De drie historische schilderijen, van Willem van Oranje en vermoedelijk zijn zoons, hangen al jaren te verstoffen in het oude stadhuis van Medemblik. Inmiddels is duidelijk geworden dat het pand verkocht is en volgend jaar door een projectontwikkelaar omgetoverd wordt tot een hotel. De unieke schilderijen, waarvan pasgeleden ontdekt werd dat ze al 400 jaar in het bezit zijn van de gemeente, moeten dus een ander geschikt onderkomen zien te krijgen. Maar de grote vraag blijft: waar dan?
Historicus Peter Swart van het Westfries Archief kwam al bladerend door oude gemeentefinanciën een bijlage tegen: de inventarisatielijst van Kasteel Radboud uit 1628. Het kasteel kreeg in die tijd een nieuwe beheerder en er moest in kaart gebracht worden wat er allemaal was, zoals eetgerei, meubels en aankleding. En daar stonden ook deze drie schilderijen van de gemeente Medemblik tussen.
Een toevallige vondst waar je als historicus natuurlijk op hoopt. "Het was heel leuk dat we dit vonden. We weten ook heel weinig over het kasteel uit die tijd. Dus dit maakt het wel heel concreet. Het is eigenlijk het enige bewijs wat we hebben."
"Hij hangt er nu een beetje zielig bij"
"Hij hangt er nu een beetje zielig bij", lacht Swart als hij zich omdraait en kijkt naar het portret van Willem van Oranje, dat momenteel nog hangt in de trouwkamer van het oude stadhuis. De historicus weet wel bijna zeker dat de portrettenreeks vroeger naast elkaar gehangen heeft in Kasteel Radboud. "Eigenlijk zou je willen dat ze op de volgende plek ook weer naast elkaar komen te hangen."
Bekijk hieronder de reportage over de unieke vondst van Peter Swart die NH Nieuws eerder maakte. Tekst gaat verder onder de video:
In het Westfries Archief deed historicus Peter Swart de ontdekking - NH Nieuws
De toevallige vondst van Peter Swart galmt ook na in Kasteel Radboud. "Dit is wel echt heel vet", erkent Paulette Kooijman enthousiast die conservator is van het kasteel. "De inventarisatielijst zorgt er namelijk voor dat we een veel beter beeld krijgen van toen. Voorheen hebben we vaak moeten gissen, maar deze inventarisatielijst zorgt ervoor dat het feitelijk wordt. Ja, deze vondst maakt echt mijn dag."
Kooijman denkt dat de portrettenreeks gehangen heeft in de ridderzaal. "Dit was natuurlijk dé belangrijkste kamer van het kasteel. Het zou dan ook fantastisch zijn als de schilderijen opnieuw komen te hangen in het kasteel. Hier horen ze eigenlijk wel."
Waar dan wel?
Maar dat blijkt volgens de historicus een dilemma te zijn. "Het zou natuurlijk prachtig zijn als de schilderijen weer in Kasteel Radboud komen te hangen, maar of dat haalbaar is weet ik zo net niet." Hiermee doelt Swart onder andere op de omstandigheden van het kasteel. "Het is daar natuurlijk erg vochtig en er komt niet veel licht binnen. Dat is dus niet ten goede voor de staat van de schilderijen."
"Waar ze in de toekomst komen te hangen, kan ik je op dit moment nog niet vertellen"
Ook wethouder Jeroen Broeders valt over de vraag waar de schilderijen moeten komen te hangen. "Het zijn prachtige schilderijen, maar waar ze in de toekomst komen te hangen kan ik je op dit moment nog niet vertellen. We moeten eerst goed alle dossiers verzamelen en vanuit daar zullen we een beslissing moeten maken."
Hoe Medemblik in handen viel van de Geuzen
Medemblik was na Enkhuizen de tweede stad in Noord-Holland die in 1572 in handen van Willem van Oranje en de Geuzen viel. Maar waar op veel plekken dit groots wordt gevierd, in Enkhuizen zelfs met het naspelen van de bevrijding, geldt dat niet voor Medemblik.
Volgens Swart komt het omdat de manier waarop Medemblik werd ingelijfd nou niet bepaald fraai was. Nadat Enkhuizen in handen van de Geuzen viel, wilden ze snel doorpakken. Samen met de Enkhuizers trokken ze naar Medemblik. Maar daar zaten ze helemaal niet te wachten op de opstandelingen. Kasteel Radboud werd ingezet om de stad te verdedigen. De kasteelheer had immers een eed afgelegd aan het Spaanse wettelijke gezag.
Omdat de Geuzen vreesden voor wat er zou gebeuren als ze het kasteel zouden aanvallen, kozen ze voor een andere tactiek. Ze haalden vrouwen en kinderen uit de stad en gebruikten die als levend schild. De soldaten wilden natuurlijk niet op hun eigen kinderen/vrouwen schieten, dus zeven uur later was ook Medemblik in handen van de opstandelingen. Voor zover nu bekend is dat zonder bloedvergieten vergaan, al ontbreken ook hier de details van. Dus wat Peter Swart betreft is dat de reden om er niet uitgebreid bij stil te staan. "Het is nu bijzonder omdat het 450 jaar terug is. Maar niet iets om jaarlijks bij stil te staan in Medemblik."
Dit is een bericht van de gemeenschappelijke Westfriese nieuwsredactie
Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📧 Stuur ons jouw tips op via [email protected] of app ons via 06-23405405
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]