Hoorn herinnert nog volop aan de Slag op de Zuiderzee: "Het gaf ons vrijheid"

Tot grote verbazing van Ron Dol, stadsgids bij de stichting Oud Hoorn, die ons door de straten van Hoorn begeleidt, herdenkt de gemeente Hoorn de Slag op de Zuiderzee tot dit jaar nog niet. 

Dit in tegenstelling tot Alkmaar, die het Spaanse leger drie dagen eerder al hadden zien afdruipen. Zij vieren dat ontzet al sinds mensenheugenis op 8 oktober als belangrijkste feestdag, waarbij veel bedrijven en instellingen hun personeel vrijgeven. Hoorn begint nu met een feestweekend op 8 en 9 oktober, vooruitlopend op de grote viering, als het volgend jaar 450 jaar geleden is. "Maar dat moet natuurlijk ook in Hoorn een vaste feestdag worden", hoopt Dol. 

Historische schatten liggen in de stad

Eén van die historische schatten hangt in het Statenlogement aan de Nieuwstraat in Hoorn. Het schilderij, dat een beeld schetst van Slag op de Zuiderzee, is van Jan Theunisz Blanckerhoff en is geschilderd tussen 1663 en 1668 (zo'n 100 jaar na de gebeurtenis).

Tekst gaat verder onder de foto.

Het schilderij is eigendom van het Rijksmuseum Amsterdam, maar hangt permanent in de voormalige Ceciliakapel in het Statenlogement in Hoorn. Hoewel Dol het schilderij al vaker gezien heeft, valt het op dat hij alsnog met veel bewondering ernaar kijkt.

"Zowel de schilder als de maker van de bijbehorende lijst komen uit Alkmaar", legt Dol uit. "Dit vertel ik omdat er iets opvallends te zien is aan de lijst." Hij loopt naar de lijst toe en wijst naar het symbool dat centraal gelegen ligt. "Dit is het wapen van Alkmaar", lacht hij. "En dat terwijl we in Hoorn zijn en dit was vroeger ook nog eens het regeringscentrum van het Noorderkwartier en West-Friesland."

Waardoor het komt dat het wapen van Alkmaar centraal gelegen ligt, kan Dol niet met honderd procent zekerheid concluderen. Volgens hem heeft het met verschillende factoren te maken gehad. 

Oosterkerk

Ook in de Oosterkerk is een herinnering te zien van de Slag op de Zuiderzee. "Deze kerk heeft een grote rol gespeeld in de slag", vervolgt Dol. "Want op het moment toen de slag uitbrak werd er hier in de kerk een enorm smidsvuur aangelegd." 

Aan de Hoornse inwoners werd toen gevraagd al het metaal en brons in te leveren bij de kerk, zodat er wapens van gemaakt konden worden. "Er is nog een mooi gebrandschilderd raam in de Oosterkerk te vinden. Deze herinnert aan de slag."

Tekst gaat verder onder de foto.

De laatste plek waar Dol ons mee naartoe neemt zijn de Bossuhuizen. De Bossuhuizen zijn drie aangrenzende huizen aan de Slapershaven. "De gevelstenen van deze 17e-eeuwse huizen zijn als een stripverhaal", vertelt Dol. "Ze vertellen namelijk over de Slag op de Zuiderzee die de West-Friezen in 1573 hebben geleverd tegen de Spaanse vloot van admiraal Bossu. De West-Friezen versloegen hier de vloot met een eigen vloot van kleine wendbare bootjes en namen Bossu gevangen."

Volgens Dol heeft de Slag op de Zuiderzee niet alleen een grote impact op Hoorn, maar ook op die van het Noorderkwartier en de geboorte van Nederland. "Dankzij die zeeslag herwonnen we de vrijheid en daarmee hadden we toegang tot een enorme welvaart."