Ga naar Content

Van pompoenen tot pannenkoeken: de West-Friese taal is overal nog zichtbaar

Het gebruik van de West-Friese taal wordt steeds minder. Maar dat betekent niet dat de streektaal al uit het straatbeeld is verdwenen. Van pompoenen tot pannenkoeken: het West-Fries is overal. Je moet het alleen even willen zien. 

De West-Friese pompoenen van Tineke en Justyna - Foto: NH Nieuws / Michiel Baas

Maak een rondje door het mooie West-Friese landschap en de moedertaal van de regio is nooit ver weg. Er staan spreuken op huizen, in tuinen en in de horeca. En op de pompoenenboerderij van Martijn en Justyna Hetsen in Onderdijk.

Het is nog goed zoeken naar een overgebleven exemplaar. Tussen de duizenden pompoenen  die deze weken worden verkocht, waren er zo'n zestig met een spreuk in West-Fries dialect. Tineke van der Lee, schoonmoeder van Justyna: "Ik houd van het West-Fries. Zo kwam ik op het idee om boodschappen op de pompoenen aan te brengen. Dat doe je met een spijker. Of eigenlijk: een spoiker. Je moet het eigenlijk zien als een litteken."

Tekst gaat door onder de foto.

Bloid Koike Bloive - Foto: NH Nieuws / Michiel Baas

Met spreuken als 'Wat een pittugie' ,'Bloid Koike Bloive', 'Hier weun ik' en 'Nôh heui, de koffie is bruin'  werden de pompoenen opgeleukt. Slecht nieuws voor de liefhebbers: ze zijn allemaal al verkocht. "Ze waren zo weg. Zo zie je maar: het West-Fries leeft nog wel, ook al wordt amper nog gesproken."

Ook bij de namen van verschillende huizen is het dialect nog altijd in trek. In Nibbixwoud, Hauwert en Onderdijk bijvoorbeeld, waar we de spreuken 'Dut is ut den', 'De Boerderie', 'Ze zegge' en 'Wie heb 't'  tegenkwamen. Of in de Gouwe (Gouwe Stek), Aartswoud ('t Sluissie) of De Weere ('t Berkie).

Peter de Boer uit Nibbixwoud poseert voor zijn huis. Hoe komt 'Dut is ut den' op de muur? "We kwamen hierop via Wim Baas. Hij kwam uit Oostwoud, trad op in het West-Friese dialect en bracht ooit een boek uit met daarin zijn verhalen. Dit was de titel. Wij vonden het een treffende spreuk. Simpel, maar treffend."  

Tekst gaat door onder de foto.

Even verderop doet Kay Idema open, eigenaar van 'De Boerderie'. "Sinds een jaar of drie. Ik kom eigenlijk uit Benschop, bij Utrecht. Ik ken het verhaal achter de naam niet, maar ik gok dat dit vroeger een boerderij is geweest. Ik vind het erg leuk en hij gaat er niet meer af. Als er familie op visite komt, zeggen ze ook altijd: 'We gaan naar de boerderie'. Dat zit er al helemaal in." 

In Scharwoude vinden we het pannenkoekenrestaurant Ootje Konkel. Maar niet alleen de naam (betekent: kletskous) verwijst naar het West-Fries. Ook de namen van de pannenkoeken hebben te maken met de taal van de regio. Want op de kaart prijken onder meer 'Bloid Koekie', 'Sûkerbonkie', 'Skoftig Lekker' en 'Pittige Moid'.  

Tekst gaat door onder de foto.

West-Friese pannenkoeken bij Ootje Konkel - Foto: Aangeleverd

"Wij hebben het restaurant 5 jaar geleden overgenomen", zegt eigenaar Joy Robelus uit Avenhorn. "Toen bestonden die namen al. Wij hebben het zo gelaten, vinden het wel grappig."

Voor Joy zelf is Geitenbreier favoriet. "En verder zijn de pannenkoeken Stevige Boer, en Ootje Konkel populair. Het West-Fries past bij de streek en we krijgen er veel leuke reacties op. Bij veel bezoekers zorgt het voor een glimlach."

De week van de West-Friese taal

In de week van de West-Friese taal besteedt WEEFF/NH Nieuws veel aandacht aan het dialect in West-Friesland. De taal is een stuk van de identiteit van de regio, maar staat ook onder druk. Is er toekomst voor het West-Fries, wie spreken het nog en wat zien we er nog van terug in het straatbeeld? 

Dit is een bericht van de gemeenschappelijke Westfriese nieuwsredactie

Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📧 Stuur ons jouw tips op via [email protected] of app ons via 06-23405405
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]