Musea in de provincie trekken nog lang niet zo veel bezoekers als voor corona

Voor corona kwamen er 14,7 miljoen bezoekers naar de Noord-Hollandse musea en in 2021 waren dat er nog maar 4,2 miljoen, zo blijkt uit onderzoek van de Museumvereniging. 

Ayla van de Weerdt van het Reddingsmuseum in Den Helder herkent zich in dit beeld: "We zien over het algemeen minder bezoekers. In de vakanties zie je dat het nog wel oké gaat met de bezoekersaantallen", vertelt ze. Exacte cijfers heeft ze op dit moment niet. "Maar als je het vergelijkt met voor corona, zie je veel lagere aantallen. Dat zorgt voor een flinke deuk, dat horen we ook om ons heen."

"We zien naast een afname in bezoekers ook een duidelijke afname in het aantal schoolbezoeken", vertelt Anouk Veldman van het Huis van Hilde in Castricum. 

Paul Stork, zakelijk directeur van het Frans Hals Museum in Haarlem, erkent dezelfde vermindering te zien als andere musea. "We zaten in het begin van dit jaar op tweederde van het bezoekersaantal dat we wilde hebben. Ongeveer zestig à zeventig procent. En het mooie weer heeft natuurlijk ook meegespeeld. Bij mooi weer zijn er altijd minder bezoekers."

Tentoonstellingen 

Landelijk gezien zijn er 37 procent minder nieuwe tentoonstellingen. "Je krijgt dan een negatieve spiraal", vertelt Kuiper. "Musea moeten ook het gebouw blijven stoken en de boel draaiende houden, maar ze kunnen geen aantrekkelijk nieuw aanbod neerzetten. Je hebt juist nieuw aanbod nodig om aantrekkelijk te zijn." Dat is iets wat Van de Weerdt herkent. "Natuurlijk trekt een tentoonstelling ook nieuwe bezoekers, want er is iets nieuws", zegt ze. Voor het Reddingsmuseum geldt dat er nu een tentoonstelling loopt en ook de volgende komt nog niet in gevaar.

Stork geeft aan dat nieuwe tentoonstellingen zorgen voor een opleving in het aantal bezoekers van het Frans Hals Museum. "Wij zijn met onze inkomsten van het publiek afhankelijk, maar ook van de subsidie die we krijgen. Eind deze maand starten wij een nieuwe tentoonstelling, Nieuwkomers, met oude kunst. Daarmee hopen we weer nieuwe bezoekers aan te trekken."

Hoewel het Rijksmuseum in Amsterdam een van de toeristische trekpleisters is, komen er nog lang niet zo veel mensen naartoe. "Het Rijksmuseum zit op zestig procent van voor corona, het is natuurlijk een grote instelling en die wordt goed gesteund", vertelt Kuiper. "Toch geeft ook dat nog een gat van miljoenen." 

Tekst gaat door onder de foto.

Landelijk waren er voor corona tien miljoen buitenlandse museumbezoekers, in 2021 waren dat er nog maar 1,4 miljoen. "Door de hele provincie heb je natuurlijk ook kleinere musea, die trekken dus niet allemaal meer die bezoekers. De toeristen zullen toch naar de bekende musea gaat die ze op hun bucketlist hebben staan", denkt Kuiper.

Kaartjes of museumkaart 

Opvallend is dat er dit jaar bij het Frans Hals Museum een terugval was te zien over de hele linie, zowel bij museumkaarthouders als bij mensen die een kaartje kopen. "Ook zien we bijvoorbeeld dat er net meer mensen zijn die een los kaartje kopen, dan dat er bezoekers kwamen met een museumkaart", aldus Stork. 

Het Huis van Hilde in Castricum heeft moeilijker inzicht in de bezoekersaantallen. "Wij bevinden ons in een afwijkende situatie dan voor de corona. We gingen toen dicht als bezoekerscentrum en open als geregistreerd museum", vertelt Veldman. "Qua bezoekcijfers zitten we niet zoals voor corona, maar we kunnen dat eigenlijk niet heel goed vergelijken. We zijn blij met de cijfers die we tot nu toe zien. Ook levert de museumkaart meer bezoekers op, we hopen op een stijgende lijn in het aantal bezoekers."

Gasprijs

Musea hebben niet alleen te maken met wegblijvende bezoekers, ook zij hebben last van de hoge gasprijs. "We horen de afgelopen weken en maanden echt wel zorgelijke geluiden van diverse typen musea. Voor kleine musea is een stijging van enkele 10.000 euro's al enorm veel geld." Kuiper vertelt dat middelgrote musea tegen een prijsstijging van enkele tonnen aankijken. "Bij de grootte van de rijksmusea gaat het over enkele miljoenen zelfs."

Bij het Reddingsmuseum is het nu nog niet aan de orde. "Toch houden we er wel rekening mee", vertelt Van der Weerdt. "Je zit zeker te kijken naar alternatieve verwarmingsmogelijkheden natuurlijk."

Ook denkt het Frans Hals Museum aan verduurzaming: "Het pand wat we huren is oud en daarom lastig te verduurzamen. Daar moeten we iets aan gaan doen los van de hoge gasprijzen. Op dit moment is het nog te overzien, maar we moeten deze oplopende kosten toch ergens vandaan toveren, dus het speelt zeker", vertelt Stork. 

Het Huis van Hilde onderscheidt zich op nog een vlak van de meeste musea in onze provincie. Zij is namelijk helemaal van het gas af. Veldman: "Dat hebben wij al voor de stijgende energieprijzen ingezet. Dus dat probleem herkennen wij gelukkig niet."

Volgens de museumvereniging worden museumkaartjes misschien wel iets duurder. Toch lost dat volgens Kuiper de problemen niet op omdat het om zulke grote klappen gaat. "Als museumvereniging doen wij ook echt een beroep op overheden en fondsen."