Archeologische vondsten Vinkenstraat Zaandam: 'Spectaculair gewoon'

Over het dagelijks leven van rijke kooplieden in de Zaanstreek is veel bekend. Hun huizen bleven bewaard en ze spelen een rol in verhalen en kunst. Veel minder is er bekend over de tachtig procent 'gewone' mensen in de streek: de noeste werkers op de vele scheepswerven of de touwslagers die er indirect voor zorgden dat de zeilen gehesen konden worden.

Dat maakt de opgraving van een aantal kelders achter de kerk zo belangrijk, vertelt gemeentelijk archeoloog Piet Kleij. Hij kijkt tevreden naar een kleine selectie van de spullen op een tafeltje in het depot aan de Diederik Sonoy-straat,

De stukken huisraad werden gevonden in vijf kelders om en nabij het terrein waarvan bekend is dat daar touwslagerij 'De Witte Olifant' gevestigd was. Het bedrijf leverde in de zeventiende en achttiende eeuw touwwerk aan de tientallen scheepswerven langs de Zaan, 

Behalve huisraad werd er ook een bakstenen waterreservoir gevonden. Een paar eeuwen terug bewaarden welgestelde Zaankanters daar regenwater in om het later te gebruiken als drinkwater. Arme luiden dronken gewoon uit de sloot. Het reservoir is vooral bijzonder omdat het in perfecte staat verkeert. Daarom werd besloten het ding in zijn geheel uit te graven en over te brengen naar een opslagloods. 

Enthousiast

Ook wethouder Natsasja Groothuismink is enthousiast over de vondsten: "Dat vind ik als wethouder Erfgoed natuurlijk geweldig; dat we de verhalen van de gewone Zaankanters kunnen achterhalen en aan elkaar door kunnen vertellen." Ze hoopt en verwacht dat het waterreservoir een mooie plek zal krijgen op het terrein van de Zaanse Schans.

Ze noemt het ook bijzonder dat er kinderspeelgoed gevonden werd in de kelders bij de Vinkenstraaat. In de selectie op het tafeltje een voorbeeld van dat speelgoed. "Dat is een miniatuur treeftje", vertelt Piet Kleij. "Een ijzeren hulpmiddel dat je op de kachel kon zetten als onderzetter voor een pan bijvoorbeeld."

Expositie

Kleij geeft met een glimlach toe dat de combinatie van zijn naam en zijn beroep vaak aanleiding is tot grappen. Hij noemt de vondst op het terrein van de voormalige touwslagerij belangrijk: "Het is natuurlijk één van de hoofdprijzen in Zaanstad. We hebben de Wilhelminasluis gehad, de Romeinse wachttoren, maar dit is er zeker ook een", aldus Kleij. De inventarisatie van alle spullen zal maanden in beslag nemen. Daarna zijn de spullen beschikbaar voor een museum of een expositie.