In het programma De verdwenen stad gaan we iedere keer naar een andere plek in Haarlem om te kijken hoe die in de loop van de tijd is veranderd. Deze keer brengen we een bezoek aan wat nog rest van het voetbalstadion van de HFC Haarlem.
Het stadion van de HFC Haarlem is in de loop der jaren beetje bij beetje onttakeld. Sinds het faillissement van de voormalige profclub verdwenen er telkens delen van het stadion. De Noord-tribune moest vanwege asbest worden gesloopt en ook de betonnen staantribunes achter de goals verdwenen. Op een deel van het oorspronkelijke veld staan containers die als leslokalen dienen voor de naastgelegen school.
Alleen de Hoofdtribune staat er nog, zij het in belabberde staat. We mochten er vanwege onze veiligheid niet eens meer op om opnames te maken. Voor clubhistoricus Jan-Jaap van den Berg is het een treurige aanblik, waar hij inmiddels wel aan is gewend. "Het is ook alweer twaalf jaar geleden", voegt hij er nuchter aan toe.
Nieuw terrein
"Dit terrein is al heel oud", zegt Van den Berg, wijzend op de groene, net ingezaaide grasmat. Er wordt namelijk nog steeds gevoetbald, nu door de amateurs van HFC Haarlem Kennemerland. "Hier wordt al sinds 1907 gevoetbald. Het waren eerst weilanden van een boer, in de gemeente Schoten. Het hoorde nog niet bij Haarlem. De club Haarlem was op zoek naar een nieuw terrein, een eigen clubterrein. Eerst lag het veld honderd meter verderop, maar na de Tweede Wereldoorlog is het een beetje deze kant opgekomen."
Stadion gesloopt
Het eerste stadion op deze plek moest in 1944 worden afgebroken op bevel van de Duitse bezetter. "Het was een houten stadion, met houten tribunes", vertelt Van den Berg. "De Duitsers waren bang voor een invasie van de Geallieerden. De Duitsers hadden allemaal bunkers gebouwd langs de kust. Ook de mensen in Zandvoort en Bloemendaal moesten worden geëvacueerd. Langs de Jan Gijzenkade hebben de Duitsers een betonnen muur gebouwd, met een aantal doorlaatposten. Ze wilden een vrij schootsveld hebben, dus de hele omgeving is kaal gemaakt. Maar die invasie is hier nooit gekomen."
Na de oorlog moest er dus een heel nieuw stadion komen, toen is een betonnen stadion gebouwd.
Haarlem is een voetbalclub met een mooie historie. Lang konden de Roodbroeken zich meten met de beste teams. In 1946 mochten ze zich zelfs de beste van het land noemen. Dit succes werd noodgedwongen buitenshuis behaald. Omdat ze vlak na de oorlog nog zonder stadion zaten, moest worden uitgeweken naar het Olympisch Stadion en het veld van de Koninklijke HFC.
KNVB-beker en Europa Cup
"Ze zijn ook vaak in de na-competitie gekomen voor het landskampioenschap", weet Van den Berg. "Ze zijn vaak in de beker ver gekomen. Ze hebben zelfs twee keer de KNVB-beker gewonnen. Eigenlijk pas vanaf de jaren zestig begon het slechter te gaan met Haarlem. Dat heeft te maken met de opkomst van het betaalde voetbal. Dat is Haarlem niet goed bevallen. Het sloeg een gat in de financiën van de club."
In de jaren tachtig van de vorige eeuw brak voor korte tijd een nieuwe bloeiperiode aan. In 1982 wist Haarlem zich, middels een vierde plek in de eredivisie, zelfs te plaatsen voor het Europa Cup-toernooi. Een ongekend hoogtepunt, waar de fans nog steeds niet over uitgepraat zijn.
"Er konden 18.000 toeschouwers in, dat was proppen voor een belangrijke wedstrijd"
De betonnen hoofdtribune die er nu nog steeds staat, dateert uit 1985. De rest van het stadion bleef lang zoals het was. Een groot deel van de toeschouwers had een staanplaats. "Er konden achttienduizend toeschouwers in", zegt Jan-Jaap van den Berg. "Dus dat was lekker proppen voor een belangrijke wedstrijd." Hijzelf stond altijd langs de lange zijde en soms achter het doel, "want dat waren de goedkope plaatsen. Ik heb in die tijd nooit op de eretribune gezeten. Dat was toch een beetje te prijzig."
Mooiste herinnering
Vraag oud-spits Joop Böckling naar zijn mooiste herinnering in dit stadion en hij komt uit bij een thuiswedstrijd tegen Ajax in 1983. Een elftal met klinkende namen als Frank Rijkaard, Ronald Koeman en Jesper Olsen. In de rust stonden de Roodbroeken al met 0-3 achter. Niemand gaf ze een schijn van kans. Maar dat liep anders.
Gemakzucht sloop in de Amsterdamse ploeg. Na twee Haarlemse doelpunten hing een sensatie in de lucht. Vlak voor tijd maakte Böckling zelfs de gelijkmaker. De voormalige spits weet het nog precies: "aanval van links. Van Leen op Peter van der Waard. Die geeft 'm voor. Ik kom voor Rijkaard, pak 'm met links en schiet de bal zo de kruising in. Dat zijn wedstrijden, elke Haarlem-supporter weet zich die wedstrijd te herinneren."
In 2010 viel het doek voor de HFC Haarlem. In de tijd waarin veel gemeentebesturen armlastige clubs te hulp schoten, bleef steun voor de Roodbroeken uit. Direct na de bekendmaking van het faillissement kwamen de eerste supporters al naar de Jan Gijzenkade in de hoop een souvenir te bemachtigen.
Ook superverzamelaar Andy van der Linden sloeg zijn slag. Uit de opslagplaats in zijn flat laat hij het bedieningspaneel zien van de lichtinstallaties. Ook wist hij een van de stoeltjes van de Noord-tribune veilig te stellen. In 2016, toen deze tribune vanwege asbest moest worden gesloopt, kregen de fans de kans om zo'n stoel op te halen.
Bouwplannen
Op termijn zal ook het laatste deel van het stadion verdwijnen, vermoedt Böckling. De gemeente ziet hier liever huizen komen. "Jammer", vindt de voormalige topvoetballer. "Het heeft toch wel iets, die oude stadions. Het is toch wel een bepaald gevoel dat je erbij hebt." Of zoals een van de trouwe supporters zei: "Het voelt nog steeds als een echtscheiding."
Kijk hier voor de afleveringen van De Verdwenen Stad over Amsterdam
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app.
