Amstelveense boer zit klem door steeds veranderende regels: "Maakt me kapot"

Hoewel Bart nog maar twee jaar zelfstandig agrarisch ondernemer is, is het boerenbestaan er bij hem met de paplepel ingegoten. "Ik ben opgeleid om in de bouw te werken, maar mijn ouders hadden een boerderij", vertelt hij aan AAN! en NH Nieuws. "Boer zijn vind ik het mooiste wat er is. Ik heb het geluk gehad en de kans gekregen van mijn ouders om boer te mogen worden en het verzorgen van mijn beesten doe ik dan ook vol passie."

Boeren door het hele land lijden momenteel onder de (onzekerheid rond de) aanstaande stikstofregels. Om Natura 2000-gebieden te beschermen, moet de stikstofuitstoot in de gebieden eromheen flink omlaag. Omdat vee veel stikstof uitstoot, richt het kabinet haar pijlen op de melkveesector. Dat de veestapel moet krimpen en boeren in ieder geval een deel van hun vee moeten opofferen, staat vast. Toch is nog steeds niet exact bekend in hoeverre ieder boerenbedrijf moet afslanken.

Ook Bart en zijn vrouw Francis lijden onder dat onzekere toekomstperspectief. Vooral de gedachte dat ze straks gedwongen afscheid moeten nemen van de helft van hun koeien, raakt hen diep. "Dan moet ik echt op zoek naar een andere oplossing, want ik wil mijn kinderen nog wel in nette kleding naar school toe sturen."

Locatie boerderij

Recente ontwikkelingen maken het er niet makkelijker op. Zo heeft Bart onlangs ontdekt dat de locatie van hun boerderij voor extra onduidelijkheid zorgt. De boerderij ligt weliswaar in Noord-Holland, het dichtstbijzijnde Natura 2000-gebied is Botshol in Utrecht, tegen de Vinkeveense Plassen aan. 

"Daardoor heb ik niet alleen een natuurvergunning voor Noord-Holland, maar ook voor Utrecht nodig", legt de boer uit.  Omdat hij in de provincie Noord-Holland staat ingeschreven moet de provincie Noord-Holland hem handhaven. "Maar zij weten niks van de natuurvergunning die ik heb afgesloten met Utrecht. Ik heb dus niet het idee dat ze zelf al weten hoe ze provinciaal beleid willen maken voor grensgevallen en dat willen handhaven. Dat wordt nog wel een dingetje." 

De provincie Noord-Holland laat desgevraagd weten de handhavingskwestie wel degelijk te bespreken met aangrenzende provincies. "De Bovenkerkerpolder is natuurlijk niet het enige grensgeval. Andersom komt ook voor: dat het natuurgebied in Noord-Holland ligt en de boer gevestigd is in een andere provincie, dus die gesprekken zijn nu zeker bezig." De woordvoerder kan niet precies zeggen wanneer de betreffende boeren meer duidelijkheid krijgen, 'maar ik schat in dat dit niet lang meer zal duren'. 

Emissiearme vloer

Een andere domper die Bart onlangs voor z'n kiezen kreeg is een uitspraak van de Raad van State. Die oordeelde dat de natuurvergunning van drie melkveehouders moest worden ingetrokken, omdat hun emissiearme vloer (een vloer die koeienmest en -urine scheidt, waardoor minder stikstof in de vorm van ammoniak vrijkomt) onvoldoende effect heeft.  

Ook Bart heeft zo'n emissiearme vloer, waar hij veel geld in heeft geïnvesteerd. "Door die stal heb ik mijn natuurbeschermingsvergunning gekregen. Daardoor konden we het aantal koeien verdubbelen, en door het dierenwelzijn en de fokkwaliteit te verhogen is de melkproductie verdrievoudigd."

Het is nog niet bekend of de recente uitspraak van de Raad van State ook gevolgen heeft voor Barts vergunning, maar de Wet Natuurbescherming voorspelt niet veel goeds. Daarin staat namelijk dat een 'bestaande natuurvergunning moet worden ingetrokken als het niet meer voldoet aan de richtlijnen die natuurlijke habitats beschermen' 

Dat het nut van de emissiearme vloer nu wordt betwist, past volgens hem in een patroon waarmee de boer het werk steeds iets meer onmogelijk wordt gemaakt. "Het beleid verandert om de paar jaar. Bijvoorbeeld het melkquotum, fosfaatrechten, derogatie en nu de emissiearme stallen", somt hij maatregelen van de afgelopen jaren op.

"Het voelt alsof je een mooi huis bouwt volgens de nieuwste eisen, die extra duurzaam en milieubewust zijn, en dat vervolgens de rechter besluit dat je de helft van je huis niet mag gebruiken, omdat het niet voldoet aan de eisen."

Weidevogels

Tot slot spreekt Bart zijn zorgen uit over mogelijke verloedering van het land dat bij een halvering van de veestapel niet meer zal worden gebruikt, en de weidevogelstand. "We zijn hier in de polder met de Boeren van Amstel al twintig jaar bezig om het aantal weidevogels te laten groeien."

Hij gaat verder: "Daar is ook subsidie naartoe gegaan, om bijvoorbeeld percelen later te maaien en te bemesten, waardoor weidevogels het als broedgebied kunnen gebruiken en de kuikens op het perceel kunnen uitlopen." 

"Als je je bedrijf halveert, gaat dit soort natuur ook veranderen. Die natuur is allemaal verbonden met elkaar. Er zijn hier nu beesten en er groeien planten die gebiedsafhankelijk ontstaan, omdat wij boeren het zo beheren."