Ga naar Content

Restaurator Jazzy laat verloren gewaande Urbanuskunst weer schitteren

Dat de veertien kruiswegstaties na de grote brand in de Bovenkerkse Urbanuskerk in 2018 niet meer te redden waren, kón conservator-restaurator Jazzy de Groot niet accepteren. Iedere zaterdag laat zij in het Amstelveense museum JAN aan geïnteresseerden zien hoe ze de werken millimeter voor millimeter in oude glorie herstelt. 

"Ze waren eigenlijk al total loss verklaard", vertelt Jazzy als NH Nieuws haar tijdens het monnikenwerk opzoekt in het museum. "Maar na veel onderzoek doen, vond ik een manier." Dat onderzoek bestond vooral uit een hoop proberen, want andere restauratoren wisten eigenlijk ook niet goed wat ze met de stukken aan moesten. 

Restaurator/conservator Jazzy de Groot restaureert de veertien kruiswegstaties uit de afgebrande Urbanuskerk - NH Nieuws

De kruiswegstaties laten de lijdensweg van Christus zien. Jazzy werkt op dit moment aan nummer 14, waarop te zien is dat Jezus naar zijn graf wordt gedragen. "Het grootste probleem is dat door de hitte de verflaag als blaasjes uit is gaan zetten. Bij sommige partijen (red. delen van de schilderijen) zie je dat beter dan bij anderen. Daardoor is de verf daar los gaan zitten. In feiten zit 95 procent van de verf los."

Om die verflaag weer vast te kunnen zetten moet Jazzy eerst al het vuil, roet en bluswater weghalen. Dat doet ze door heel secuur met rondjes te draaien met een soort lange wattenstaaf. "En dan maak ik met dit spateltje, wat heel warm is, de verflaag weer opnieuw zacht en kan ik die weer teruglijmen. Daarna kan ik de verflaag helemaal schoonmaken en is de verflaag weer gered."

Tekst gaat verder onder afbeelding.

Kruiswegstatie (nummer 2) die al gerestaureerd is door Jazzy - Foto: NH Nieuws

Jazzy moet tijdens het restauratieproces creatief nadenken. Zo gebruikt ze bijvoorbeeld een simpel theelepeltje om de verf aan het eind nog eens heel precies aan te kunnen drukken. Ze is inmiddels zo'n 2,5 jaar bezig en veel werken zijn weer zo goed als nieuw.

Af en toe komt Jazzy gekke dingen tegen. "Je ziet dat mensen die er eigenlijk geen verstand van hebben om geld te besparen hebben geprobeerd om bijvoorbeeld gezichten bij te werken. Die zien er nu heel gek uit." Jazzy haalt de verflaag die deze beunhazen hebben aangebracht er voorzichtig weer af, waardoor het schilderij eigenlijk mooier wordt dan dat het vlak voor de brand was.

Tekst gaat verder onder afbeelding.

De 'vreemde ogen' die Jazzy weer heeft verwijderdt, de man kijkt nu gewoon weer naar beneden - Foto: Jazzy de Groot

Het is druk in de kleine ruimte. Publiek dat komt kijken, doet dat ademloos. "Word je het nooit zat?", is de vraag die Jazzy het meest krijgt. Ze lacht. "Iedere keer dat resultaat en bedenken dat het kan, dat is heel bevredigend, dus nee, ik word het niet zat." Ze geniet ook van alle verhalen die mensen haar vertellen. "Je hoort mensen vertellen van: 'oh, ik kwam als kind in de kerk en dan zag ik deze altijd hangen.' Dat herinnert mij eraan voor wie ik het uiteindelijk allemaal doe."

De steun van het publiek is hard nodig. Jazzy weet namelijk nog niet zeker of zij haar werk helemaal af kan maken. Stichting Vrienden van de Bovenkerkse Urbanus heeft namelijk nog 10.000 euro nodig om de financiering rond te krijgen. Doneren kan via de website van de stichting.

Tekst gaat verder onder afbeelding.

Een van de meest zwaarbeschadigde schilderijen (kruiswegstatie nummer 12) die Jazzy nog moet restaureren - Foto: NH Nieuws

De werken die Jazzy nog moet doen en de werken die klaar zijn, staan droog opgeslagen bij een boer in Amstelveen. Jazzy is nog zo'n twee jaar bezig en kan niet wachten om ze in de herbouwde Urbanuskerk te zien hangen. "Ik denk dat dat een heel raar moment van ontlading gaat zijn", fantaseert ze. "Maar wel te gek. Als je ziet waar het vandaan komt."

💬 Wil je iets kwijt?

Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]