kan het bijvoorbeeld zijn dat ze schade moeten gaan betalen en dat er mogelijk ook andere sancties komen. "Of het zover komt, moeten we nog maar zien", zegt Van Heijningen. "Maar ik ben wel blij dat het OM zo overtuigd is dat ze dit durven te roepen. Dat doe je echt niet zomaar, daar is die aantijging veel te groot voor."

'Erkenning, maar nog afsluiting'

In november werden al drie van de vier verdachten in de MH17 zaak tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Dit was voor het vervoer van de BUK-raket. "Dat was heel belangrijk voor mij", zegt Van Heijningen. "Het was erkenning, maar nog geen afsluiting. De opdrachtgevers moeten ook hun straf krijgen. Ik heb me er bij neergelegd dat dit hele proces nog wel vijf tot tien jaar gaat duren. Als er maar recht wordt gedaan!"