Ga naar Content
Haarlem

Heilige groene grond of eeuwige rustplaats voor islamitische Haarlemmers?

20 januari 2023, 18.25 uur · Aangepast 21 januari 2023, 00.15 uur
Door: Geja Sikma · Foto: NH Nieuws

De gemeente Haarlem staat open voor een islamitische begraafplaats, zoals al jaren gewenst wordt door de moslimgemeenschap. Maar de politiek worstelt met het ruimtegebrek. Er is alleen nog maar plek in de zo gekoesterde groene zoom om de stad heen. De gemeenteraad bleek gisteravond sterk verdeeld of dat zomaar opgeofferd kan worden. Alleen wordt de roep om zo'n speciale begraafplaats wel steeds groter. 

De Haarlemse Soumia Yacoubi (64) was er stellig van overtuigd dat ze begraven wilde worden in Algerije, naast haar ouders. Zoals zovelen had ook zij een uitvoerige verzekering voor een halaluitvaart, die ook het vervoer per vliegtuig snel regelt. Het is belangrijk dat het lichaam snel ter aarde wordt besteld, vertelt Soumia. "Het liefst voor het tweede gebed op de dag." Maar in coronatijd zag ze dat het daar spaak liep. "Er kon niet gevlogen worden en dus lagen de lichamen wel weken of maanden in de koeling. Dat wil ik niet."

En ook haar drie kinderen lieten van zich horen. "Ze zeiden dat ze me elke week wilden opzoeken op de begraafplaats, als ik hier in Nederland lig. En dat wil ik natuurlijk heel graag geloven", lacht ze. Maar dan moet het wel een echte islamitische begraafplaats zijn, waar het eraan toegaat zoals haar traditie en geloof het willen. "We gaan niet in een kist, we hebben geen make-up op of kleren aan, we worden alleen na het ritueel gewassen en gewikkeld in een doek. Maar het belangrijkste is dat ons lichaam na de begrafenis niet meer verplaatst wordt. Wij willen graag eeuwige grafrust."

Soumia Yacoubi - Foto: NH Nieuws / Geja Sikma

Het recht op eeuwige grafrecht is in Nederland rondom 1960 afgeschaft, weet burgemeester Jos Wienen. Behalve op Joodse begraafplaatsen, die in particuliere eigendom zijn. Ook voor het Joodse geloof is eeuwige grafrust belangrijk. De Islamitische Raad van Haarlem wil zelf grond kopen en de begraafplaats beheren, maar daarvoor is wel de hulp van de gemeente nodig en later ook de toestemming van de provincie. 

De enige plek in Haarlem waar een dergelijke locatie van 6 hectare groot gevonden kan worden, ligt in het buitengebied aan de noord- en oostkant van de stad. Dat is Bijzonder Provinciaal Landschap, wijziging van het bestemmingsplan en toestemming van de provincie zijn dus cruciaal. 

Maar de rechten van de moslims in Nederland zijn volgens Nabil el Mesbahi (31) minstens zo belangrijk als de 'heilige groene zoom' van Haarlem. 

Tekst gaat door na video. 

Eeuwige grafrust in Haarlem? - NH Nieuws / Geja Sikma

"In de islam is de ziel verbonden met het lichaam"

Nabil el Mesbahi

Nabil heeft hopelijk nog lange tijd om zijn keuze te maken: begraven worden in het dorp in Marokko waar ook zijn grootouders en straks zijn ouders komen te liggen, of hier in Nederland, dichterbij de vele familieleden en wellicht later kinderen en kleinkinderen. "En dan liever in Haarlem dan op die nieuwe islamitische begraafplaats bij Arnhem."

'Lastig in buurgemeenten'

Maar de helft van de Haarlemse gemeenteraad ziet toch liever een dergelijke begraafplaats in de buurgemeente. "Dat wordt lastig", weet burgemeester Wienen al te melden. "Haarlemmermeer heeft al aangegeven dat niet te willen. En in Haarlem is wel de grootste islamitische gemeenschap van onze regio. In de andere buurgemeenten wordt de druk niet zo ervaren, omdat ze niet zoveel mosliminwoners hebben."

Wienen laat wel doorschemeren dat Haarlem ruimte moet maken voor mensen met de wens om hier in Nederland begraven te worden. Ook twee raadsleden met een islamitische achtergrond, Merym Çimen van D66 en Moussa Aynan van JouwHaarlem, vinden dat de groeiende behoefte eigenlijk een teken van 'het ultieme erbij horen' en 'een teken van integratie' is. Over een maand wil de burgemeester definitief weten of de gemeenteraad wel of niet wil meewerken aan het realiseren van een islamitische begraafplaats binnen de gemeentegrenzen. 

"Mijn vader zei altijd: 'De aarde is zo groot, er is plek voor iedereen. Het maakt dan ook niet uit waar je bent'"

Soumia Yacoubi

Soumia voelt ook dat ze steeds meer geworteld is in Nederland. "Mijn vader zei altijd: 'de aarde is zo groot, er is plek voor iedereen. Het maakt dan ook niet uit waar je bent'." Ze mist de geur, de warmte en de mensen in Algerije. En het idee van begraven worden in de warme grond van haar geboorteland staat haar meer aan dan 'bevroren in de Nederlandse grond' te liggen.

Maar ze heeft er nu wel steeds meer vertrouwen in dat haar begrafenis hier naar haar wens en geloof zal gaan. En Almere, Arnhem of misschien Haarlem, dat maakt haar dan niet meer uit. "Ik ben er dan niet meer natuurlijk. Maar mijn kinderen wel. En voor hen hoop ik dat ze niet ver hoeven te reizen." Want ze wil ze natuurlijk wel graag elke vrijdag aan haar graf hebben, zoals ze haar nu beloofd hebben. 

Eeuwig liggen op algemene begraafplaatsen

Op algemene begraafplaatsen wordt ook ervaren dat er meer behoefte is aan Islamitische begraafplaatsen dan voor de uitbraak van corona in 2020. Een woordvoerder van Stadsloket Oost in Amsterdam ziet een stijging van vraag, maar er is voorlopig nog plek. "Op de Ooster zijn begin dit jaar duizend van de 350 aangelegde plaatsen bezet en op de Noorder vijftien van de 160 plaatsen. Het gaat hier om eeuwig grafrecht. Dit duurt bij ons honderd jaar, of een contract voor twintig jaar met optie op verlenging. Bij ons kost een eeuwigdurend graf voor een volwassene vanaf 12.700 euro tot 20.7000 euro. Een graf voor kinderen kost 7.200 euro."

In tegenstelling tot Amsterdam heeft de begraafplaats Akendam in Haarlem geen eeuwigdurende rustplaatsen. Een medewerkster van de begraafplaats vertelt: "Op dit moment kunnen de mensen voor maximaal twintig jaar grafrecht huren, die huur kan door de familie of vrienden telkens voor zo'n periode worden verlengd, maar dat is vaak een beletsel voor moslims. Overigens horen we vaak dat het duur is om in Noord-Holland begraven te worden. Bij ons kost een huurgraf voor 20 jaar 1.860 euro, dat is exclusief onderhoud. Het kan wel telkens worden verlengd."

Lees ook

Meer nieuws uit Haarlem e.o.?

💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.

📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.

🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt

📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]

✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]